بهزاد حاتم از تاثیر مجله تندیس بر جامعه تجسمی چه می‌گوید؟

بهزاد حاتم از تاثیر مجله تندیس بر جامعه تجسمی چه می‌گوید؟
گفتگوی اختصاصی سایت تندیس با اهالی هنر در اهمیت مجله تندیس

وب‌سایت تندیس در راستای اهمیتِ مجله‌ی تندیسی که از ابتدای سال ۹۷ هنوز منتشر نشده‌است و جایگاه آن در جامعه تجسمی ایران در بیش از یک دهه گذشته گفتگوهایی با هنرمندان و صاحب‌نظران این حوزه ترتیب داده است تا از خلالِ آن، هم نقش این مجله در طول سال‌های انتشارش مورد نقد و بررسی قرار گیرد و همچنین شاید مسیری برای خروج از این بن‌بست پیش پایِ دست‌اندرکاران این مجله گشوده شود.


بهزاد حاتم مجله تندیس

نگاه جامعِ یک مجله به رویدادهای روز، خوانندگان را نسبت به مسائلِ جاری حساس می‌کند و واکنش‌ها را با یک نگاه انتقادی همراه می‌سازد. حساسیت نسبتِ به رویدادهای جدید و نو، از وظایف مهمی است که یک رسانه‌ باید داشته باشد. این امر می‌تواند در جهتِ تقویت و یا در جهتِ افول یک امرِ نو، مؤثر واقع شود.

بهزاد حاتم –گرافیست و منتقد هنری- درباره‌ی مجله‌ی تندیس می‌گوید: نکته‌ی مهم درباره‌ی تندیس این است که دو هفته‌ یک‌مرتبه منتشر می‌شد. صرفِ وجود تندیس، نقطه‌ی مثبتی بود و برای مخاطبین‌اش فکر می‌آورد. قیمتِ تندیس در مقایسه با بسیاری از مجلات کاملاً معقول بود و من فکر می‌کنم حتی کم‌درآمدترین جوان‌ها هم مشکلی با خرید مجله نداشتند. صرفاً باید این رغبت در خوانندگان مجله تقویت شود تا آن‌ها حس کنند اگر تندیس را خریداری نکنند، چیزی را از دست داده‌اند.

او با بیان انتقاداتی چند به مجله، بیان می‌کند: سلسله گفتگوهایی که تندیس در نقد خود انجام می‌دهد، اتفاق بسیار خوبی است. اگر این حرف‌ها مدام گفته شود و این بحث‌ها پیوسته ادامه یابد، فکر به وجود می‌آید، حرکت تولید می‌شود و این‌ها آغاز شک است. من از اینکه تندیس منتشر می‌شد بسیار خوشحال بودم ولی به نظر من تندیس همیشه اشکال داشته. تندیس مدرن نیست؛ هم از نظر شکل و شمایل، و هم از نظرِ سوژه‌هایی که دنبال می‌کند. یک نوع نگاهِ ایدوئولوژیکِ قدیمِ چپی راجع‌به هنر بر مجله حاکم است، که امروزه دیگر از سکه افتاده. اصولاً نباید به هنر ایدولوژیک نگاه کرد و فکرهای قدیمی درباره‌ی هنر را باید کنار گذاشت. یک مجله‌ی امروزی باید برای امروز و چشم‌های نو باشد.

این منتقد هنری معیارهای یک مجله‌ی خوب در حوزه‌ی تجسمی را برمی‌شمرد و ادامه می‌دهد: امروزه، یک مجله‌ی هنریِ پیش‌رو باید بتواند اتفاقاتِ موجود را پوشش دهد. گاهاً وقتی نمایشگاه‌های خوبی در گالری‌ها بر پاست، اصلاً خبری از آن‌ها در تندیس دیده نمی‌شود. ولی در عوض به سوژه‌هایی که مهجور و قدیمی‌شده‌ هستند، مفصلاً پرداخته می‌شود. به نظر من این قبیل موارد، مجله‌ی خوبی مثل تندیس را ضعیف می‌کند. در حال حاضر، شما با یک قشر جوان که هر روز هم جوان‌تر می‌شود، طرف هستید و یک مجله‌ی خوب باید بتواند تمایلات نوجو را ارضا کند.

اوادامه می‌دهد: البته منظور من این نیست که تندیس به هر سلیقه‌ی جوانی تن در دهد. ولی مجله باید بتواند سلیقه‌ی خوبِ روز را پوشش دهد، و زبان روز را داشته باشد تا تداوم یابد. در هر جامعه‌ای در طول تاریخ، فرهنگ‌ را آدم‌هایی که الیت محسوب می‌شوند حفظ کرده‌اند. الان هم قشر الیت ما همین‌ افرادی هستند که به گالری‌ها می‌روند و از هنر درک درستی دارند. تندیس اگر بتواند جای خود را در میانِ همین طبقه باز کند و صدای خود را به گوش آن‌ها برساند مسلماً از جانبِ این طبقه حمایت خواهد شد.

این گرافیست با تأکید بر لزوم توجه به نیازهای روز جامعه‌ی هنری متذکر می‌شود: چه موافق باشیم چه مخالف، در هر دوره‌ای یک‌سری ترندها و حرکت‌های هنری وجود دارد. من فکر می‌کنم به عنوان رسانه باید به این حرکت‌های روز هنری توجه داشت. باید مطلع باشیم که در گالری‌ها چه خبر است و جوانان به چه کاری مشغولند. خود من مدتی است چندان کارها را نمی‌پسندم، اما در مقابل بعضی‌ دوره‌ها را خیلی دوست دارم و دنبال می‌کنم. این طبیعی است، چون حرکت وجود دارد و ذهنیت‌ها مدام تغییر می‌کنند. ولی نباید از واقعیت جامعه‌ی هنری امروز کشور غافل بود. ممکن است برخورد رسانه در جهتِ نقد حرکت‌های جدید باشد و حتی با نگاه منفی راجع‌به آن‌ها بنویسد. ولی واقعیت همین است و باید درباره‌ی همین مسائل در مجلات بخوانیم و به آ‌ن‌ها توجه داشته باشیم. مجله بهترین محل برای بحث و تبادل نظر است.

حاتم با بیان این مطلب که استفاده از رسانه‌های مجازی قدم مثبتی در ارتقای مخاطبین مجله است، می‌افزاید: من ‌در زمینه‌ی تجسمی، مجله‌ی دیگری به جز تندیس نمی‌شناسم و حتی برایم جاذبه نداشته که آن را بخوانم. از کانال‌های تلگرامی موجود هنری هم فقط کانال تندیس را می‌شناسم و دنبال می‌کنم. امروزه آخرین اخبار از طریق اینترنت دنبال می‌شود. مجلات باید با اینترنت رقابت کنند و اگر تندیس بتواند از فضای مجازی استفاده بهینه کند، گام مهمی در جهت ارتقای خود برداشته است. تندیس باید بتواند با استفاده از سایت‌ها و مجلات بین‌المللی، آخرین اتفاقات هنری دنیا را در خود منعکس کند.

گفتگوهای پیشین را در هیمن زمینه اینجا بخوانید: