سپهری هم‌چنان چشم و چراغ بازار هنر ایران
نهمین حراج تهران در هتل پارسیان آزادی برگزار شد
سایت تندیس به قلم حافظ روحانی
در میانه‌ی جام‌جهانی ۲۰۱۸ روسیه و در بحبوحه‌ی انتشار اخبار مختلف و پخش شایعات متعدد اقتصادی نهمین دوره‌ی حراج آثار هنری ایران در هتل پارسیان آزادی برگزار شد. حراجی که با خروج ناگهانی دو اثر از حراج آغاز شد تا نخستین نشانه‌ها از نوسانات بازار ارز حتی پیش از شروع کار، اثراتش را نشان دهد. گویا مالکان دو اثر درخواست کرده بودند تا با توجه به نوسانات قیمت ارز برآورد حراج تغییر کند. اتفاقی که در نهایت به خروج دو اثر، یکی از علی‌اکبر صادقی و دیگری از بهجت صدر از حراج نهم منجر شد.
اما این دو اثر تنها بازماندگان حراج نبودند؛ از مجموع ۷۸ اثر باقی مانده در حراج، در نهایت دو اثر، یکی از شارل حسین زده‌رودی، هنرمند برجسته‌ی ساکن فرانسه و دیگری از کوروش شیشه‌گران به فروش نرسیدند. با همه‌ی این‌ها مجموعه فروش حراج نهم به ۳۱۳,۷۸۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال رسید که به نسبت حراج هفتم با مجموع فروش ۲۶۱,۱۳۰,۰۰۰,۰۰۰ نشان از افزایش ۵۲,۶۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریالی داشت. یعنی در طول یک سال از حراج تابستانه‌ی پیشین حراج تهران ۱۶٫۷ درصد افزایش فروش داشته است.
بنا بر انتظار، رکورد حراج نهم – به مانند تمامی حراج‌های تابستانه – از آن سهراب سپهری بود. به این ترتیب بود که نقاشی عریضِ منحصر به فرد این نقاش و شاعر فقید به قیمت ۵ میلیارد و صد میلیون تومان چکش خورد تا همزمان رکورد فروش آثار سهراب سپهری را دو میلیارد تومان افزایش دهد و هم رکورد گران‌ترین اثر در ادوار حراج تهران را جابه‌جا کند و به‌طبع گران‌ترین اثر حراج نهم باشد. با این‌حال این رقم تنها ۱۰۰ میلیون تومان از برآورد حراج که بین ۵ تا ۶ میلیارد تومان بود، بالاتر رفت. به این ترتیب در حالی که در نخستین دوره‌های حراج تهران شاهد افزایش قیمت‌ها بودیم، این دوره از حراج هم به‌مانند دوره‌های اخیر کم‌تر با افزایش شدید و صعودی قیمت اساتید و بزرگان هنر مدرن و کلاسیک ایران مواجه بودیم.
شارل حسین زنده رودیدر میان پنج اثر گران نهمین حراج، یک اثر نقاشی‌خط ممتاز از شارل‌حسین زنده‌رودی با ثبت رکورد ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان، اثری دیگر از سهراب سپهری با قیمت ۱ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان، نقاشی نه چندان بزرگی از زنده‌یاد منصور قندریز با فروش ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان و اثری بزرگ از زنده‌یاد رضا مافی با قیمت ۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان به فروش رسیدند.
منصور قندریزبا این‌حال هر ۵ اثر مذکور هم با قیمتی نزدیک به برآورد اولیه‌ی حراج چکش خوردند تا حراج نهم لااقل شاهد شگفتی بزرگی از افزایش شدید قیمت‌ها نباشد. نکته‌ی مهم اما این حقیقت است که یک ششم کل مبلغ فروش حراج نهم به دو سهراب سپهری اختصاص دارد و این یعنی اهیمت نام سپهری در بازار هنر ایران.
سهراب سپهریروند فروش ۵ اثر بعدی حراج هم کم‌و‌بیش بر همین سیاق بود، با این تفاوت که دو اثر از زنده‌یاد فریده لاشایی و یک اثر از منیر فرمانفرماییان ۱۵۰ میلیون تومان بالاتر از برآورد بیشینه‌ی حراج چکش خوردند.
منیر فرمانفرماییان
فریده لاشاییدو اثر حتی پایین‌تر از برآورد کمینه‌ی حراج به فروش رسیدند، اثری از جلیل رسولی که ۱۰ میلیون تومان کم‌تر از برآورد حراج، ۱۹۰ میلیون تومان چکش خورد و اثری از جعفر روح‌بخش که ۲۰ میلیون کم‌تر از رقم برآورد شده به فروش رسید. هیچ‌کدام از دو اثر از نمونه‌های عالی و ممتاز آثار دو هنرمند نبودند.
جلیل رسولی
جعفر روحبخشبا این‌حال حراج نهم شاهد افزایش صعودی آثار چند هنرمند هم بود؛ آب‌رنگی نسبتاً بزرگ از زنده‌یاد یرواند نهاپتیان که ۲۰ میلیون بالاتر از برآورد بیشینه فروش رفت، تابلویی بزرگ از سیراک ملکونیان که ۱۵۰ میلیون تومان گران‌تر از برآورد اولیه چکش خورد یا کاری از فرشید ملکی که ۲۰ میلیون گران‌تر از برآورد اولیه‌اش قیمت خورد. با این‌حال دو اثر نیز با جهشی صعودی مواجه شدند؛ یکی اثری بزرگ از محمد زنگنه بود که ۱۰۰ میلیون تومان به فروش رسید، در حالی که حراج قیمت ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومانی را برای آن پیشنهاد کرده بود و دیگری مجسمه‌ای سفالی از پرویز تناولی از مجموعه‌ی سیمرغ که ۲۹۰ میلیون تومان چکش خورد. برآورد حراج برای این اثر ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان بود. یعنی هر دو اثر حدوداً دو برابر برآورد اولیه به فروش رسیدند.
سیراک ملکونیان
یرواند نهاپتیان
محمود زنگنه
فرشید ملکی
پرویز تناولینهمین دوره‌ی حراج تهران در حالی به پایان رسید که وضعیت اقتصادی کشور، کم‌و‌بیش به همان سمتی می‌رود که در نخستین دوره‌های حراج آثار هنری ایران در سال‌های ۱۳۹۱ و ۹۲ شاهد بودیم. آیا این شرایط تأثیری در حراج‌های آینده خواهند داشت؟ باید نشست و دید.
حسن زرین قلمبرآورد قیمت : ۱۲۰ – ۸۰
قیمت فروش : ۴۲۰ میلیون تومان
