روز جهانی عکاسی | عبور از عکاسی و رسیدن به واقعیت افزوده
سایت تندیس به قلم مریم روشن فکر
امروز ۲۸ مرداد مصادف با نوزده آگوست است، روزی که به عنوان روز جهانی عکاسی اعلام شده‌است. ریشه انتخاب این روز، به اختراع داگرئوتیپ توسط لویی داگر و ژوزف نیسفر نیپس (۱) باز می‌گردد. این اختراع در ۱۹ آگوست سال ۱۸۳۹ توسط دولت فرانسه به عنوان هدیه‌ای رایگان برای جهان ثبت شد. بنابراین، این روز متعلق به پیروزی انسان در ثبت جهان واقعی است.
انسان از دیرباز تلاش کرده‌است تا جهان پیرامون خود را به تصویر درآورد، از نگاره‌های غارها و ظروف گرفته تا مجسمه‌ها و نقاشی‌هایی که طی قرون و اعصار توسط بشر خلق شده‌اند. هرچند شرقی‌ها در این مسیر راه خود را از غرب جداکردند و به بازتابش تصاویر ذهنی پرداختند، اما غربیان پیوسته در هرچه بهتر کردن و پیشرفت در واقع‌نمایی کوشیده‌اند. آنان سده‌ها زمان صرف ساخت و توسعه ابزارهایی کردند که آنان را در مسیر ثبت جهان بیرونی یاری کند و همزمان با اوج گرفتن پیشرفت‌های علمی انسان در قرن نوزدهم فرزند حاصل از، آرزوی نگه داشتن زمان و دست‌یابی به قطعه‌ای از جهان از دل پیشرفت دو علم شیمی و فیزیک زاده شد و بشر نیز در بالندگی و پرورش این نوزاد دیریافته بسیار کوشید، تا اینکه امروزه همه ما هر دقیقه و هر ثانیه قطعه‌ای از جهان را از آن جدا کرده، قاب می‌گیریم و به دیگران نشان می‌دهیم. رویکرد ساده‌ای که عکاسی را به عنوان یک دغدغه انسانی در نظر می‌گیرد و از ورود به چالش «هنر» بودن یا نبودن اجتناب می‌ورزد.
رابطه عکاسی با واقعیت بیش از یک دهه است که به طور جدی زیر سوال رفته‌است، اما آن‌چه متفکرین، فیلسوفان، پدیدارشناسان، نشانه‌شناسان و سایرنظریه‌پردازان پیرامون «بحران واقعیت» در عکاسی دوران معاصر به آن پرداختند نیز همچنان حاصل همان تلاش برای تفوق بر واقعیت است همان خاستگاهی که موجب پیدایش اولین شبهه‌ها در مورد واقعیت گردید، جایی که اصالت ادراک زیر سوال می‌رود و موضوع تاویل به میان می‌آید (تمام دغدغه‌های قرن بیستم و دوران به پایان رسیدن‌ها). در لبه این خط است که عکاسی بیش از پیش اشاعه می‌یابد و به امری همگانی بدل می‌گردد، گویی به مثابه ابزار نگریستن پا به میدان گذاشته‌است.
دیوید هاکنیامروز چالش ما در عکاسی نه تعریف و تفسیر آن است و نه متعلقات تکنولوژیک و ابزاری، به نظر می‌رسد امروز عکاسی خود به تنهایی به ابزاری برای بیان تبدیل گشته‌است ابزاری که می‌توان به کمک آن به واقعیت جهان افزود یا از آن کاست و از حوزه مدیوم هنری به حوزه تکنیک خلق اثر وارد شده‌است، این‌گونه است که نقاشان از عکس در کارهایشان استفاده می‌کنند و حتی آثار نقاشی و طراحی به وجود می‌آید که با تکنیک عکاسی به انجام رسیده‌است و عکاسان عکس‌هایشان را با تکنیک‌های نقاشانه برهم می‌گذارند یا در آن دست می‌برند، رنگش می‌کنند و تغییرش می‌دهند. به واقع جهان هنر مرزهای خود را پشت سر گذاشته است و هنرمندان ابزارها و زیبایی‌شناسی‌هایشان را به یکدیگر قرض می‌دهند. به نظر می‌رسد اینک واقعیت عکاسی، به جای دلالت بر زمان، مکان و سوژه عکاسی شده بر عکاس دلالت می‌کند. به همین خاطر نیز هست که عکاسی نه هنر امروز بلکه زبان ارتباطی اصلی جهان معاصر است، زبانی که هم می‌توان با آن شعر گفت، رمان نوشت و هم نامه اداری. امروز عکاسی نه تنها انسان را به آرزوی دیرینه خود برای ثبت جهان بیرونی رسانده‌است، بلکه در حال عبور از آن و رساندن بشر به واقعیت افزوده(۲) است.
ژوزف کوسوتوب سایت www.worldphotoday.com همه ساله در روز جهانی عکاسی از عکاسان سرتاسر جهان دعوت می‌کند تا یک عکس از جهان خود را در آن به اشتراک بگذارند.
- داگرئوتیپ اولین تکنیک ثبت ماندگار تصویر نبود، بلکه حاصل پیشرفت‌هایی بود که داگر طی همکاری با نیپس و روش هالوگرافی او به آن دست یافت.
- ۲)augmented reality
