در جریان دستگیری شهید العلم، عکاس بنگلادشی چه گذشت
سایت تندیس ترجمه نرگس بهروزیان
داکا، پایتخت بنگلادش در بین شهرهای دنیا، دومین شهری است که بیشترین تعداد کاربران فعال فیس بوک را دارد. بنگلادش همچنین کشوری است که درآن محبوبیت رسانه‌های اجتماعی، با افزایش سرکوب‌های سیاسی نسبت مستقیم دارد.
ICT یک نوع قانون مبهم است که دلایل موجهی برای دستگیری‌های خودسرانه فراهم میکند. ماموران برای دستگیری نیازی به حکم ندارند؛ به دادگاه حق ممنوع کردن وثیقه داده شده.
در ۵ آگوست ۲۰۱۸، در هفتمین روز اعتراضات به رهبری دانشجویان در اعتراض به زیر ساخت‌های ضعیف امنیت جاده‌ها، عکاس خبری، استاد و فعال اجتماعی شهید العلم، آخرین قربانی قانون ICT شد.
العلم توسط حدود سی نفر پلیس‌های لباس شخصی متعلق به نیروهای تخصصی آگاهی پلیس بنگلادش دستگیر شد.
او چند ساعت بعد از مصاحبه‌اش با الجزیره و آپلود کردن ویدئوهایی در فیسبوک و بیان همکاری‌اش با دانشجویان معترض و محکوم کردن فساد دولت دستگیر شد. وی به تاتیک‌های خشونت آمیز نظامی در برخورد با دانشجویان معترض از جمله شلیک گلوله‌های ساچمه‌ای، استفاده از گاز اشک آور و باتوم‌های چوبی اشاره کرده است. او فساد و غارت بانک‌ها، محدودیت‌های رسانه‌ای، کشتارهای غیرقانونی و لیست بی‌پایانش را مورد انتقاد قرار داد. العلم گفته است که در شب دستگیری‌اش، شکنجه شده و مورد بازجویی قرار گرفته است، و فردای آن روز برای ظاهرسازی در دادگاه لباس خونی‌اش تمیز و اتو شده تحویل وی داده شده تا هرگونه شواهدی مبنی بر ضرب وشتم پاک شده باشد. او در روز ۱۲ آگوست در هفتمین روز دستگیری اش بدون اطلاع وکلایش برای دفاع به دادگاه برده و به زندانی در مکانی نامعلوم و بدون مدت زمان مشخص فرستاده شده است.
العلم در مقاله‌اش ” با عکاسی، راهنمای من” در سال ۲۰۱۷، می نویسد که عکس‌هایش را تصادفی میگیرد. “عکس‌های من عالی نبودند، اما اورجینال (اصیل) بودند.” قسمتی از اصالت عکس‌هایش ریشه در امتناع آشکارایش از انتشار فقر و فحشا دارد، که ژانر مورد پسند خبرگزاری‌های بین‌المللی از تصویر شبه قاره ای و به خصوص بنگلادش است.
العلم فعالیتش را در سال ۱۹۸۲ در عکاسی ازاعتراضات علیه دیکتاتور نظامی حسین محمد ارشاد به طور گسترده‌ای آغاز کرد. بعد از برکناری ارشاد در سال ۱۹۹۰ نیز، العلم برای ثبت لحظه‌ای که زنی در حال انداختن رای خودش در صندوق رای بود حضور داشت.
در سال ۱۹۹۱، طوفان مرگ‌باری بنگلادش را درنوردید و در آن هنگام العلم می نویسد که “ناگهان رسانه‌های غربی ما را با اشتیاقی سیری ناپذیر احاطه کردند. تصویری از بنگلادش قحطی‌زده با آغوش باز سفید پوستی ناجی چیزی بود که آن‌ها خواستارش بودند. مبارزه‌ی من آغاز شده بود.” در مقابل العلم عکس‌هایی از مردمی که در حال بازسازی قایق‌ها، کاشت محصولات جدید و امدادگرانی که در حال پرستاری بودند را فرستاد.
در راستای رسیدن به بیانی شفاف درشبه قاره سال ۱۹۸۹ العلم به منظور دسترسی به مساله حقوق و عدالت اجتماعی یک کتابخانه تصویری به نام دریک در داکا تاسیس کرد. العلم می‌گوید: “ما تنها عکس نمی‌گرفتیم. ما از زبان استفاده می‌کردیم، اصطلاح “جهان اکثریت” را در مقابل توصیفات مساله‌ساز “جهان سومی” و یا “کشورهای در حال توسعه” می‌سازیم. در همان سال او مدرسه‌ی عکاسی پات‌شالا در جنوب آسیا، مکانی مجهز به مرکز عکس مرجع در داکا، را تاسیس کرد. با همکاری اعضای دریک و پات‌شالا، العلم فستیوال عکاسی چوبی که تاکنون جایگاه ویژه‌ای به دست آورده است را در آسیای جنوبی بنیاد نهاد که دهمین دوره‌ی آن در سال ۲۰۱۹ در حال برنامه‌ریزی است.
رونی سن عکاس اهل کلکته تنها در یکی از بیانیه‌های مشترکی که درباره‌ی دستگیری و بازداشت العلم بیرون آمده می‌گوید: “برای آن‌هایی که العلم را نمی‌شناسند او همانند آسمانی است که ما در آن یاد می‌گیریم که پرواز کنیم.” در کنار پیام‌های بسیاری که از سراسر جهان سرازیر شده همزمان اعتراضاتی در واکنش به دستگیری العلم در شهرهای کلکته، لندن و کتمندو اتفاق افتاده است.
در بنگلادش از زمان ربوده شدن العلم ، در پی انتشار سریع خبرها در رسانه های بین المللی،تعداد زیادی ویدئوهای تبلیغاتی در فیس بوک و واتس اپ مبنی بر درگیری سایر افراد مشهور در هنر، انتشارات و روزنامه نگاری در حال منتشر شدن است.و بدون هیچ گونه پرسشی بسیاری از آن ها زیر نظر هستند.همزمان با العلم،تعداد بی شماری از روزنامه نگاران،وبلاگ نویسان،نویسندگان و اعضای گروه های عمومی در بازداشت گروه ict هستند.
