خلاصه کتاب مفاهیم عکاسی | شرح واژهها و اصطلاحات کلیدی تاریخ و نظریۀ عکاسی تا امروز
قسمت دوم | تاریخ
Photography: the key concepts
دیوید بیت: محمدرضا ریئسی و مارال زیاری
حرفه نویسنده / تهران: ۱۳۹۵
سایت تندیس تلخیص نیلوفر تقی پور
نویسنده در قسمت تعاریف برای مفهوم تاریخ، جنبههای متفاوتی بیان میکند و مینویسد: مفهوم رایج تاریخ چنان که ریموند ویلیامز[۱] در کتاب واژگان کلیدی [۲] «شرحی روایی از رخدادها» خاطرنشان میسازد. تاریخ در زبان انگلیسی( (historyبه عنوان دانشی منسجم و سازمانیافته از گذشته است، و با داستان که گزارشی ذهنی و غیررسمی است تفاوت دارد. در زبان فرانسه( (histoireهم شامل داستان و هم تاریخ میشود. در زبان آلمانی میان Histoire که اشاره به گذشته دارد و Geschichteکه شامل گذشته، حال و آینده است تمایزی میتوان یافت. بنابراین تاریخ که به عنوان شرحی روایی از رخدادها تعریف میشود تنها چهارچوبی کلی است که در آن مورخان فعالیت میکنند. برای مثال یکی از تاریخهای خاص در عکاسی به تحولات فنی عکاسی در قالب تاریخ فنی و علمی فرآیندهای دخیل در تولید تصاویرعکاسی میپردازد؛ یا به سرگذشت زندگی شخصی آن کسانی میپردازد که عکاسی را اختراع کردند، از آن بهره گرفتند و به توسعه آن پرداختند. در وهلۀ نخست هدف آن است تا نشان دهیم چیستی تاریخ میتواند نسبتاً پیچیده باشد و تا اندازۀ زیادی به پرسشهایی بستگی دارد که مورخان درصدد آن هستند. (یعنی تاریخ را در عمل به هیچوجه نمیتوان یک امر عینی و مشخص دانست). در وهله دوم مهم است دریابیم که شاید در هر پرسش نقادانه، با ناسازگازی و تعارض روبهرو هستیم و ملاحظاتی را نیز در این باب باید در نظر گیریم.
نویسند در مبحث درک تاریخی توضیح میدهد که عکسها و عکاسها را میتوان از هر چیزی جدا کرد مگر پیشینۀ بیواسطهشان و گاهی به عنوان سلیقۀ زیباییشناسی خوب یا بد مورد ارزیابی قرار داد. سلیقۀ منتقد و ذائقۀ او چیزی است که آثار بر آمده از نبوغ را تشخیص میدهد. اما عرضهکردن این دیدگاهها و ارزشها به عنوان «تاریخ» بیگمان کاربردی ناموجه برای واژه تاریخ است. در مبحث تاریخ اجتماعی این طور ادامه میدهد که تاریخ با هر تعریفی که برای آن قائل شویم شرحی از یک فرآیند است که محیط پیرامون هر فرد را دربر میگیرد. افراد در تاریخ حضور دارند. برای مثال نوشتههای مارکس در باب رویدادهای تاریخی نوشتههای موشکافانه بودند؛ پیچیده و هوشمندانه، نه نوشتههای سرسری از یک «کمونیست تمامیتخواهِ رجزخوان» آنچنان که گاهی تصویر شده است. مارکس در یکی از معروفترین نقلقولها در باب تاریخ میگوید: «سنت همۀ نسلهای مرده، مانند کابوسی بر ذهن نسلهای زنده سنگینی میکند.»
تاریخ عکاسی
دیوید بیت برای شرح تاریخ عکاسی بومنت نیوهال را مثال میزند که خود کارمند موزۀ هنر مدرن نیویورک بوده و کتاب مشهورش، تاریخ عکاسی را بر پایۀ مجموعه سازمانیِ موزه نیویورک تالیف کرد که فعالیت دیگر عکاسان را شامل نمیشود. کتاب نیوهال به طور ضمنی ادعا میکند که عکاسی در تاریخی که وی ارائه میدهد، همانند همان موزه ایست که در آن مشغول به کار بوده است که باید جای بهترینها باشد.
تاریخنگار انتقادی، کریستوفر فیلیپس، در مقالۀ خود در باب تاریخ دپارتمان عکاسی موزۀ هنرهای مدرن میگوید که نیوهال با تغییر مکان عکسها در راستای خطوط منطبق بر اهداف سنتی این موزه نقش داشته است. در اینجا میتوان دید چگونه شرایط تاریخی خاص نیوهال در موزه و کتابش در شکلگیری رسمی شرح تاریخی عکاسی موثر بوده است. نقد پروژۀ نیوهال باید بازشناسی اهمیت و دستاورد این پروژه و ارزش و تاثیرگذاری آن را شامل شود. در اینجا میتوان بحث مفصلی در باب عکسهایی انجام داد که برای مقصود بسیار متفاوت از آنچه اکنون در موزهها اکنون پیدا کردهاند، گرفتهشدهاند.
[۱]- Raymond Williams
[۲]- (Key words; (London, Fontana, 1988
قسمت قبل از خلاصه کتاب مفاهیم عکاسی را اینجا دنبال کنید: