آنچه باید از مرمت موزه هنرهای معاصر تهران بدانید
نگاهی به مراحل بازسازی و مرمت موزه‌ی هنرهای معاصر تا به امروز
مجله هنرهای تجسمی آوام: تهیه و تنظیم رضا یاسینی
عکس: آزاده شهریاری
پروژه بهسازی موزه هنرهای معاصر تهران با توجه به گذشت بیش از ۴۰ سال از عمر ساختمان موزه، با هدف ترمیم و بهسازی آن و همچنین بهسازی و افزایش ظرفیت گنجینه موزه، در اواخر اردیبهشت ماه سال ۹۷ آغاز گردید.
در ابتدا بنا به گفته‌ی مدیران وقت موزه و وزارت ارشاد، مقرر شد کلیه اقدامات مربوطه در یک فاز و طی مدت ۶ ماه به پایان برسد. اما حال پس از گذشت ۱۴ ماه از شروع فعالیت‌های مرمت و بازسازی موزه به گفته‌ی مسئولین وقت پس از بررسی‌های به عمل آمده حین کار و همچنین اهمیت ساختمان و حساسیت گنجینه و آثار موجود و الزامات امنیتی و ضرورت دقت در اجرا، تنها ۶۰ % کار اجرا شده و این پروژه به دو فاز تقسیم شده است:
– فاز اول: ترمیم و بهسازی ساختمان موزه، مرمت و به روزرسانی سیستم تأسیسات و الکتریکال گالری‌ها و سیستم‌های امنیتی.
– فاز دوم: بهسازی و افزایش ظرفیت گنجینه، ترمیم و به روزرسانی و مجزا نمودن سیستم تأسیسات گنجینه و الکتریکال مجموعه.
در حال حاضر پیشرفت فیزیکی کل مرمت موزه ۶۰.۳% است و تنها بخش‌های باقیمانده مرمت موزه که به دلیل حساسیت و الزامات امنیتی و اجرایی با دقت بیشتری در برنامه اجرایی قرار گرفته است بهسازی گنجینه، تأسیسات مربوط به آن و الکتریکال مجموعه است که در حال حاضر نقشه‌های آن‌ها به طور کامل نهایی شده و قراردادهای تأمین تجهیزات و ساخت و نصب منعقد گردیده و ساخت آغاز گردیده است.
در ادامه نگاهی به مراحل بازسازی موزه تا به امروز می‌اندازیم.
- جبهه‌های اصلی مرمت موزه:
اقداماتی که برای مرمت موزه باید انجام می‌گرفت در ۱۲ جبهه اصلی شامل:
- بام
- گالری‌ها
- نما
- محوطه حیاط میانی
- محوطه باغ مجسمه
- گنجینه
- موتورخانه و تأسیسات مرکزی
- تأسیسات و سیستم هوارسان‌ها و سرمایش و گرمایش موزه
- آتش‌نشانی و اطفاء حریق
- سرویس‌های بهداشتی
- نورپردازی شامل نور روشنایی عمومی و تخصصی
- سیستم‌های امنیتی و حفاظتی موزه
که با توجه به ضرورت در ۱۳۰ جبهه فرعی طبقه‌بندی می‌گردند.
- ضرورت مرمت موزه در این بخش‌ها
- آب‌بندی و عایق‌بندی بام و فضاهای اطراف با توجه به عمر موزه و نفوذ آب باران و رطوبت به بخش‌های مختلف ازقبیل دیوارهای فضای گالری‌ها و اداری و احتمال آسیب به آثار و ساختمان موزه
- از لحاظ انرژی (سرمایش و گرمایش) همواره سه گروه در معرض آسیب قرار داشتند:
- آثار هنری
- بازدیدکنندگان
- اتلاف انرژی در موزه
کاری که انجام شده این است که ساختمان موزه از سه جبهه عایق حرارتی شده:
- بام: در حال حاضر بام به لحاظ حرارتی با جزئیات خاص مهندسی که تنها در ساختمان‌های خاص در ایران اجرا شده عایق حرارتی گردیده.
- شیشه‌ها و پنجره‌ها : با استفاده از شیشه‌های دوجداره لمینیت شده و گاز مابین آن‌ها که هم از لحاظ حرارتی و هم صوتی کاملاً عایق می‌گردد. ضمن اینکه با لمینیت کردن شیشه‌ها، احتمال شکستن شیشه‌های قدیمی و آسیب به آثار با توجه به عمر موزه به صفر رسید.
- کانال ناکش اطراف ساختمان : که هم عایق حرارتی و هم عایق رطوبتی با جزئیات خاص گردیده است.
- رفع آسیب‌های وارده در طول زمان به موزه شامل:
- گچکاری مجدد دیوارهای گالری‌ها جهت مرمت درز و ترک‌های موجود و پوشش مناسب دیوارهای گالری‌ها
- مرمت و شست‌وشوی سنگ‌های نما و بتن نما
- بهسازی و نوسازی زیرساخت‌های تأسیساتی:
- زیرساخت‌های تأسیساتی موزه، تعمیر، بهسازی و یا نوسازی می‌گردد.
- تمامی لوله‌های تأسیساتی بر اساس استاندارد روز عایق گردیده است.
- رفع برخی زواید که طی سال‌ها به صورت غیراصولی به موزه اضافه شده بود شامل:
- چراغ‌ها و پروژکتورهایی که در بنا کار گذاشته شده بوده
- لوله‌ها و سیم‌کشی‌هایی که در جاهای مختلف کشیده شده بود.
- ترمیم و حفظ ارزش‌های کالبدی بنا از قبیل ورق‌های مس نما، که از بخش‌های حساس و زمان بر و در عین حال پر هزینه پروژه است.
- بهسازی و لایروبی چاه‌های فاضلاب (جذبی) محوطه و ایجاد لوله‌ها و چاه‌ها و کفشورهای جدید جمع‌آوری آب باران در محوطه با توجه به تجمع آب‌های سطحی در هنگام بارندگی در محوطه حیاط میانی و امکان استفاده مجدد از این آب برای آبیاری فضای سبز محوطه
- بهسازی و مرمت گنجینه موزه که به چند منظور در برنامه قرار گرفت:
- افزایش ظرفیت گنجینه
- مرمت و بهسازی ابنیه و تجهیزات گنجینه
- نوسازی و استانداردسازی سیستم تأسیساتی گنجینه (حرارتی، برودتی و رطوبتی) جهت حفظ آثار
- کاهش بار موجود بر هر مترمریع از سقف موزه با توجه به مرمت بام با جزئیات مهندسی
به روزرسانی و تجهیز سیستم‌های امنیتی، حفاظتی و دوربین‌های مداربسته موزه
در همین ارتباط اینجا بخوانید:
