پرونده معرفی هنرمندان عرب
قسمت پنجم: پرتره‌ها و آثار چندوجهی مارگارت نخلا
مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم دنیا حافظی حقانی
مارگارت نخلا (Marguerite Nakhla)، (به عربی: مرجریت نخله) نقاش مدرن مصری، متولد ۱۲/۱۰/۱۹۰۸، وفات ۱۹۷۸، در اسکندریه است.
نخلا از کودکی اشتیاق زیادی به نقاشی داشت و در سال ۱۹۳۴ از دانشکده‌ی هنرهای زیبا در قاهره فارغ‌التحصیل شد و سپس تحصیلات خود را در پاریس ادامه داد و در رشته‌ی تخصصی نقاشی با رنگ و روغن، زیر نظر استاد سابات (Sabatte) مدرک خود را در سال ۱۹۳۹ دریافت کرد؛ و پس از آن در سال ۱۹۵۱، هنر نقاشی دیواری را در اکول دو لوور[۱] تحصیل کرد و سپس در انستیتوی هنرهای زیبا برای دختران در مصر[۲] به تدریس مشغول شد و بیشتر عمر خود را در اسکندریه[۳]، پاریس[۴]، قاهره[۵] و پورت سعید[۶] در مصر گذراند.
از آن‌جا که اولین مدرسه‌ی هنرهای زیبای مصر در سال ۱۹۰۸، توسط شاهزاده یوسف کمال[۷] تأسیس شد، اولین فارغ‌التحصیلان آن در بین سال‌های ۱۹۲۰ تا ۱۹۲۹ اولین نسل از هنرمندان مدرن مصر، معروف به «پیشگامان هنر» بودند که اعتقاد داشتند هنر، باید خود را با زندگی تاریخی و اجتماعی جامعه‌ی مصر همراه کند.
نسل دوم از سال‌های ۱۹۳۰ تا ۱۹۵۹ بود، که هنرمندان دیگر با جنبش‌های ملی‌گرایی متحد نشدند؛ آن‌ها به تحولات جنگ در اروپا و تأثیرات فرهنگی هنرهای بین‌المللی پاسخ می‌دادند.
مورخ هنر، لیلیان کارنوک (Lillian Karnouk)، نسل سوم هنرمندان مصر از سال ۱۹۵۲ تا به امروز را هنرمندان مردمی می‌داند؛ هنرمندانی که در ابتدا از مباحثات عقیدتی دو نسلِ قبلی خود کناره‌گیری کردند؛ آن‌ها معتقد بودند که اگر میراث ملی و تاریخی خود را با متن فعلی تطبیق دهند، یک هنر ملی مدرن پدیدار خواهد شد. نخلا از این نسل بود؛ او از ابتدای زندگی حرفه‌ای خود یک تکنیک واضح و کاربردی داشت که به‌عنوان توانایی بالای مقابله با موضوعات حرکتی است؛ این خاصیتی که از حرکت و رنگ به آثار خود می‌بخشید باعث شده بود که یک‌سری از نقاشی‌های حصیری او به انیمیشن خیلی نزدیک شود.
اکثر آثار نخلا چندوجهی و شامل پرتره‌ها، صحنه‌هایی از زندگی پاریسی «کافه پاستیل»[۸]، حیوانات و شمشیرهاست که نمادی از مباحث مسیحیت است؛ او هم‌چنین صحنه‌هایی از کتاب مقدس در قبطی و زندگی مردمی[۹] را به طور مفصل در شش نقاشی که سنت را توصیف می‌کند کشیده است که در حال حاضر در موزه‌ی قبطی سنت مارک[۱۰] در کانادا نگهداری می‌شود و هم‌چنین مناظر مصر و صحنه‌های ژانر «در راه رسیدن به سه‌شنبه‌بازار»[۱۱] و تصویری از زندگی مدرن، مانند نقاشی‌های او از سالن‌های اصلی بورس اوراق بهادار پاریس و قاهره، است؛ کارهای نخلا از بخش نسبتاً امپرسیونیستی الهام گرفته شده است.
نخلا در نقاشی‌های مذهبی‌اش اشاره به سنت‌های مسیحی شرقی دارد که به زبان تصویری مدرن آن را به بیننده انتقال می‌دهد؛ نقاشی که مجموعه‌ای از صحنه‌های کتاب مقدس را نقاشی کرده است؛ هنرمندی که هنر اولیه‌ی قبطی[۱۲] را به شکل مدرن بیان کرده است.
این هنرمند، یکی از پیشگامان جنبش هنر مدرن مصر در قرن بیستم است؛ او یکی از بهترین نقاشان مشهور و برجسته‌ی مصر در بین سال‌های ۱۹۳۷ تا ۱۹۷۵ بود.
نخلا اعتقاد داشت رنگ فقط برای جلب توجه نیست، بلکه برای ترسیم معنویت است؛ به همین علت بسیاری از نمادها، استعاره‌ها و رنگ‌هایی که او به‌عنوان یک هنرمند فولکلور از آن استفاده می‌کرد، دارای رمز و رازی برای خود بوده است. یکی از آن نمادها استفاده‌ی او از خرما در نقاشی‌هایش است و خرما استعاره‌ای از قدرت، پاکی و مقاومت در فرهنگ قبطی است که در این فرهنگ بسیار کاربرد دارد.
مارگریت نخلا، میراثی غنی از دستاورد هنری را برای مردم مصر به یادگار گذاشت.
آثار مهم نخلا عبارتند از: تولد مسیح[۱۳]، شام آخر[۱۴]، بازار سهام[۱۵] و حمام زنان[۱۶] و اغلب آثار او در موزه‌های مصر و فرانسه، سفارت مصر در فرانسه، موزه‌ی قبطی در کانادا و برخی نهادهای دولتی فرانسه است.
امروزه آثار نخلا در حراج کریستی (Christie’s) ارائه می‌شود و قیمت‌‌گذاری‌ها، بسته به اندازه‌ی اثر، از بیست‌وپنج‌هزار دلار شروع می‌شود.
پی‌نوشت:
[۱]. the École du Louvre
[۲]. the Institute of Fine Arts for Girls
[۳]. Alexandria
[۴]. Paris
[۵]. Cairo
[۶]. Port Said
[۷]. Prince Yusuf Kamal
[۸]. Café Pastiche, undated
[۹]. Biblical Scenes in Coptic ‘Folkloric’Style
[۱۰]. St. Mark’s Coptic Museum
[۱۱]. On the Way to Tuesday’s Market, 1965
؛ نام قومی از مسیحیان بومی کشور مصر است.Coptic12.
[۱۳]. A birth of Christ
[۱۴]. Last Supper
[۱۵]. the stock market
[۱۶]. women’s bathroom
منابع:
Watani International
Reasearch Gate
Daily News Eyapt
www.christies.cm
قسمت‌های قبلی این پرونده را اینجا بخوانید:
جاذبیه سری و نقاشی‌هایی از چهره‌های زنان قوی
مطالب مرتبط، پرونده معرفی هنرمندان هند:
تاگور، پدر هنر مدرن هند و بنیانگذار مکتب بنگال | قسمت اول
آمریتا شرگیل، نقاش هندوها و فریدا کالوی هند | قسمت دوم
مقبول فدا حسین، از پوسترکشی سردر سینما تا قرارگیری در کنار پیکاسو | قسمت سوم
بالکریشنا دوشی، از دستیاریِ لوکوربوزیه تا طراحیِ گالری هنری | قسمت چهارم
آنیش کاپور، از بی‌ینال ونیز تا کشفِ سیاه‌ترین رنگِ دنیا | قسمت پنجم
