کیوریتوری و ارتباط آن با فشن از دید هاساگاوا
پرونده معرفی هنربانان زن معاصر | قسمت چهارم
مجله هنرهای تجسمی آوام: ترجمه‌ی نویسنده مخاطب مرسده گونه
یاکو هاساگاوا[۱]
کیوریتور موزه هنرهای معاصر توکیو، استاد دانشگاه هنر تاما
او پس از فارغ‌التحصیلی در دانشگاه کیوتو در رشته حقوق و همچنین فارغ‌التحصیلی در دانشگاه هنر توکیو، در آرت توور میت[۲] مشغول به کار شد و آموزش‌های خود را در موزه‌های هنر ستاگایا [۳] و موزه هنر آمریکایی ویتنی قبل از به وجود آمدن موزه هنرهای معاصر قرن بیست و یکم آغاز کرد.
از مجوعه فعالیت‌های هاساگانا می‌توان به افتتاحیه‌ی نمایشگاه قرن بیست و یکم به عنوان کیوریتور، کیوریتور دوسالانه‌ی معماری استانبول، کیوریتور دوسالانه شانگهای در سال ۲۰۰۲، رسانه سئول ۲۰۰۵، و دوسالانه هنری سائو پائولو [۴]۲۰۱۰، یازدهمین دوسالانه شارجه ۲۰۱۳، و…. اشاره کرد.
هاساگاوا مقام فعلی خود را از سال ۲۰۰۶ حفظ کرده است.
(در ادامه به بخشی از سوال و جواب‌ها در حوزه‌ی کیوریتوری و ارتباط آن با فشن از دید هاساگاوا می‌پردازیم)
یاکو هاساگاوا، کیوریتور موزه‌ی هنرهای معاصر توکیو می‌گوید:
ما به کیوریتورها در حوزه‌ی فشن نیز نیاز داریم.
هاساگاوا در گذشته تجربیات جالبی در خصوص کیوریتوری نمایشگاه مد از جمله مد لوکس و مد جدید داشته است، همچنین او کیوریتور نمایشگاه فشن از حسین چالایان [۵]و همچنین کیوریتور نمایشگاه زیبایی آینده سی سال مد ژاپن[۶] نیز بوده است.
هاساگاوا معتقد است امروزه جریان اصلی در حوزه‌ی مد وجود ندارد، و افراد با طرز فکرهای متفاوت پوشش‌های متفاوتی نیز دارند، بنابراین تجزیه و تحلیل آن تقریبا غیر ممکن است.
و اگر در جهان حاضر به تصاویر مجله‌ها نگاه کنیم قطعا با دنیایی از مارک‌ها روبرو می‌شویم. در حال حاضر جهان‌بینی تغییر کرده است و یا طرز فکر متفاوتی نسبت به پوشش جدید وجود دارد و طراحان به این واسطه وضعیت فعلی جامعه را از دید خود منعکس می‌کنند.
یاکو در رابطه با مشکل چگونگی ورود به صحنه‌ی بین‌المللی جهان می‌گوید:
این به موضع خود شخص بستگی دارد مثلا بعضی از هنرمندان در چین برای پیشبرد زندگی هنریشان مجبور هستند تنها زندگی کنند و از طریق آتلیه‌هایشان اقدام کنند، بعضی در زمینه‌ی بیزینس تحصیل می‌کنند تا راه‌هایی را برای پیشبرد اهدافشان بیاموزند، بعضی در حال فروش کارهای هنری خود در نمایشگاه‌ها هستند و برخی فقط از فضاهای مجازی مانند یوتیوب بهره می‌جوید، پس راه‌های زیادی وجود دارد.
به خود اطمینان کنید همیشه در دنیا کسی وجود دارد که کارهایتان را بفهمد.
تتها شما باید راه‌های ارتباطی به وجود بیاورید مثلا ارائه‌ی کارهایتان به صورت دوزبانه (انگلیسی)، یا مثلا ارائه‌ی کارها و اطلاعاتتان از طریق وب‌سایت یا فیس‌بوک، در واقع نکته‌ی اصلی چگونگی استفاده از ابزارهای در دسترسمان برای انتشار کارها و اطلاعاتمان در میان مردم است.
ما در عصری زندگی می‌کنیم که راه‌های ارتباطی زیادی داریم و نمی‌دانیم چه کسی و در کجای جهان در حال تماشای ما و کارهایمان است.
و این امکانات از طریق اینترنت برایمان امکان‌پذیر شده است.
به عنوان مثال این که چه کسی با چه شرایط و طرز فکری در کجای جهان کار ما را نظاره می‌کند، می‌پسندد و نظراتی را مطرح می‌کند موضوع قابل تاملی است.
در حال حاضر مد و فشن ما کیوریتور ندارد، و به نظر می‌رسد ما باید نیروی انسانی خود را برای تجزیه و تحلیل این حوزه توسعه دهیم. ما به افرادی برای تجزیه تحلیل نیاز داریم.
هنر باید به صورت همیشگی از گذشته تا اکنون در اختیار همگان قرار گیرد. پس ما به راه‌هایی برای دسترسی نیاز داریم و این‌جا، جایی است که کیوریتورها وارد عمل می‌شوند.
با این چشم‌انداز ما به افرادی که تاریخ مد را مورد بررسی و مطالعه و خصوصا تجزیه تحلیل قرار دهند و بتوانند تاریخ آن را از گذشته تاکنون و تفاوت‌های به‌وجود آمده را با هم مقایسه کنند نیاز داریم.
ساختار اطلاعات از گذشته تاکنون پیچیده شده است و بسیاری از عناصر در تعامل با یکدیگر قرار گرفته‌اند پس وقتی ما می‌توانیم بگوییم مد و وقتی مد معنا پیدا می‌کند که توسط فردی پوشیده و مورد استفاده قرار گرفته شده باشد.
مردم در سراسر جهان در حال تغییر هستند پس حوزه‌ی مد نیز به همان میزان تغییر می‌کند، این دلیلی است که ما باید نسبت به آن انعطاف بیشتری از خود نشان دهیم.
یاکو هاساگاوا در پاسخ به این سوال که آیا ما برای برقراری ارتباط و پخش اطلاعات نیاز به روش‌های خلاقانه داریم یا خیر می‌گوید:
مثلا دفتری را در حوزه‌ی طراحی جواهرات در یک شهر محلی در نظر بگیرید، آن دفتر، چه راه‌های ارتباطی برای کار خود نیاز دارد؟
او ممکن است از تبلیغات محلی استفاده کند، یا ممکن است یک ساختمان عمومی را برای تبلیغ کار خود اجاره کند یا می‌تواند اطلاعات و طراحی‌های خود را روی وبسات خود منتشر کند و این می‌تواند بهترین راه باشد زیرا با این روش می‌تواند نمونه‌های خود را بین طیف عظیمی از مردم منتشر کند، محدود به یک ناحیه خاص نباشد و در هزینه نیز صرفه جویی کند.
یک نکته‌ی قابل توجه این است که ما باید در نوع پخش اطلاعات خود نیز خلاقیت داشته باشیم، تنها نباید اطلاعات به صورت پشت سر هم و یک شکل مطرح شوند این خسته‌کننده‌ترین کاری است که می‌توانیم با مخاطب خود کنیم. زیرا این کار برای مخاطب جذاب نیست و نمی‌تواند هیچ پل ارتباطی میان خود و مخاطب برقرار کند.
او در پاسخ به این سوال که چه راه‌هایی برای حفظ تاثیرگذاری اثر در طول زمان وجود دارد می‌گوید:
یکی از راه‌های تاثیرگذار می‌تواند مطرح کردن مفهوم مورد نظرمان برای تفهیم بهتر موضوع نمایشمان باشد. در گذشته نمایشگاه‌های هنری از نمایش مفهومی اثر خود استفاده می‌کردند.
به عنوان مثال: ما می‌توانیم مستندی از مردمی که در خارج از توکیو کار می‌کنند تهیه کنیم، از آن فیلم بسازیم، و در اختیار همگان قرار دهیم، تا هرکس در هر بازه زمانی که بخواهد بتواند به آن دسترسی داشته باشد.
این مستند می‌تواند گزارش واقعی از زندگی حال حاضر مردم ما و مشکلاتشان باشد.
یا به عنوان مثالی دیگر: زمانی که ما با شخصی از طریق فضای مجازی مثلا اسکایپ ارتباط برقرار می‌کنیم، می‌توانیم از طریق آن اتمسفر آن فضا را از راه دور حس کنیم با وجود اینکه واقعا آنجا نیستیم. ما چنین فرصت‌هایی را در اختیار داریم تا بفهمیم این جو از چه بافت فرهنگی به وجود آمده است.
پس ما حتی در نحوه برقراری ارتباطمان نیز باید خلاق باشیم.
نمایشگاه زیبایی آینده بر روی مد ژاپن که بر پایه‌ی فرهنگی و با استفاده از خلاقیت طراحی شده است تمرکز دارد. با توسعه اقتصادی ژاپن در قرن بیستم، مد ژاپن وارد صحنه جهانی شد.
یاکو هاساگاوا می‌گوید: پس از دهه هشتاد با فعالیت طراحان بزرگ و ارائه کردن طرح‌های جدید در حوزه‌ی مد، دروازه‌ای جدید از خلاقیت به جهان ما باز شد در حالی که قبلا محدود به چهارچوب زیبایی شناسی غرب بودیم و حالا می‌توانیم تفسیرهای جدیدی از معنای لباس ارائه دهیم.
حال در جواب به این سوال که ماهیت و قدرت مد ژاپنی چیست و رابطه آن با لباس چگونه تغییر می‌کند می‌گوید: این‌ها مواردی هستند که در سال ۲۰۱۲ می‌خواهیم به آن‌ها بپردازیم.
نمایشگاه زیبایی آینده در ابتدا در سال ۲۰۱۰ در گالری هنر لندن برگزار شد و سپس در سال ۲۰۱۱ با استقبال زیادی روبرو شد. این نمایشگاه در موزه‌ی هنرهای معاصر توکیو با عنوان (مجازی و واقعیت) توسط طراحان مد جوان با اشاره به مسیر آینده‌ی مد طراحی شدند و همچنین در جهت ساختار شکنی و نوآوری از طریق بیانات دهه نود که نگرش را یک مفهوم زندگی می‌دانستند، به دهه اول قرن جدید که طراحی‌های آن براساس رفتارهای روزانه ما مثل غذاخوردن، خوابیدن و… است تغییر یافت. و با نگاهی جدید بر تغییرات سی سال گذشته طراحی و برگزار شد.
پی‌نوشت:
[۱] Yuko Hasegawa
[۲] Art Tower Mito
[۳] Setagaya Art Museum
[۴] Sao Paulo
[۵] Hussein Chalayan
[۶] Future Beauty 30 Years of Japanese Fashion
قسمت‌های قبلی این پرونده را در لینک‌های زیر بخوانید:
