موتاژ نصر نقاش، مجسمه‌ساز، هنرمند چندرسانه‌ای و فعال فرهنگی مصری
هنرمندی که کانال جیغ مردم سرزمینش است
پرونده معرفی هنرمندان عرب | قسمت یازدهم
مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم دنیا حافظی حقانی
موتاژ نصر[۱] در آگوست ۱۹۶۱ در اسکندریه[۲] مصر متولد شد. پدرش معتقد بود هنر حرفه نیست، بلکه فقط یک سرگرمی است، در همین راستا نصر در رشته اقتصاد از دانشگاه اسکندریه فارغ‌التحصیل شد و سپس استودیویی در قاهره قدیم[۳] گرفت و شروع به کارکرد.
اولین ورود حرفه‌ای او در صحنه هنر مصر در سال ۱۹۹۵ اتفاق افتاد، با دریافت جایزه نفر سوم در مسابقاتی که وزارت فرهنگ مصر ترتیب داده بود. بااین‌حال، او توسط هنرمندان همکار خود به دلیل نداشتن تحصیلات آکادمیک مرتبط فردی خارج از حیطه هنر خوانده شد و درصحنه هنر مورد انتقاد قرار گرفت.
نصر در سال ۲۰۰۱ هنگامی‌که یکی از گالری‌های هنری برجسته ایتالیا، گالریا کانتینوا[۴]، آثار او را به نمایش گذاشت، وارد صحنه هنر بین‌المللی شد. نصر از آن زمان در بسیاری از نمایشگاه‌ها شرکت کرده و جوایز زیادی را از آن خود کرد. جایزه نقاشی در نمایشگاه هلیوراما از مرکز فرهنگ فرانسه در قاهره[۵] در سال ۱۹۹۷، جایزه بزرگ هشتمین دوسالانه بین‌المللی قاهره در سال[۶]۲۰۰۱، جایزه بینال داکار سنگال در سال[۷]۲۰۰۲، جایزه وزارت فرهنگ بینال داکارت[۸] و جایزه بزرگ بین‌المللی شارجه در امارات متحده عربی در سال ۲۰۰۵[۹].
امروزه او یکی از بزرگ‌ترین نمایندگان هنر معاصر در جهان عرب محسوب می‌شود. این هنرمند فرآیندهای فرهنگی پیچیده‌ای که در حال حاضر در جهان اسلام در جریان است را به نمایش می‌گذارد. کار وی از ویژگی‌های خاص و جغرافیایی فراتر رفته و نگرانی‌ها و عذاب‌های قاره آفریقا را نشان می‌دهد. احساس تعلق به یک زمینه خاص ژئوپلیتیک[۱۰] و فرهنگی و نیاز به حفظ ارتباط با وطن خویش از عناصر اصلی زندگی و کار این هنرمند محسوب می‌شود. او سنت و درعین‌حال جهان‌گرایی جدیدی را مورد کاوش قرار داده است. هنر برای موتاژ نصر به‌مثابه ابزار و زبانی است که در آن جامعه‌شناسی، تصوف و تاریخ را در آغوش می‌گیرد.
هنر و زندگی برای او جدایی‌ناپذیر است. همچنان که می‌بینیم خاطرات کودکی، ناامیدی‌ها در جامعه‌ای که در حال تکامل است در آثار او اعم از نقاشی، مجسمه و فیلم‌هایش مشهود است. کارهای او مربوط به سنت‌ها، رنگ‌ها و مردم مصر است که رابطه تنگاتنگی باهم دارند. در حقیقت، مصر صرفاً پیش‌زمینه است، سرزمینی که انسان‌های ساکن آن شکنندگی جهانی همانند بی‌تفاوتی، ناتوانی، خلوتی و ضعف‌های ذاتی طبیعت بشری دارند.
به گفته خود هنرمند: «در برخی از آثارش مانند کانال عمل می‌کند، کانالی برای زنده کردن جیغ مردم».
موتاژ نصر یکی از شاخص‌ترین هنرمندان چندرسانه‌ای در نسل خود است. او از نقاشی، مجسمه‌سازی، عکاسی، ویدئو و هنرهای عمومی برای به وجود آوردن کارهای هنری استفاده می‌کند که سعی در پیوند میان گذشته و حال، زندگی معنوی و دنیوی و همچنین سرزمین مادری‌اش، مصر و جهان را دارد. به‌موازات کار خود در استودیو، کنشی اجتماعی را دنبال می‌کند. او معتقد است، هنرمندان در قرن ۲۱ می‌توانند جهانی را که در آن زندگی می‌کنند را از نو بازسازی کنند.
پی‌نوشت:
[۱] Moataz Nasr
[۲] Alexandria
[۳] Old Cairo
[۴] Galleria Continua
[۵] the Prize of Painting in the Heliorama exhibition from the French Cultural center in Cairo
[۶] the Grand Prize in the 8th International Cairo Biennale in 2001
[۷] the Biennale Prize from Dakar Biennale in Senegal in 2002
[۸] Dakar Biennale
[۹] the Grand Prize, Sharjah Bienniale, UAE in 2005
[۱۰] geopolitical
قسمت‌های قبلی این پرونده را اینجا بخوانید:
علاء عواض نقاش دیوارهایی برای جنگ و صلح
خالد حافظ و رابطه‌ی بین ریاضی و عاطفه
پرتره‌ها و آثار چندوجهی مارگارت نخلا
