معرفی موزه بریتانیا و دپارتمان‌ها
خلاصه کتاب مبانی موزه داری | قسمت نهم
انتشارات سمت | دکتر یوسف منصورزاده، ابوالقاسم حاتمی
مجله هنرهای تجسمی آوام: تلخیص آزاده حاج اسفندیاری
موزه بریتانیا[۱] یکی از غنی‌ترین موزه‌های جهان همراه با ۸ میلیون گنجینه و آثار باستانی از بسیاری از فرهنگ‌ها و کشورهای جهان است. این آثار از زمان پیدایش انسان تا به حال، جمع‌آوری شده‌اند. این موزه در سال ۱۷۵۳ میلادی، و با مجموعه‌ی اهدایی از هنس اسلون[۲] پزشک و دانشمند ایرلندی، با موافقت جرج دوم و تصویب پارلمان بریتانیا تأسیس شد. مجموعه‌ی اهدایی اسلون شامل دست‌نوشته‌ها، کتاب‌های قدیمی و آثار باستانی گردآوری شده از برخی مستعمرات بریتانیا بود. در مورد بنای موزه باید گفت که مجمعی از معتمدین برجسته، این موزه را در یک عمارت قرن هفدهمی به نام خانه مونتاگو، که با کمک‌های مردمی خریداری شده بود، بنا کردند.
موزه بریتانیا در سال ۱۷۵۹ و با اضافه شدن بخش‌های جدید به طور رسمی برای بازدید عموم، افتتاح شد. سر رابرت اسمیرک[۳] در طراحی موزه، از معماری کلاسیک یونان باستان که در قرن ۱۸ اروپا رایج بود استفاده کرد. در اواخر قرن ۱۹ مجموعههای موزه تا حدی توسعه یافتند که دیگر فضای موزه پاسخگوی تمامی آثار نبود. در نتیجه ۶۹ خانه در اطراف موزه خریداری شد و پس از تخریب به فضای موزه اضافه شدند. با توسعه‌ی بنای موزه کاوش‌های باستان‌شناسی در آفریقای مرکزی، عراق، آسیای صغیر و آسیای مرکزی نیز گسترش یافت و موزه را از نظر آثار تاریخی تقویت کردند.
در سال ۱۹۳۰ آزمایشگاه دائمی حفاظت نیز تأسیس شد. در سال ۱۹۵۳ موزه دویستمین سالگرد تأسیس خود را جشن گرفت و تغییراتی در ساختار آن ایجاد کرد: تأسیس واحد طراحی در سال ۱۹۶۴، واحد خدمات آموزشی در سال ۱۹۷۰ و واحد انتشارات در سال ۱۹۷۳.
در دهه ۱۹۷۰ تمامی حیاط و فضای پیرامون آن که اتاق مدور مطالعه‌ی موزه هم در میان آن قرار داشت به عنوان بزرگترین فضای سرپوشیده بوجود آمد. این فضا که بزرگترین فضای سرپوشیده در اروپا است، ۶۱۰۰ متر مربع مساحت دارد و سقف آن با شیشه و استیل پوشیده شده است. این فضای سرپوشیده در سال ۲۰۰۰ به نام ملکه الیزابت دوم افتتاح شد.
دپارتمان‌های موزه
دپارتمان مصر باستان
نخستین آثار مربوط به تمدن مصر در سال ۱۷۵۳ و شامل پیکره‌های کوچک خدایان و تعویذهایی[۴] از سنگ‌های قیمتی و طلسم‌های دیگر به موزه اضافه شد. اما در طول چند قرن این دپارتمان یکی از بزرگترین و کاملترین مجموعههای متعلق به مصر باستان است. اولین بخش این آثار بعد از شکست ناپلئون در مصر به این موزه وارد شد.
دپارتمان یونان و روم
این دپارتمان دارای زیباترین مجموعه‌ی تاریخی هنری از عصر کلاسیک یونان و روم است. در این دپارتمان مجسمه‌های تاریخی از مدیترانه‌ی شرقی به ویژه دوره‌ی کلاسیک و هلنیستی وجود دارد.
دپارتمان خاورمیانه
این بخش شامل بزرگترین و با ارزش‌ترین مجموعه‌ی بین‌النهرین در خارج از کشور عراق است. مجموعه‌ای عظیم از آشور، بابل و سومر که از شهرهای مهم باستانی در خُرساباد، نیمروز و نینوا در کنار رودخانه‌های دجله و فرات که اشیا آن تمدن باستانی شرق میانه و اطراف آن که شامل بین‌النهرین، ایران، شبه جزیره عربستان، آناتولی، قفقاز، بخشی از آسیای میانه، مرکزی، سوریه، فلسطین و سکونت‌گاه فنیقیه در سواحل غربی مدیترانه، از پیش از تاریخ تا آغاز دوران اسلامی را معرفی می‌کند. در این دپارتمان برجسته‌ترین گالری به هخامنشیان اختصاص داده شده است.
دپارتمان طراحی و چاپ
شامل مجموعههای چاپ و طراحی‌های غربی که یکی از بزرگترین و بهترین مجموعههای موجود در جهان است که از قرن ۱۴ تا عصر حاضر را شامل می‌شود.
دپارتمان پیش از تاریخ اروپا
این دپارتمان وسیع‌ترین مجموعه‌ها را از نظر زمان و جغرافیا دارا است که شامل قدیمی‌ترین اشیایی است که به وسیله‌ی انسان و از دو میلیون سال پیش از سنگ کوارتز ساخته شده است.
دپارتمان آسیا
این دپارتمان شامل اشیایی از سراسر قاره آسیا است و زمان آن از دوره‌ی نوسنگی تا عصر حاضر است. مجسمه‌هایی از شبه قاره هند، یک مجموعه از چین باستان و مجموعه‌ای از هنر معاصر ژاپن.
دپارتمان سکه و مدال
حدود یکصد هزار سکه از قرن ۷ قبل از میلاد از همه دوره‌ها و مکان‌ها تا عصر حاضر در این دپارتمان نگهداری می‌شود. این مجموعه کاملترین مجموعه‌ی سکه را در خود جای داده است. همچنین انواع مدال‌ها، نشان‌ها، اسکناس و پول کاغذی نیز در این دپارتمان نگهداری می‌شود.
دپارتمان حفاظت و تحقیقات علمی
این دپارتمان در سال ۱۹۲۰ تأسیس شد. این دپارتمان شامل ۶ متخصص در حوزه‌های سرامیک، شیشه، فلز، بافت، سنگ، موزائیک و نقاشی دیواری، هنرهای تصویری شرقی و غربی است. این دپارتمان در زمینه‌ی تداوم و گسترش تکنیک‌های تعیین قدمت آثار، موضوعاتی مانند تجزیه و تحلیل و شناخت مواد و همچنین مکان ساخت و تولید آثار و تکنیک‌های بکار رفته در آنها فعالیت می‌کند.
دپارتمان آمریکا، اقیانوسیه و آفریقا
موزه بریتانیا شامل یکی از جامع‌ترین مجموعههای جهانی مردم‌نگاری از آفریقا، اقیانوسیه و آمریکا است. این موزه به معرفی بیش از ۲ میلیون سال داستان تاریخ انسان از سه قاره و فرهنگ‌های غنی و متنوع آن می‌پردازد.
پی‌نوشت:
[۱] – British museum
[۲] – Hans Sloane
[۳] – Robert Smirke
[۴] – تعویذ به معنای حرز، دعا و طلسم
قسمت‌های قبلی را اینجا بخوانید:
خلاصه کتاب مبانی موزه داری | قسمت اول
خلاصه کتاب مبانی موزه داری | قسمت دوم
خلاصه کتاب مبانی موزه داری | قسمت سوم
خلاصه کتاب مبانی موزه داری | قسمت چهارم
خلاصه کتاب مبانی موزه داری | قسمت پنجم
خلاصه کتاب مبانی موزه داری | قسمت ششم
