آیا ان اف تی ها (NFT) می توانند در نهایت یک اثر هنری را به یک دارایی دیجیتال تبدیل کنند؟
پرونده کریپتو آرت | قسمت چهارم
نویسنده:ماریون مانکر
مجله هنرهای تجسمی آوام: ترجمه و گردآوری شیدا عزیزی
یکی از سرمایه گذاران حوزه ان اف تی NFT ساکن میامی ، روبرت رودریگنز فریل[۱] پس از اینکه یکی از آثار ان اف تی NFT بیپل را در مارچ ۲۰۲۱ با قیمت هنگفتی به فروش رساند، در گفتگو با مجله “بیزنس اینسایدر”[۲] می گوید:
«مردم همواره در طول تاریخ به هنر به مثابه “ارزش” نگریسته اند و آنها که هنر می خرند, در واقع “ارزش” می خرند. اما دنیای رمز ارزها به راحتی در هنر دیجیتال رخنه کرده است و رویکردی مدرن به سرمایه گذاری در هنر داده است . در واقع می توان آن را به مانند سرمایه گذاری روی طلا و یا بیت کوین تلقی کرد».
رودریگز فریل اثر بیپل[۳] را ۵ ماه قبل از فروش آن به قیمت ۶۷.۰۰۰ دلار خریداری کرده بود و پس از ۵ ماه آنرا با قیمت ۶.۶ میلیون دلار به فروش رساند. حتی اگر این نوع رفتار سودآورانه (۱۰۰% برگشت سود) در دنیای هنر گواه بر ارزش آوری آثار نباشد, ادراک عمومی از اثر هنری که زاییده ۲ دهه اخیر میباشد, خود, اثر هنری را به مثابه دارایی ارزشمند تبیین کرده است.
در این میان اما اطمینان خاطر اذهان عمومی در باب خرید اثر هنری و میزان سودآوری آن, همواره در هاله ای از ترس و امیدواری قرار دارد به این معنا که از طرفی امیدوارانه اقدام به سرمایه گذاری در این حوزه می کنند و در آرزوی سودآوری میباشند در حالیکه همواره با وحشت درستی یا نادرستی اقدام خود و از دست دادن سرمایه خود دست و پنجه نرم میکنند.
البته در اینکه برخی از انواع آثار هنری به شدت ارزشمند هستند هیچ شکی نیست تا جایی که برای تعدادی از مجموعه داران, در زمره دارایی های شخصی بسیار ارزشمند ایشان محسوب میشود. حتی دیوید راکفلر[۴] که در سال ۲۰۱۸ مجموعه اش مبلغ ۸۳۵۷ میلیون دلار به فروش رفت در خاطراتش می نویسند:
“مجموعه آثار هنری ما یکی از با ارزش ترین دارایی های ما محسوب میشوند و بخش عظیمی از ثروت من به شمار می روند در حالی که ما هیچ گاه نقاشی ها را به عنوان سرمایه گذاری نمی خریم.”
دارایی چیست؟
“دارایی” به هرآنچه در حین خرید آن میدانیم که در آینده از ما خریداری خواهد شد گفته میشود. اگر شما به قیمتی که خریداری در آینده دارایی شما را خریداری می کند اطمینان داشته باشید، می توانید از آن دارایی به طرق مختلف اقصادی بهره وری داشته باشید.
اما در هنگام بسط معنایی “دارایی” به آثار هنری, به چه نکته ای بر می خوریم؟
درست زمانی که یک اثر هنری تبدیل به دارایی می شود ترس آن میرود که دیگر به دید هنری و زیبایی شناسانه به آن نگریسته نشود.
به بیان دیگر و واضح تر وقتی به یک اثر هنری در جایگاه دارایی می نگرید, بیش از آنکه به زیبایی ها و خلاقیت موجود در آن بپردازید, به مباحث مالی و مادی آن می نگرید و گاهی نگران این خواهید شد که آیا آن اثر دچار افزایش قیمت خواهد شد یا خیر ,این در حالیست که در همان زمان از پرداختن و لذت بردن به اثر هنری و آنچه در درون آن شما را به تفکر وامی دارد, غافل شده اید.
بیایید طور دیگری به این اتفاق نگاه کنیم, وقتی مجموعه داران اثر هنری را برای سرمایه گذاری خریداری میکنند، روشی را اتخاذ میکنند که بیشتر مردم از آن در خرید ملک یا خانه بهره می برند. می توان گفت در هنگام خرید ملک امید به اینکه ارزش مبلغی که پرداخت می کنیم حفظ خواهد شد و یا اینکه “ملک” دچار افزایش قیمت خواهد شد, از جمله عوامل مهم تصمیم گیری برای خرید به شمار می روند.
در این میان, برای بسیاری از مردم تنها داشتن اثر هنری در ارتباطی مستقیم یا غیر مستقیم (به واسطه هنر) با فردی از زمانه ای دور ارزشی بیشتر از پول داشت. چه یک تکه چینی که متعلق به امپراطوری بزرگی در کشوری در گذشته بوده است و یا دفترچه ای از آن لئوناردو داوینچی و یا یک نقاشی معمولی از لحظه ای در میانه زندگی روزمره یک نقاش, صاحب اثر از فروش آن کاملا مطمئن خواهد بود.
به طور کلی دارایی های مالی و مادی جهت گیری اقتصادی و مالی دارند, اما این در مورد اثر هنری صدق نمی کند به طور مثال آثار گرهارد ریشتر از جمله با ارزش ترین آثار هنری محسوب می شوند, ولی ریشتر آنها را به دلیل ارزشمندی آنها نمی آفریند . بلکه او در آثارش ایده های خود را در باب هنر و زیبایی شناسی جستجو می کند. هر نسخه اثر او مجالی است تا وی با ایده خود به ماجراجویی بپردازد تا به نتیجه نهایی دست یابد و ازخود دست بکشد که البته این مساله درباره اغلب هنرمندان مصداق دارد . در اینجا این سوال مطرح می شود که :” چرا افراد خرید اثر هنری را به مثابه سرمایه گذاری خریداری می پندارند؟”
قضاوت عامه مردم و ثروتمندان این است که برای مردم عادی پول همواره فراهم نیست و احتمالا برای خرید یک ماشین و یا یک خانه می بایست اقدام به گرفتن وام بانکی کنند. این در حالیست که ثروتمندان با مشکل دیگری مواجه اند, حجم زیادی پول در دسترس دارند ولی جایی برای خرج کردن آن ندارند.
دنیای هنر همیشه ثابت کرده در جذب منابع مالی -پول-موفق بوده. در طول دو دهه گذشته و خصوصا در طی چند سال اخیر ثروتمندان جهان ثروتمند تر شدند و در ابتدای قرن جدید بانک های مرکزی مانند بانک ریورس فدرال آمریکا[۵] درصد سود های بانکی را کاهش دادند و در ادامه به طراحی برنامه هایی وسیعتر در جهت تزریق پول به سیستم های جهانی و سرازیری منابع مالی به بازارهای دنیا پرداخت . با این وجود همواره تقاضا برای سرمایه گذاری بر هنر پابرجاست و این جریان فکری ادامه دارد.
در این میان بانک های خصوصی تصمیم گرفتند راه آسانتری را برای کسب درآمد از مجموعه های هنری مراجعین خود به کار گیرند. آنها پی بردند که میتوانند از مجموعه های هنری به عنوان وثیقه ای که در ازای وام های بانکی با بهره های بسیار پایین تر از آنچه هم اکنون در جریان است، استفاده کنند.
با این کار بانک ها, نه تنها همچنان کسب درآمد خواهند داشت , بلکه به جای اینکه اثر هنری بخرند و آنرا مدیریت و نگهداری کرده و سپس بفروشند، شرایط راحت تری را تجربه خواهند کرد. بنابراین با استفاده از این روش به نظر میرسد با چنین اعتبار بخشی وسیعی بر اثر هنری در صنعت اقتصاد, قطعا مقوله هنر به مثابه دارایی از اقبال قابل ملاحظه ای برخوردار خواهد شد.
امروزه در عصری زیست را تجربه می کنیم که شاهد تغییر سلیقه مخاطبان بازار هنر هستیم به این معنا که بازار هنر آثار مَستر که زمانی سلطه مهیبی بر بازار هنری اواخر قرن ۱۹ و ۲۰ داشت, در دهه ۷۰ قرن ۲۰ رو به افول گذاشت و این امر مصداق بارز ارزش پذیری اثر هنری با گذشت زمان و مبدل شدن آثار هنرمندان جوان فعلی به شاهکارهای هنری در آینده است. افزایش مبلغی که برای آثار متنوع پرداخت می شود، تنها انعکاس تجمع ثروت در دنیا نیست بلکه این رویکرد کلی مشتریان بازار هنر است که با وجود آگاهی از خطرات احتمالی سرمایه گذاری هایشان که بخشی از هر معامله ای میباشد, ثروت خودرا برای دنیای هنر خرج می کنند.
بر خلاف نظر آن دسته از افرادی که عقیده دارند مشتریان بازار هنر فقط به قیمت توجه دارند و همواره از این نوع سرمایه گزاری در هراس هستند, باید اذعان داشت که بازار کنونی هنر توسط نقاشان فیگوراتیو سیاهپوست, هنرمندان زن با نقاشی هایی با موضوعات متنوع و هنر آسیا مدیریت می شود.
با وجود ارتباط اجتناب ناپذیر و تنگاتنگ هنر و اقتصاد در بازار جهانی , تعدادی از آثار هنرمندان توسط گالری های بین المللی خرید و فروش می شوند. تعدادی از هنرمندانی آثارشان را در فضاهایی غیر از گالری به نمایش میگذارند و تعدادی نیز به واسطه فضای مجازی به صورت های مختلفی آثار خود را بدون واسطه می فروشند و تعدادی نیز برای نمایش آثار و عقاید خود به نقاشی های دیواری در خیابان ها روی آورده اند.
اما هیچ یک از این هنرمندان در زمان خلق آثارشان به قیمت اثر نمی اندیشند.
منبع: آرت نیوز
قسمت های قبل از پرونده کریپتو آرت را اینجا بخوانید:
کریپتو آرت | دفتر مجازی ثبت اسناد رسمی آثار هنری | قسمت اول
مرکزیت زدایی فروش اثر هنری | رها سازی پیچ و مهره‌های ذهن| قسمت دوم
ان اف تی ها تحول و تهدید در هنر معاصر | قسمت سوم
پی نوشت:
[۱] Robert Rodriquez-Frail
[۲] Business Insider
[۳] Beeple
[۴] David Rockefeller
[۵] U.S. Federal Reverse
