آثار سارا لوکاس برآمده از فرهنگ مصرفی دوران خود

سارا لوکاس | آثار من درباره خود من هستند

پرونده کاربرد اشیاء روزمره در هنر معاصر | قسمت اول

مجله هنرهای تجسمی آوام: نویسنده مخاطب مینا فشنگچی

سارا لوکاس هنرمند بریتانیایی و متولد 1962 در لندن است. او به همراه تریسی امین و دیمن هرست از اعضای گروه یانگ بریتیش آرتیست بوده است.

اشیاء روزمره در آثار سارا لوکاس برآمده از فرهنگ مصرفی دوران خود است. در دوره‌های کاری گوناگون وی، اشیا معانی مختلفی دارند. گاهی صدای اعتراض یک فمینیست هستند که مضامین جنسیت زده را در جامعه خود بسیار رادیکال نقد می‌کند و در آثار دیگری از او مانند پارک ماشین یا اتاق سیگار اشیاء روزمره، مشکلات اجتماعی مانند خشونت‌های خیابانی را با همان نگاه تندوتیز نقد می‌کند. در این آثار که پر از ماشین‌های له‌شده و خورد شده و سوخته هستند، اشاره به ابعاد وسیع خشونت در جامعه و اقدامات خرابکارانه رایج در جامعه است.

«در دهه هشتاد او تصاویری تلفیقی از یکی از روزنامه‌های معروف آن دوران به نام صفحه‌ی 3 را با سرخط‌های خبری پر شوری بازسازی می‌کرد و با تصاویری از سلف پرتره خود ترکیب می‌کرد. او همچنین از عناصری مانند غذاها و اشیاء روزمره استفاده می‌کرد آن‌ها را مانند طبیعت بی‌جان چیدمان می‌کرد و عکاسی می‌کرد و ترکیب‌بندی‌های گوناگونی با اشیا روزمره می‌ساخت.»1

توالت‌ها از موضوعاتی هستند که لوکاس در آثار خود به‌کرات استفاده کرده است. گاهی از توالت به‌صورت یک شی حاضر آماده استفاده می‌کند، گاهی از آن عکاسی می‌کند و گاهی با شی دیگری مانند سیگار آن را دوباره‌سازی می‌کند. او در آثار پیچیده خود مجذوب موضوعات متناقضی نظیر جنسیت و مرگ است.

«فروید در یکی از کتاب‌های خود با عنوان فراتر از اصل لذت 1920 سؤالی را مطرح کرده است: آیا خودکشی ژنتیکی است؟ لوکاس در تعدادی از این آثار با تم توالت این جمله را (آیا خودکشی ژنتیکی است؟) در جاهای گوناگونی می‌نویسد. کلمات داخل کاسه‌ی توالت به اشکال فوری و خشونت‌آمیز خود تخریبی اشاره دارد همچنین به آثار سو و خفه‌کننده‌ی سیگار کشیدن اشاره دارد. بخشی از انگیزه لوکاس در این آثار پی بردن به آمیزه‌ای از خود تخریبی و لذت است که عاداتی مانند سیگار کشیدن در آن دخیل هستند.2

او درباره آثار خود می‌گوید: برای من خلق اثر هنری درباره خودم است. مسائلی که می‌توانند باعث شوند من احساس آسیب‌پذیری کنم و نگران شوم. من امیدوارم بتوانم آن‌ها را به چیزی تبدیل کنم که مجبور نیستم از آن فرار کنم و این مسئله باعث می‌شود احساس کنم قوی‌تر هستم و بنابراین می‌توانم با جهان روبرو شوم. این تا حدی مکالمه‌ای است که من با خودم دارم. اما اگر من این مکالمه را در سرم داشته باشم ناپدید می‌شود. اثر هنری راهی است که به معنای واقعی کلمه آن را عینی می‌کند به‌طوری‌که گفتگو ادامه پیدا می‌کند.

سارا لوکاس در آثار خود اشیا روزمره را به‌جای اعضای بدن انسان به کار می‌گیرد و هویتی انسانی به آن می‌بخشد. او اعضای بدن و ماهیت انسانی را تا حد اشیا پایین می‌آورد و نگاه نقادانه و رادیکال خود به ماهیت انسان را این‌گونه نمایش می‌دهد. او هنرمندی نقاد است و از هیچ‌چیز نمی‌ترسد. زندگی روزمره‌ی یک انسان را با تبدیل آن به اشیاء به سخره می‌گیرد. طنزی تلخ در برخی آثار او به چشم می‌خورد او به‌راحتی بیننده را شوکه می‌کند حتی با دیدن برخی از آثار او بیننده دچار تردید می‌شود که آیا این‌ها واقعاً اثر هنری هستند یا نوعی شوخی کثیف؟

صراحت بیان و نگاه تندوتیز او همچنین چالشی که با طیف وسیعی از سوژه‌های گوناگون دارد از مهم‌ترین نقاط قوت آثار اوست.