مهدی حسینی | هنری بر ذات بدن هنرمند
نقدی بر نمایشگاه سیلک اسکرین مهدی حسینی در گالری هور
سایت تندیس: به قلم جاوید رمضانی
تلفیق دو امر عینی و ذهنی و یا وحدت در نظام عقلانی و حسانی شرط تعیین کننده هر کنکاش هنری است.
این دو ستون متضاد را می‌توان در کلیه رفتارهای ابواب جمع بشر و بخصوص در مردم عادی هم مشاهده نمود و تعمیم داد. این دو مؤلفه به لحاظ فکری و روانی در هنرمندشاکله‌ای عامدانه دارند . مفهومی شامل دو سویه نمایش تصویر فرد روی صحنه هنر و حضور ایده‌آل‌های هنرمند، زمانی که این دو سویه درهم تنیده گردند، هنرمندی زاده می‌شود. تحقق هنر و رسیدن به لحنی مؤلف در گرو این پیوستگی است. جریانهای خلاقه و متعادلِ متضاد و همدلانه در یک آن خلق هنر، به ندرت در هنرمندان یک عصر دیده می‌شود و تنها نوادر روزگار این کیفیت را دارا هستند
بطور مثال زمانی که با اثری امپرسیونیستی از مونه روبرو می‌شویم مانند مجموعه کاتادرال‌هایش شما انتخاب سوژه و تکنیک را در جایگاه عقلی می‌توانید تعریف کنید اما انتخاب تکنیک خودش امکانات حسی و شهودی را گسترش می دهد.
چندی پیش شاهد نمایشگاه یکی از نوادر نقاشی معاصر ایران استاد مهدی حسینی بودیم.مهدی حسینی در هنرستان هنرهای زیبای تهران تحصیل نموده و در سال ۱۳۴۱ به امریکا رفت. وی در سال ۱۳۴۹ از انیستیتوی پراست نیویورک در رشته نقاشی فارغ‌التحصیل گردید. او مقالات، کتب و آثار بسیاری از سال ۱۳۵۰ تاکنون آفریده است و از مهم‌ترین اساتید آکادمیک هنر معاصر ایران به شمار می‌رود.
مجموعه ارایه شده اخیر وی در گالری هور با تکنیک سیلک اسکرین کار شده و قابلیت تکثیر آثار هنرمند را در تعداد محدود داراست.
استاد در بیانیه خود، این مجموعه را حاصل تکثیر‌پذیری اثر هنری در زمانه صنعتی معاصر می‌داند و انگیزش آن را به مقاله والتر بنیامین در این باب ارجاع داده است؛ اما آنچنان که از نظافت تکنیک آثار هنرمند در گذشته سراغ داریم، این تکنیک به عقبه مطالعاتی و برخورد وی با هنرمندان نگارگر ایرانی و پاپ آرت امریکایی برمی‌گردد.حال انتخاب تکنیک برای استادی این چنین باز هم در راستای رویکرد و به جنس برخورد وی با ماهیت مادی نقاشی است. برخوردی حاصل از فیزیک و ذات بدن هنرمند که در کوران تعلیمات به خود اگاهی دست یافته است.حسینی در دورانی تحصیل نموده که جریان هنر پاپ شکل گرفته وبر روی آموزش‌های آکادمیک تأثیرگذار بوده است. خود وی در این باب می‌گوید: سعی داشته‌ام این نگاه تازه را در قالب فرهنگ بومی ایران ببینم. در آثار هنرمند اشیا و فضای معماری ایران در فرم تازه‌ای برای بیان تجسمی استفاده شده، چیزی که پیش از او کمتر کسی به آن نگاه کرده بود.
نقاشی مدرن حسینی، دارای پارادایم مشخص هویت است، آنچنان که هنرمندان هم دوره او در هنرستان سبک سقاخانه را پایه گذاری کردند. اما تمایز او با این هنرمندان تأکید به حساسیت‌های ایده‌آل هنری و عقلانی است؛ که پوسته درونی هنر او را به نگاه هنرمندان ایرانی در گذشته پیوند می‌زند. این امر در غالب هنرمندان سقاخانه رویه‌ای معکوس داشته است. به این معنی که پوسته درونی و روح زیبایی‌شناسی آنان اسیر تسلط نگاه دیگران خارج از مرزهای بومی بود.دوران پایان تحصیلات حسینی مصادف با آخرین روزهای زندگی مارک روتکو است. این نقاش بیانگرای انتزاعی در متنی برای توصیف هنر آبستره چنین می‌گوید:
«من به روابط رنگ و فرم و یا هر چیز دیگری علاقه‌مند نیستم. من علاقه‌مند به بیان احساسات اولیه بشر هستم؛ تراژدی، رنج و خشم و غیره.»
اما در آثار حسینی ما شاهد جریانی از پدیدار شدن ذهن‌گرایی شرقی هستیم. آنچه استوار بر ناپیدایی هنرمند و آشکارگی جلوه‌ای از دیوارهای خیالی است. این هنر در عین بیان حالات درونی هنرمند سعی در ساکن کردن ذهن پرتکاپو و خودقوام بخش اورا دارد. این شور درونی و ناپیدا گرچه از نقد اجتماعی تهی است؛ اما راهی است برای آرامش بخشیدن به مخاطب سرگردان از مظاهر متکثر جهان مادی.
عدم تطابق عین و ذهن در آثار حسینی حقیقتی فراتر از حقیقت محسوس را مطرح میکند. گریز نقاش از مفهوم‌سازی‌های مألوف عقلانی از سوی دیگر بازی سیالی برای بیننده فراهم می‌آورد که شیوه شاعران ایرانی در پاسخ به برخورد انسان و هستی نامتناهی او است.مدرنیته شرقی حسینی سعی دارد تا هنر به امر محسوس صرف تنزل نیابد و قوام بخش شارحان و تصویرگران جهان ایرانی گردد. اینکه تعبیر وی از جهان ایرانی چیست قابل بحث است اما خود حاصل تحقیق و مستنداتی است که اگر باور پذیر نباشد حداقل دارای منطق نظری و شاکله منظمی است که در دهه هشتاد میلادی در ایران هم کمتر در میان هنرمندان دیده شده بود و امروز در قالب شکل استفاده از نظریه در تفسیر اثر هنری مطرح می گردد.
دیالکتیک آثار حسینی درگیر منطق خشک و استوار مبانی مدرن بصری در تأکید بر رنگ و سطح و خط است.لطافت شکننده‌ای که دارای خطوطی تیز و ساختارگرایانه‌اند. این سطوح تخت رنگی همراه با فضاسازی‌هایی رها از واقع‌گرایی بعد نمایانه امکانی است تا نمایش صدا و آلت تولید کننده این صدا را همزمان نشات دهند. این به معنای تعادلی کاملن هنرمندانه میان عقل و احساس است که به نوعی سعی در گسترش بی معنایی و تعلیق تجربه زیبایی شناسی مخاطب دارد.تقابل نظام تصویری هنرمند در بین دوگانه منطق و احساس در ظاهر با پیروزی منطق عقلی به پایان می‌رسد ولی نطفه ظریفی مانند سبک قلم‌گیری منعطف و سیال در جای جای آثار و با استفاده از نور مخفی و ناپیدای نقاشی ایرانی شاعرانگی ذهن‌گرایانه سنت هنر بومی را آشکار میکند، هنری که بیننده در تداوم نگاه و عمق درون خود تنها آن را درک میکند.
جریان نظری که حسینی در طی سا‌ل‌ها پژوهش و تدریس آن را پی‌گیری کرده است و در تولیدات خود آن‌را حمایت میکند . دال بر تأثیر‌پذیری هنر غربی از هنرمندان سرزمینهای شرقی است. وی در مقالات خود با ارایه حقایق تاریخی از ماتیس، کاندینسکی، لامارتین و ویکتور هوگو سعی در ارایه این مفهوم دارد که فرهنگ ایرانی اسلامی به مثابه‌ی یک ساختار و جهان‌بینی در متحول ساختن بخشی از ذهنیت جدید که منتهی به آفرینش هنری در هنر معاصر شد نقش تعیین کننده و انکارناپذیری داشته است.این منطق و نظریه مدت‌ها توسط متفکران سنت گرا مطرح گردیده و همراهی با تفکر انتقادی و چالش‌های نظریه پسااستعماری امکان باز خوانی ان در فضای هنر ایرانی را فراهم نمود است .
گرچه امروزه زمینه و بافتمند بودن اثار هنری اجتناب نا پذیر می‌نماید. ولی سپهر فرهنگی ایرانی در زیستن امروز خود درگیر باززایی است که وجود هنرمندان اندیشمندی چون مهدی حسینی مسیر آینده را شفاف تر می‌نماید.
نقدهای دیگر جاوید رمضانی را در لینک‌های زیر مشاهده کنید:
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
داریوش قره‌زاد، گذر از طبیعت سنتی
داریوش قره‌زاد، گذر از طبیعت سنتی نقدی بر نمایشگاه «لطفا وارد چمن شوید» در گالری چهارده سایت تندیس: به قلم جاوید رمضانی «طبیعت امروز حقیقتی است که با حقایق متعدد انسانی درگیر و احاطه شده است؛ حقایقی که ارزش بازبینی دارند.» عبارت کیوریتورینگ در فرهنگ هنر غربی امروز نسبت به گذشته در موقعیت‌های بسیار وسیع‌تری به‌کار می‌رود. گسترش این واژه حاصل روند گسترش هنر در جایگاه اقتصادی و اجتماعی دنیای امروز است. ترجمه این واژه به فارسی همچون بسیاری از […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
علیرضا اسپهبد | قدرت، شهوت و خرد
علیرضا اسپهبد | قدرت، شهوت و خرد نقدی بر آثار علیرضا اسپهبد در گالری فرمانفرما سایت تندیس: به قلم جاوید رمضانی[divider style=”dotted” top=”20″ bottom=”20″] بی‌شک نقاش راوی بی‌طرف مقولات قابل دیدن نیست و ارائه نقوش تزیینی و یا نقل زیبایی محسوس تنها امکانی برای بیان و نگرش خاص هنرمند است. نقاشان به مانند دروازه‌های ذهن آدمی مفاهیم و مقولات را دریافت و در هنگام عبور از این مدخل درونی سازی کرده و روایت خود را از آن مضامین ارائه می‌دهند. […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
حامد اصلانیان | معجزه نقاشی
حامد اصلانیان | معجزه نقاشی نقدی بر نمایشگاه حامد اصلانیان در کاما گالری سایت تندیس: به قلم جاوید رمضانی «هنرمند مخترع مکان‌هاست؛ او فضاها را شکل داده و تجسم می‌بخشد که پیش از این ناممکن و نااندیشیدنی بوده‌اند.» (جورج دیدی Georges Didi -1980) زمانی که در کنش‌های متفاوت هنرمندان تأمل می‌کنیم نقطه تلاقی‌ای به نام خلاقیت پدید می‌آید. این خلاقیت حاصل بازنگری عقلانی و شهودی از جهان اطراف است. فرضیات هنرمند براساس پیش‌فرض‌هایی مانند نیات و انگیزه‌های سوژه نیست بلکه […]
