نمایشگاهی از آثار زنده‌یاد مهدی سحابی در آتبین با عنوان «قراضه‌های دوست‌داشتنی»
نگاه مشفقانه به زشتی
سایت تندیس به قلم حافظ روحانی
مرگ زودهنگام مهدی سحابی (۱۳۲۳- ۱۳۸۸)، مترجم و هنرمند بر محبوبیت و اقبالش، لااقل نزد مجموعه‌داران آثار هنری افزود تا شاهد برپایی نمایشگاه‌های متعددی از آثارش باشیم که پس از مرگش برگزار می‌شوند. با توجه به این‌که سحابی در زمان حیات، هنرمندی پرکار بود، برگزاری نمایشگاه‌های متعدد از دوره‌های مختلف کاری او ممکن و کم‌و‌بیش همواره جذاب است.
تمرکز مجموعه‌ی کنونی از آثار زنده‌یاد مهدی سحابی که در آتبین به نمایش درآمده، عمدتاً بر سه مجموعه از آثار این نقاش و مجسمه‌ساز است؛ دوره‌ی «ماشین‌های قراضه»، تعدادی از تک‌چهره‌ها و گروهی از مجسمه‌ها. با توجه به عنوان انتخاب شده برای نمایشگاه، «قراضه‌های دوست‌داشتنی»، به نظر می‌رسد که کوشش شده تا بر یکی از وجوه کاری سحابی تأکید بیش‌تری شود؛ علاقه‌ی او به قراضه‌ها که به دو شکل بروز پیدا می‌کند؛ مجموعه‌ای که او از ماشین‌های قراضه کشیده بود و علاقه‌مندی‌اش به کار با اشیاء و چوب‌های دورریختنی و یافته شده و تبدیل آن‌ها به مجسمه.
در مورد مجسمه‌ها باید یادآور شد که عمده‌ی آثار این هنرمند فقید با قطعات چوبی یافت شده کار شده‌اند. با این‌حال این مجسمه‌ها خود چند مجموعه‌ی مختلف را شامل می‌شوند؛ پرنده‌ها یکی از این مجموعه‌ها ست که برای مدتی طولانی توسط سحابی ساخته و اجرا می‌شدند. مجموعه‌ی به نمایش درآمده در آتبین، پرنده‌هایی در ابعاد کوچک‌تر را شامل می‌شود که بیش‌تر ماهیتی فیگوراتیو دارند و با گروهی از آثار دیگر هنرمند از پرندگان که انتزاعی‌تر و بزرگ‌ترند تفاوت می‌کند. در مجموعه‌ی بزرگ‌تر و انتزاعی سحابی، رنگ‌آمیزی نقش مهم‌تری ایفا می‌کند، ولی در این مجموعه، هنرمند از پالت رنگی محدودتری استفاده کرده تا بیننده بیش‌تر متوجه شکلِ احجام شود و حالت پرنده را بهتر ببیند. با این‌حال در همین آثار هم غلبه بیش‌تر با رنگ آبی و زرد است؛ رنگ‌هایی که سحابی زیاد به کار می‌گیرد و در این آثار حسی از سبکی را به بیننده منتقل می‌کنند.
«ماشین‌های قراضه» یکی از موضوعات جذاب زنده‌یاد مهدی سحابی است. او ساخت این آثار را به طور جدی در دهه‌ی ۱۳۶۰ آغاز کرد، چنان‌چه آثار نمایشگاه هم به طور عمده به اواخر دهه‌ی ۱۳۶۰ و اوائل دهه‌ی ۱۳۷۰ مربوط می‌شوند. با این‌حال آن‌چه آثار او را از دیگر هنرمندان هم‌دوره‌اش متمایز می‌کند، نگاه سحابی و علاقه‌مندی‌اش به اشکال، خطوط و سطوح است. این علاقه‌مندی بصری با سلیقه‌ی رنگی سرخوشانه‌ی او، ترکیب‌هایی چشم‌نواز و زیبا می‌سازند که از خصائص همیشگی آثارش به حساب می‌آیند. پس با وجودی که هنرمند در این مجموعه از آثارش به سراغ موضوعی رفته که ذاتاً ناگوار و زشت تعبیر می‌شود، سحابی با نوع رویکرد و نگاه‌اش تصاویری زیبا ساخته که به مدد ترکیب‌بندی و رنگ برخلاف موضوع خود عمل می‌کنند. این خصیصه یکی از ویژگی‌های کاری سحابی است که به او کمک می‌کند تا به مدد نگاه زیبایی‌شناختی‌اش، به سراغ موضوعات و مضامینی برود که برای بیننده به طور معمول یادآور چیزهایی دیگر و عمدتاً زشت و ناگوار هستند. چنان‌چه سحابی در میانه‌ی دهه‌ی ۱۳۸۰ به سراغ مجموعه‌ای کار بر اساس اشکال و نقوش روی دیوارها رفت، با این‌حال در این مجموعه نیز او پیگیر زیبایی و در جستجوی ترکیب‌های بصری بود تا در جستجوی مضمون و یا مفاهیمی که از نوشته‌های روی دیوار در ذهن متبادر می‌شود. از این منظر می‌توان سحابی را زیباگرا نامید؛ یعنی هنرمندی که از طریق تولید هنری در جستجوی امر زیبا ست. این نگاه را به‌خصوص می‌توان در همین مجموعه‌ی «ماشین‌های قراضه» و در مجموعه‌ی «دیوارها» دید؛ جایی که او به سراغ موضوعی می‌رود که ذاتاً نازیبا شناخته می‌شود، ولی نگاه و اجرای سحابی به مدد رنگ‌های سرزنده و اجرای سرخوشانه در همین تصاویر نازیبا هم زیبایی بصری را کشف کرده و به نمایش می‌گذارد.
بر این اساس هواداران نگاه‌های اجتماعی به هنر کم‌تر آثار سحابی را تأیید می‌کنند. او هنرمندی است که بی‌توجه به ناملایمات بیرونی، در پی خلق چیزی زیبا و چشم‌نواز بود، چنان‌چه حتی در خلق زیبایی به سراغ اشیاء دور ریختنی و یا قراضه می‌رفت. اما با این‌حال نمی‌توان از سلیقه‌ی هنری او، از میلش به زیبایی و نگاه مشفقانه‌اش به دنیا و زندگی گذشت. مهدی سحابی در تمام دوران شکوفایی هنری‌اش، بی‌توجه به رخدادهای تلخ و ناگوار و یا ناملایمات، زیبایی را جست و آن را در خودِ زشتی یافت. به همین واسطه مهدی سحابی هنوز و تازه پس از مرگش مورد توجه قرار می‌گیرد، شاید از آن‌رو که نگاه مشفقانه‌ی او به دنیا و حیات گوهری است که سخت و کم به دست میآید.
نقد نمایشگاه‌های قبل به قلم حافظ روحانی یرا اینجا بخوانید:
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
زیبایی خشونت، نمایشگاه «۲۸۸۵ روز» آثار حسام صفایی‌فرد
نمایشگاه «۲۸۸۵ روز»، آثار حسام صفایی‌فرد در گالری ژاله زیبایی خشونت سایت تندیس به قلم حافظ روحانی بدون در نظر گرفتن پس‌زمینه‌ی نمایشگاه «۲۸۸۵ روز» در ژاله، آثار حسام صفایی‌فرد کوششی است برای تجربه کردن امکانات بیان‌گری هنر. به این ترتیب هنرمند در این نمایشگاه (که در پوستر به عنوان نمایشگاه نقاشی ذکر شده) گاه به اغراق حتی در پی بیان و بروز غلیانات درونی‌اش بوده است. غلیاناتی که برخلاف تجربه‌ی نقاشان اکسپرسیونیست حاصل رفتار با رنگ و یا کنش‌های […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
پیکره‌های جنبشی آرش فاتح | مرور گذشته و راه‌های جدید
پیکره‌های جنبشی آرش فاتح در گالری ویستا مرور گذشته و راه‌های جدید سایت تندیس به قلم حافظ روحانی تجربیات، آرش فاتح، طیف وسیعی از سؤالات و مسائل گوناگون مجسمه‌سازی را شامل می‌شود؛ از رابطه‌ی حجم با فضا گرفته، تا نسبت بین مواد کار مختلف از چوب گرفته تا فلز، از نوع مواجهه‌ی هنرمند با حجم و میزان دستکاری در ماده‌ی کار گرفته تا حتی شکل ارائه. آرش فاتح در طول چند ساله‌ی گذشته، نشان داده که کم‌و‌بیش با همه‌ی این […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
مجسمه‌های امیر خشنودی، این دل مجنون در گالری سهراب
نمایشگاه آثار امیر خوشنودی، با عنوان «این دل مجنون» در سهراب احساس سخنان تکراری بر زبان می‌آورد سایت تندیس به قلم حافظ روحانی آثار امیر خوشنودی، در مضمون فاقد پیچیدگی است؛ لااقل در هنر معاصر که صراحت در بیان مضمون به کرات دیده شده و حتی مورد تأیید است، این ویژگی یک امتیاز محسوب می‌شود. بیننده با تماشای آثار او کم‌و‌بیش به سرعت مضمون و حتی معنی را درمی‌یابد، متوجه کارکرد فرم و نسبت آن با مضمون شده و ویژگی […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
تضادها و تعارض‌ها در نقاشی‌های ندا راهی با عنوان حق به شهر
نمایشگاه آثار ندا راهی، تحت عنوان «حق به شهر» در گالری خط سفید تضادها و تعارض‌ها سایت تندیس به قلم حافظ روحانی هر چند در نوشته‌ی نمایشگاه آثار ندا راهی در خط سفید تحت عنوان «حق به شهر»، به قلم هادی مؤمنی بیش‌تر بر وجه انتزاعی آثار او و تقابل‌شان با تنها عنصر بصری عینی یعنی اگزوز تأکید شده و مؤمنی از طریق تأکید بر این تقابل مابین نقاشی انتزاعی و نقاشی فیگوراتیو در تلاش بوده تا آثار این هنرمند […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۶ به قلم حافظ روحانی
حافظ روحانی منتقد، مترجم و روزنامه‌نگار حوزه تجسمی و سینما است. او با بیش از ده سال سابقه همکاری با روزنامه ها و مجلات معتبری چون روزنامه شرق، روزنامه اعتماد، روزنامه وقایع اتفاقیه، مجله تندیس و… بیش از سه سال است که با سایت تندیس همکاری می‌کند و متخصص در زمینه تحلیل و نقد هنرمندان حوزه تجسمی به شمار میآید. همچنین به مدت دو سال و نیم به عنوان منتقد در برنامه هنرنامه شبکه چهار سیما همکاری داشته است.
