پدید آمدن هیولای اجباری در گالری هما

نقدی بر نمایش «شادی اجباری» با نام «پدید آمدن هیولا» در گالری «هما»

مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی

مرگ‌اندیشی، خصلتی است که بزرگان دین و اندیشه بر آن سفارش کرده‌اند؛ بمیرید، پیش از آن‌که بمیرید؛ به‌راستی آن‌که به‌هنگام نمی‌زید چگونه به‌هنگام می‌میرد؟ بدون ‌شک مرگ، عنصری کمال‌بخش است؛ زیستن آغشته به مرگ است؛ و آن‌کس که به‌سوی کمال زندگی کند، تداوم هستی او، مرگی در کمال است؛ مرگ، زیستن را پایان می‌بخشد، بودمان در هستی را اما نه.

از دیرباز، مرگ و نمادهای آن دغدغه‌ی هنرمندان بوده و نشانه‌های جهان ابدی، دست‌مایه‌ی هنرمندان ایرانی در بازنمایی جهان واقعی خیال است.

این هفته به گالری «هما» رفتیم که پذیرای نخستین نمایشگاه انفرادی نقاشی‌های «شادی اجباری» بود. او متولد ۱۳۶۸ و فارغ التحصیل از رشته‌ی گرافیک از دانشگاه شریعتی تهران است؛ مجموعه‌‌ی آثار او با تکنیک میکس‌مدیا (مداد رنگی و پاستل) روی کاغذ در ابعاد مناسب به‌نمایش درآمده است. شادی اجباری، نقاش جوانی است که درگیر نظام شرقی، اندیشه و الگوی نقاشی غربی است، که درآثار خود سعی در بازتاب هستی‌شناسی دینی دارد.

اسکلت انسان یا بازمانده‌ی آن‌چه از جسم پس از مرگ می‌ماند یا مقاوم‌ترین ماده‌ی موجود در بدن انسان، سوژه‌ی تصویری نقاش شده است؛ و هنرمند در پس عبور از نمادهای ارتباط تصویری، به این مهم دست یافته و در تلاش است که آن‌چه در نظام‌ دیداری تمدن ‌بشری باعث رعب و وحشت بوده را در قالب زیبایی بازخوانی کند؛ این بازخوانی به‌حق، همراه با تکنیک مناسب، سویه‌ای از زیستن را پدیدار می‌سازد. نظام پدیداری او آغشته به طنزی ایرانی است که با ترسیم حیوانات کوچک و شائبه‌های زیستن روی این استخوان‌ها، علاوه ‌بر ایجاد بعد و فاصله، نشانه‌ی تداوم جسم انسان در طبیعتِ در حال تحول است.

مخاطب در بدو ورود به نمایشگاه، با اثری متمایز از دیگر آثار روبه‌رو می‌شود؛ تصویر یک رنده‌ی آشپزخانه که این تصویر با زاویه‌ی دید، دارای اعوجاج و عظمت جو ترسیم ‌شده است؛ عنصری معمولی از زیست روزانه. این تصویر در کنار مجموعه‌استخوان‌ها شاید نشانه‌ای از هوس‌رانی و روزمرگی باشد یا ترس جاری در زیستن از فقدان و نابودی و ندیده‌شدن یا کنایه از روزگاری فرساینده؛ و تمایل نقاش به استفاده از نظام نشانه‌شناسانه و مفهومی را هویدا می‌سازد.

این نظام مفهومی، زمانی می‌تواند خود را به اثبات برساند که تجربه‌ی زیسته‌ی ‌نقاش و حضور مداوم او در یک سوژه به لحاظ فرم و جست‌و‌جویی ممتد در جهت قوام‌یافتن ارزش‌های نقاشانه دیده و تأیید شود.

در بسیاری از نمودهای هنر معاصر، بیان مفهوم دارای اولویت و نگرش هنرمند، درگیر یافتن راهی جهت انتقال مفاهیم با بستری نو و قابل توجه است. نقاش، در این مسیر دغدغه‌های درون‌ذاتی خود را در گریز از خواست تکامل فنی رسانه پی‌گرفته و درعین‌حال، درگیر عناصری بصری هم‌چون بافت، ترکیب‌بندی و هماهنگی رنگ‌ها با اولویت خط به‌عنوان عنصر اصلی بصری است.

در نخستین مواجهه با آثار، تنوع بافت‌ها و استفاده‌ی درست از رنگ و مرکزیت‌بخشیدن به سوژه، از جمله نکات مثبت و قابل تأکید بوده و درعین‌حال، او سعی در ایجاد رابطه، بین زمینه و شیء مرکزی دارد. فضاسازی و تضاد رنگی بین این دو عنصر، زمینه را از شیء اصلی، مهم‌تر جلوه داده تا مخاطب جریان نور و عمق‌سازی را محور این گفت‌وگوی بصری فرض کند.

در پس‌زمینه، سطوح متفاوتی مشاهده می‌شود که با تأکید بر نیروهای پرتحرک، ترفندهای هنرمند، جست‌وجوگرانه تغییر یافته است؛ تا آن‌جا که عمق‌نمایی در بعضی از پس‌زمینه‌های آثار، ساختاری واقع‌گرا و گاه بیان‌گرا دارند.

این تناقض و تضاد، حاشیه و متن و زیرساخت فلسفی و فنی نقاشی‌های شادی اجباری را شکل‌داده و مخاطب را درگیر چیستی مفاهیم موردنظر هنرمند می‌سازد.

نقد نمایشگاه‌های دیگر به قلم جاوید رمضانی را اینجا بخوانید:

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

Posted: 15 مرداد ۰۳

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

Posted: 27 اسفند ۰۱

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .

پدید آمدن هیولای اجباری در گالری هما

پدید آمدن هیولای اجباری در گالری هما

نقدی بر نمایش «شادی اجباری» با نام «پدید آمدن هیولا» در گالری «هما»

مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ