اکبر نیکان پور | بازگشت به کودک درون
نقدی بر نمایشگاه اکبر نیکان پور در گالری ثالث
سایت تندیس: به قلم جاوید رمضانی
در آموزش هنر کودک، علایق، توانایی‌ها و نیازهای پر معنای او وی را در جایگاه کلیدی قرار می‌دهد، بر اساس این دیدگاه، هنر عبارت است از توضیح و تبیین تغییرات کودک در پروسه رشد او، در واقع کودک به عنوان فردی دیده می‌شود که بیان هنری در بازتاب مکان زندگی و نحوه‌ی ارتباط وی با محیط خویش می‌باشد. کنترل و کاربرد مواد، دیدگاه‌های رها از جزمیت‌های آموزش هنر بزرگسالان، امکان خلق متفاوت را برای کودک فراهم می‌کند.
هر مربی کودک در روند آموزش، تجربه‌های منحصر به فردی دارد؛ که این تجربیات در سپهر تصویری مربی تأثیر بسیاری می‌گذارد. برخورد با مشکلات و موضوعاتی که در فرایند آموزشی پدیدار می‌گردد تجربه زیسته معلم هنرمند را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
رابطه‌ی معلم و شاگرد رابطه‌ای دوگانه و بازخوردی است، اما این رابطه مابین کودک و مربی بسیار عمیق و متأثرکننده زیبایی‌شناسی معلم هنرمند هم می‌تواند باشد.
از سویی دیگر بازی ابزار مهمی است که کودکان بیشترین دریافت‌های رفتاری و ادراکی را توسط آن کسب می‌نمایند و هنرمندان در آمد و شد بازی‌های ذهنی امکان رشد و خلاقیت را فراهم می‌آورند.
نیکانپور استاد و معلم باسابقه تصویرسازی است که متولد ۱۳۳۵ است و از سال‌های دهه‌ی هفتاد فهرست بلندی از پژوهش و نمایشگاه و تدریس در مقاطع کارشناسی ارشد و آموزش به کودکان را در کارنامه خود دارد.
نیکانپور خود می‌گوید از کودکان بسیار آموخته‌ام و آنچه در طی سال‌ها پشتوانه تصویرگری کتاب‌های کودکان من بوده است از این رهگذر کسب نموده‌ام.
هنرمندان بسیاری سعی در بازخوانی روش کودکان برای تولید انگاره‌های ذهنی خود داشته‌اند، از معروف‌ترین این هنرمندان می توان پل کله هنرمند سوییسی را نام برد. کله معتقد به از میان برداشتن هشیاری و عقل منطقی هنرمند است. آنچه نیکان پور در پی آنست.
وی مجموعه به نمایش گذاشته خود را روشنایی دود نام نهاده و در بیانیه خود می‌گوید: «حقیقت همچون دریاست، روشنایی مسیر سیال جسم و روح را که همچون رودی گذراست طی می‌کند. مجموعه پیش‌رو تصور ذهنی من از زیبایی است. روشنایی دود به مثابه راهنمایی برای مردمانی است که با روشن اندیشی به حقیقت زندگی امروز نزدیک می‌شوند.» اما حقیقت هنرمند در ناخود آگاهی بی زمان رخ می‌نمایاند. زمان کودکی برای او ابدی است.
عمده آثار در ابعادی کوچک با قاب‌هایی سفید ارایه شده‌اند. هنرمند در جایی میان تصویرسازی و نقاشی لحنی را آفریده است؛ که جایگاه استادی مؤلف را فراهم می‌آورد. رنگ غالب آثار آبی است؛ رنگ قیاس استعاری هنرمند از آب و رود. لکه‌هایی پرشتاب که هویت کنش تصویری این مجموعه نیکان پور را سامان داده است. وی رنگ را نیروی عاطفی عمل نقاشی دانسته و فرم‌های پرتاب پرتحرک را شاخصه‌ی هویت کنش نقاشانه خود می‌داند.
مخاطب در برخوردی سطحی به خوبی درمی‌یابد که حال و هوای نقاشانه کودک واری بر هنرمند مسلط است و سعی در بازآفرینی جهان برونی نمی‌کند، اما آیا می‌توان گفت وی بدون هیچ قصدی همچون کودکان به نقاشی پرداخته است. وجود بیانیه هنرمند کمترین ناقض این نظریه است. بی‌شک سرچشمه آثار نیکان پور نیکی و طبیعت زیست انسان است. در بسیاری کارها کودکان و انسان‌ها در مناظری با پرسپکتیو دید پرنده مشاهده می‌شوند؛ همین نکته است که رهایی از امری پیشینی و تعیین شده عمل نقاشی کودکانه را نفی می‌کند. در آثار کودکان عناصر طبیعی با بار عاطفی، فرم و شکل می‌یابند و تصویر بدون هیچ تصوری ارایه می‌گردد. به واقع می‌توان ملاک اصلی موفقیت این روش از نقاشی را بدیهه‌سازی و جسارت تولید بی‌واسطه متعین داشت. با نگاهی به آثار و کتب مصور شده توسط هنرمند قدرت تخیل و تنوع الحان تصویری وی حاکی از توانایی ساماندهی و خیال‌ورزی عناصر صوری است.
نیکان پور در غایت پختگی و جسارت به گسترش امکانات تصویرسازی اهتمام ورزیده و در طی ۲۵ سال با شکیبایی و تحمل، مسیری دشوار را طی نموده است. جهان تصویری او مالامال از شاعرانگی و انبساط روحی فضای کودک درون جامعه ایرانی است.
نقد نمایشگاههای قبل را به قلم جاوید رمضانی اینجا بخوانید:
[su_posts id=”49399″ tax_operator=”0″ order=”desc”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
[su_posts id=”48628″ tax_operator=”0″ order=”desc”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
[su_posts id=”48279″ tax_operator=”0″ order=”desc”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
[su_posts id=”46617″ tax_operator=”0″ order=”desc”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
[su_posts id=”45850″ tax_operator=”0″ order=”desc”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
[su_posts id=”45292″ tax_operator=”0″ order=”desc”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
