فرانتز کلاین | از کاریکاتور تا اکسپرسیونیسم انتزاعی
خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | اوج و افول مدرنیسم | اکسپرسیونیسم انتزاعی، خوانش نوین از مدرنیسم
علیرضا سمیع آذر | موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر
سایت تندیس: تلخیص سارا حسینی
فرانتز کلاین Franz Kline
در شماره قبل به بررسی زندگی و آثار دکونینگ یکی از برجسته‌ترین نقاشان جنبش اکسپرسیونیسم انتزاعی پرداختیم (با گرایش انتزاع رفتار نما). در ادامه مبحث سومین جریان اکسپرسیونیسم انتزاعی، انتزاع رفتار نما به نقد و بررسی فرانتز کلاین می‌پردازیم. از مشخصه‌های بارز آثار کلاین طرح‌هایی با خطوط ضخیم و قدرتمند سیاه برروی زمینه های سفید می‌باشد که کیفیت آثار وی از لحاظ انرژی از آثار پولاک و دکونینگ پیشی می‌گیرد و در مواردی حتی عمیق‌تر و درون گراتر از آنهاست.
فرانتز کلاین با وجود اینکه به شیوه نقاشی کنشی و رفتارگرا خلق می‌کند از داشتن موضوع در کارهایش هیچ ابایی ندارد و بسیاری از آثار انتزاعی وی را می‌توان شکل‌گرا خواند. کلاین تا سال ۱۹۴۶ به شیوه فیگوراتیو کار می‌کرد، ولی کمتر از یک‌سال به نقاشی آبستره روی آورد، کلاین خود به این نکته اذعان داشت که بسیاری از فرم‌ها در تابلوهایش به اشکال عینی شباهت دارند و یک خط سیاه در کارهایش می‌تواند نشانگر جاده یا پل باشد ولی تصادفی یا به عمد بودن امر مشخص نمی‌شود. وی همچون دکونینگ میان انتزاع و شکل‌گرایی حرکت می‌کند ولی به طبع به میزان دکونینگ درصد‌د بازنمایی شکل‌ها و اندام‌ها می‌باشد.
تابلو در روئین که در سال۱۹۶۱ یعنی یک‌سال قبل از خودکشی هنرمند نقاشی شد، نمونه بارزی از کیفیات دو گانه مورد اشاره می‌باشد. این اثر در نگاه اول انتزاعی می‌نماید، ولی با نگاهی عمیق‌تر به دروازه‌ای عظیم با دو در می‌رسیم و متوجه می‌شویم که یکی از آنها باز است و مستطیلی نیز در آستانه‌ی در دیده می‌شود. این دو ویژگی، بر کیفیت معمارگونه دروازه تاًکید کرده و جنبه شکلی آن را تقویت می‌کند.با این وجود این اثر را می‌توان یک طراحی سیاه وسفید بزرگ که بر بوم تصویر شده است، قلمداد کرد.
در تابلوی دیگر کلاین با عنوان «نقاشی شماره دو» نیز با تاخت و تاز خطوط سیاه و سفید بر زمینه‌ای سفید تمامی توجه به‌سمت خطوط مقتدر و معمارگونه جلب می‌شود، این ضربه قلم‌ها با انرژی عظیم‌شان خبر از حرکت هیجانی هنرمند هنگام خلق اثر دارند. کلاین به اندازه پولاک و دکونینگ در زمره نقاشان کنشی ظاهر می‌شود، با این تفاوت که وی شیفته انرژی عظیم خطوط ضخیم، افقی و مورب شده و از لکه‌ها و ضربه قلم‌های غیر شکلی حذر دارد.
فراتز کلاین از دوستان دکونینگ بود و همچون او شخصیت و ظاهری جذاب داشت و همان منش کولی‌وار را پیشه می‌کرد. وی پیش از نقاشی انتزاعی ، از طریق کشیدن کاریکاتور مردم در خیابان در دوران جوانی روزگار می‌گذراند.
پس از خودکشی کلاین مشخص شد که انرژی عظیم این خطوط از بحران‌های روانی نقاش نشأت می‌گرفته و از این جهت منتقدین وی را بیش از پیش نقاشی حالت‌گرا دانسته‌اند. فرانتز کلاین به خوبی توانست نشان دهد که چگونه یک اثر در حین سادگی می‌تواند عمیق و تأثیرگذار باشد.
هنر مدرن و رویکرد آوانگارد
جنبش اکسپرسیونیسم انتزاعی، چنانچه بررسی شد، دارای کیفیات لازم برای ساختارشکنی وپیشتازی در قلمروی جدید هنر مدرن بود. لذا با گذر از مرزهای مدرنیسم اروپایی و گام نهادن به دنیایی نامکشوف، در عرصه‌های عملی و نظری، جریانی آوانگارد را به جهان عرصه کرد. هنرمندان شاخص این دوره چه در مفهوم نقاشی وچه در شیوه کاری ابداعاتی پدید آوردند که مسیر تاریخ هنر را دستخوش تغییر کردند. حال این سوال پیش می‌‌آید که این جنبش در تقابل با چه جریانات فکری و باورهایی و علیه کدام سنت سر برآورد؟همان‌گونه که اشاره شد جنبش اکسپرسیونیسم انتزاعی در زمانی رخ داد که موج روشنفکری در امریکا و اروپا به درجات مختلف تحت تأثیر تفکرات سیاسی- اجتماعی مارکسیسم قرار داشت و تروتسکیسم به دلیل آزادی که در اند‌یشه‌اش بود هنرمندان را بیشتر به خود جذب کرد و تدریجاً به گفتمان غالب چپ تبدیل شد.
در واقع رویکرد هنری حاکم بر جریان روشنفکری، نقاشی واقع‌گرای اجتماعی بود، یعنی رئالیسم سوسیالیستی که مورد حمایت اتحاد جماهیر شوروی، احزاب کمونیست اروپایی و انقلابیون مکزیکی قرار داشت. بنابر این تقابل اکسپرسیونیسم انتزاعی با رئالیسم مورد حمایت چپ‌گرایان اولین وجه آوانگارد آن بود. رها کردن تعهد اجتماعی و ارزش‌های ایدئولوژیک هنر پیش از جنگ و تمرکز بر فرد‌گرایی و دنیای درون هنرمند، قطعاً نوعی اقدام آوانگارد محسوب می‌شد.در سال‌های شکل‌‌‌گیری جنبش اکسپرسیونیسم انتزاعی، ایالات متحده از نظر اقتصادی قدرتمند و از حیث بین‌المللی به مراتب مسلط تر شده بود و این جریان نوظهور پایگاه خود را از میان توده‌ها به سوی نخبگان، که به ظاهرتمایل بیشتری به شنیدن صدای هنرمندان داشتند، تغییر داد و گفتمان سنتی و سوسیالیستی هنر برای ابلاغ پیام‌های اجتماع را ترک کرد. کلمنت گرینبرگ در این ارتباط به مأیوس شدن هنرمندان در پایداری بر تعهدات اجتماعی شان چنین اظهار کرده: هنرمندان قادر نبودند نگرانی‌های شخصی خود را بر طرف کنند، چه رسد به دغدغه‌های بزرگ‌تر جمعی. اکسپرسیونیسم انتزاعی در واقع هنر خودشان بود و قرائت شخصی آنها از شرایط موجود.
شماره های پیشین خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | اوج و افول مدرنیسم را اینجا دنبال کنید:
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
ویلم دکونینگ طلایه‌دار فروپاشی اکسپرسیونیسم انتزاعی
ویلم دکونینگ | طلایه‌دار فروپاشی اکسپرسیونیسم انتزاعی خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | اوج و افول مدرنیسم | اکسپرسیونیسم انتزاعی، خوانش نوین از مدرنیسم علیرضا سمیع آذر | موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر سایت تندیس: تلخیص سارا حسینی انتزاع رفتارنما Willem de Kooning این جریان همچون نقاشی کنشی بر رفتار گرایی احساسی و کنش غریزی هنرمند در حین خلق اثر استوار است. در این شیوه رنگ گذاری به شیوه سنتی با قلم‌مو شکل می‌گیرد با ضربه قلم‌های بی‌پروا […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
خودکشی روتکو در پرده‌ای از ابهام
خودکشی روتکو در پرده‌ای از ابهام خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | اوج و افول مدرنیسم | اکسپرسیونیسم انتزاعی، خوانش نوین از مدرنیسم علیرضا سمیع آذر | موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر سایت تندیس تلخیص سارا حسینی خودکشی روتکو در سال۱۹۷۰، تغییرات رفتاری با کارهایش در پی‌داشت و تعمق بیشتری در دیدن کارهایش به وجود آورد و البته معماهای بسیاری در ارتباط با کار و زندگی هنرمند بی‌جواب ماند، همچون داستان سفارش۹ تابلویی که ابتدا به سفارش رستورانی […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
وسعت بوم‌های روتکو بازگشتی به نقاشی کلاسیک
وسعت بوم های روتکو بازگشتی به نقاشی کلاسیک خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | اوج و افول مدرنیسم | اکسپرسیونیسم انتزاعی، خوانش نوین از مدرنیسم علیرضا سمیع آذر | موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر سایت تندیس تلخیص سارا حسینی همان طور که در بخش قبلی اشاره کردیم رنگ در کارهای روتکو مستقل از هر فرم انتزاعی با مخاطب در تعامل است وسخن از درون هنرمند دارد؛ گفتمانی که در قالب سطوح رنگی درآمده‌اند. این سطوح رنگی در کارهای […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
گرنیکا پیکاسو چگونه بر جکسون پولاک تأثیر گذاشت
گرنیکا پیکاسو چگونه بر جکسون پولاک تأثیر گذاشت خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | اوج و افول مدرنیسم | اکسپرسیونیسم انتزاعی، خوانش نوین از مدرنیسم علیرضا سمیع آذر | موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر سایت تندیس تلخیص سارا حسینی هرچند براساس قسمت پیشین، کارهای پولاک اپتیکال (بصری) نامیده شده و از کارهای دیگر نقاشان همچون پیکاسو، کاندینسکی و یا حتی دکونیگ متما‌یز گشته است اما جالب است که بدانید منبع الهام خط‌های سیا‌ل و اشکال موهوم پولاک، تابلوی […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
جکسون پولاک نقطه عطف نقاشی مدرنیستی
جکسون پولاک نقطه عطف نقاشی مدرنیستی خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | اوج و افول مدرنیسم | اکسپرسیونیسم انتزاعی، خوانش نوین از مدرنیسم علیرضا سمیع آذر | موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر سایت تندیس تلخیص سارا حسینی بعد از پولاک خیلی از هنرمندان سعی کردند ترکیبی تصادفی از رنگ و بافت ایجاد کنند ولی هیچ کدام نتوانستند آن وجه تغزلی پولاک را بیافرینند. پولاک در این شیوه ابداعی تحت تآثیر شن‌نگاری سرخ پوستان غرب امریکا بود.خط‌ها با […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
جکسون پولاک و نقاشی کنشی در خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان
جکسون پولاک و نقاشی کنشی در خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | اوج و افول مدرنیسم | اکسپرسیونیسم انتزاعی، خوانش نوین از مدرنیسم علیرضا سمیع آذر | موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر سایت تندیس تلخیص سارا حسینی جکسون پولاک، بی‌تردید یکی از درخشان‌ترین نقاشان جنبش اکسپرسیونیست انتزاعی می‌باشد. با اینکه وی نسبت به باقی نقاشان اروپایی‌الاصل این جنبش گمنام‌تر بود، ولی به سبب جسارت و شیدایی‌اش، در اکپرسیونیست انتزاعی به اوج خود […]
