آن‌چه خریدار ندارد، نقد نمایشگاه «خاطرات نه چندان گنگ» محمدرضا ظهوریان

نمایشگاه محمدرضا ظهوریان، «خاطرات نه چندان گنگ»، در فرمان‌فرما
آن‌چه خریدار ندارد

سایت تندیس به قلم حافظ روحانی


خاطرات نه چندان گنگ محمدرضا ظهوریان گالری فرمانفرما

در نوشته‌ی کوتاه نمایشگاه «خاطرات نه چندان گنگ»، مجموعه‌ای از آثار محمدرضا ظهوریان در فرمان‌فرما به «خاطرات سالیان» اشاره شده که «گرچه اینک، اندکی به سمت گنگی گراییده است اما همچنان زنده و رنگی در قلب و روح و حافظه‌اش جریان دارند…» و در ادامه به تلاش هنرمند برای خلق فضایی حاصل از نوستالژی و خاطره اشاره می‌شود تا بینندگان «روزهای پایانی سال را با دنیایی سرشار از طعمِ شیرینِ خاطرات به پایان رسانند».
به این ترتیب این نوشته‌ی کوتاه، نه فقط می‌کوشد تا مضمون آثار او را توصیف کند در عین‌حال با عباراتی مثل «به سمت گنگی گراییدن» و «زنده ماندن‌شان در قلب و روح و حافظه‌ی نقاش…» در تلاش است تا سبک کاری محمدرضا ظهوریان را نیز شرح دهد. به واقع هم کار این نقاش به دلائلی به منظر نگاه نوستالژیک در نقاشی امکان بروز می‌دهد؛ هم سبک کاری و هم عناصر بصری آثارش به طور طبیعی بیننده را به سمتی سوق می‌دهد که آثار را ذیل مفهوم نوستالژی و خاطره ببیند. با این‌حال مجموعه‌ی آثار هنرمند طیف‌های گسترده‌تری از مضامین و شیوه‌های تصویرگری را شامل می‌شود که به نظر می‌رسد نتوان همه را ذیل مضمون خاطره و نوستالژی تعریف کرد؛ به عنوان مثال می‌توان به مجموعه‌ی طراحی‌ها اشاره کرد که بیش از هر چیز به ژانر تک‌چهره‌‌سازی مربوط می‌شود و یا بسیار از آثار که بیش‌ از هر چیز به ژانر منظره‌سازی نزدیک هستند تا این‌که بتوان در آن‌ها عنصر یا موتیفی را یافت که مستقیماً به خاطره یا نوستالژی ربط داشته باشد. پس به نظر می‌رسد که نوشته‌ی کوتاه نمایشگاه به طور مشخص فقط مربوط به تعدادی از آثار باشد که عمدتاً با چند فیگور و اتومبیل‌هایی از سایر آثار مجموعه جدا می‌شوند.
اما علاوه بر این، می‌توان به مراجع ارجاعی در آثار نقاش هم اشاره کرد که تا حد زیادی مضمون نوستالژی را تحت‌شعاع قرار می‌دهد؛ از نوع قلم‌گذاری در منظره‌سازی‌ها که تا حد زیادی یادآور آثار زنده‌یاد فریده لاشایی است تا ارجاع به آثار شناخته‌شده‌ی منظره‌سازی که می‌توان در نمونه‌های امپرسیونیستی هم دید. آن‌چه ظهوریان در چشم‌اندازها کرده، بیش‌ از هر چیز تأکید بر عناصر و موتیف‌های تزئینی و ترجیح خطوط منحنی و رنگ‌بندی چشم‌نواز است که مناظری چشم‌گیر و زیبا را در مقابل چشمان بیننده می‌گذارد.
اما ظهوریان در طراحی‌ها، وجوه دیگری از کارش را نیز به ما نمایش می‌دهد، جایی که ما فرصت می‌کنیم قدرت و توانایی فراوان‌اش در تصویرسازی را ببینیم. طراحی‌ها را سخت بتوان به نوستالژی یا خاطرات شخصی هنرمند مربوط دانست، در عوض در این مجموعه می‌توان تکنیک و مهارت نقاش را دید.خاطرات نه چندان گنگ محمدرضا ظهوریان گالری فرمانفرما
بیش از هر چیز به نظر می‌رسد که مشکل آثار ظهوریان را در این نکته یافت که او یک نقاش باتکینک و توانا است که کار با ابزار را بلد است، با این‌حال تلاش نوشته برای برقراری رابطه‌ای مابین آثار او و نوستالژی و خاطرات بیش از هر چیز یافتن راهی است تا آثار او ذیل یک نگاه و مضمون تعریف شود. به واقع آن‌چه ظهوریان در نمایشگاه‌اش عرضه کرده، شامل تعدادی از آثار است که به ژانرها و جریانات مختلف هنری ارجاع می‌دهند، ولی سخت بتوان نگاه مستقل نقاش را در هنگام کار بر روی این منظره‌ها یا پرتره‌ها جستجو کرد. به واقع نقاش با وجود تکنیک مقبولش هنوز بیان و نگاه ویژه‌ای را نشان‌مان نمی‌دهد. به این ترتیب در هنگام تماشای آثار او ما مدام به یاد نمونه‌های مشابه در تاریخ هنر می‌افتیم، بی‌آن‌که تلاش‌مان برای یافتن زبان و بیان شخصی هنرمند راه به جایی ببرد.
پس به نظر می‌رسد که محمدرضا ظهوریان به مانند بسیاری از هنرمندان دیگر دچار یک مشکل اساسی می‌شود و آن فقدان نگاه ویژه است که باعث می‌شود، علی‌رغم تکنیک و توانایی قابل ملاحظه‌اش در تصویرسازی به جایگاه قابل ذکری در نقاشی نرسد. آن هم در زمانه‌ای که هنرمندان بیش از پیش به واسطه‌ی نگاه و بیان‌شان مورد توجه و تفقد قرار می‌گیرند. به این ترتیب به نظر می‌رسد که ظهوریان بیش از پیش بازمانده‌ی یک دوران است، دورانی که توانایی و تکنیک هنرمند بیش از هر چیز دیگر مورد توجه و وثوق بوده است، اما همه‌ی این‌ها انگار در زمانه‌ی جدید، بدون همان نگاه ویژه دیگر خریدار ندارد.

نقد نمایشگاه‌های قبل به قلم حافظ روحانی را اینجا بخوانید:

هنرمند منتقد غزاله هدایت

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

۰ comments
سحر داوری گالری جرجانی

آن‌چه به چشم نمی‌آید، نمایشگاه سحر داوری در جرجانی

نگاهی به نمایشگاه سحر داوری در گالری جرجانی آن‌چه به چشم نمی‌آید سایت تندیس به قلم حافظ روحانی در مجموعه‌ی «برگ‌های پاییزی» در جرجانی، مجموعه‌ای از آثار سحر داوری، می‌توان عناصر بیان‌گرایانه‌ی فراوانی را یافت. این در حالی است که در آثار هنرمند نمی‌توان رفتار بیان‌گرایانه را جستجو کرد. پس پیش از هر چیز می‌توان تصور کرد که مجموعه‌ی حاضر بیش‌تر به مثابه یک گفتگوی درونی عمل می‌کند، تا کوششی برای منظره‌پردازی مثلاً که اتفاقاً موضوع اثار امکان بصری لازمه […]

۰ comments
هنرمند منتقد غزاله هدایت

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

۰ comments
فرشید مثقالى گالری اعتماد

فرشید مثقالى از دل تاریخ تا کوچه‌های هفت‌تیر

نگاهی به نمایشگاه «فرشید مثقالى» در گالری اعتماد از دل تاریخ تا کوچه‌های هفت‌تیر سایت تندیس به قلم حافظ روحانی نوشتن درباره‌ی فرشید مثقالی به یک معنی مرور تاریخ گرافیک و به شکل وسیع مرور تاریخ هنر نوگرای ایران، از اواخر دهه‌ی ۱۳۴۰ تا امروز است. نام و کارنامه‌ی کاری‌ ۵۰ ساله‌اش، قضاوت درباره‌ی همین یک نمایشگاه و همین تعداد اثر به نمایش درآمده را مشکل می‌کند. اما فرشید مثقالی در نمایشگاه اخیرش در اعتماد اتفاقاً تصویری جدید از خود […]

۰ comments
هنرمند منتقد غزاله هدایت

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

۰ comments
کامبیز صبری

مجسمه‌های کامبیز صبری، مفاهیمی برای فایبرگلاس

نگاهی به نمایشگاه کامبیز صبری در خاک مفاهیمی برای فایبرگلاس سایت تندیس به قلم حافظ روحانی کامبیز صبری را شاید نتوان به صراحت فعال‌ترین هنرمند مجسمه‌ساز حال‌ حاضر ایران نامید، ولی حضور تکراری او و آثارش در نمایش‌های گروهی بی‌تردید او را به یکی از حاضران همیشگی نمایشگاه‌های گروهی تبدیل کرده است. به این ترتیب بیش از نیمی از آثاری که در نمایشگاه‌ها انفرادی‌اش در خاک می‌بینیم را پیش‌تر در نمایش‌های گروهی دیده بودیم. بدیهی است که حضور یک هنرمند […]

۰ comments
هنرمند منتقد غزاله هدایت

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

۰ comments
مجتبی حجازی گالری صا

مجتبی حجازی، بیان یا اجرا؟ مسأله این است

نمایشگاه نقاشی‌های مجتبی حجازی در «صا» بیان یا اجرا؟ مسأله این است سایت تندیس: به قلم حافظ روحانی سومین نمایشگاه نقاشی مجتبی حجازی در یک سال و نیم؛ این یعنی این هنرمند متولد اصفهان، لااقل در این مدت بسیار پرکار بوده و مشتاق به نمایش آثارش. او این‌بار مجموعه‌ای از آثار انتزاعی‌اش را در «صا» به نمایش گذاشته؛ آثاری که عمدتاً با طیف‌های مختلف خاکستری اجرا شده‌اند. به همراه سطری از نمایش‌نامه‌ی «فاؤست» نوشته‌ی گوته بر دیوار به جای نوشته‌ی […]

۰ comments
هنرمند منتقد غزاله هدایت

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

۰ comments
ناصر پلنگی

ناصر پلنگی، حس ایرانی با اشک‌های غلطان بر گونه‌ها

ناصر پلنگی، حس ایرانی با اشک‌های غلطان بر گونه‌ها نمایشگاه «خاطره‌های قومی»، در گالری آریانا سایت تندیس به قلم حافظ روحانی نمایشگاهی مفصل با تعداد قابل ملاحظه‌ای از آثار ناصر پلنگی که ذیل یک عنوان «خاطره‌های قومی» در آریانا در معرض تماشای عموم قرار گرفته، شامل دو گروه مشخص و مجزا از آثار (یک مجموعه نقاشی و مجموعه‌ای دیگر ترکیب مواد)، با مایه‌های تزئینی قوی و با مشارکت و حضور یک برند لباس در حاشیه‌ی نمایشگاه. تأکید بر موتیف‌های بصری […]

۰ comments
هنرمند منتقد غزاله هدایت

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

۰ comments
محمدرضا فیروزه‌ای

محمدرضا فیروزه‌‎ای | غنیمت در زمانه‌ی زشتی

محمدرضا فیروزه‌‎ای | غنیمت در زمانه‌ی زشتی نقد نمایشگاه محمدرضا فیروزه‌‎ای در گالری هفت ثمر سایت تندیس: به قلم حافظ روحانی تصویر تک‌درخت‌ها یا یک بیشه‌زار کوچک، عمدتاً در باد و در پس‌زمینه‌ی آبی رنگ و وسیع آسمان. طیف رنگ‌های آبی و سبز، خطوط مواج و منحنی‌ها. آن‌چه محمدرضا فیروزه‌ای در جدیدترین نمایشگاه‌های‌اش نمایش داده، زیبایی طبیعت را نمایش می‌دهد با آرامشی دوچندان که بیش‌تر در تماشای جلال و زیبایی طبیعت است. آثار او بی‌تردید زیبا هستند؛ زیبایی که از نگاه […]

۰ comments