هنر و آمیختگی با خود، از منظر پست مدرن و خشم پنهان در نشستی با دکتر علی بابایی‌زاد

گزارش نشست دکتر بابایی‌زاد در آموزشگاه سکو
هنر و آمیختگی با خود، از منظر پست مدرن و خشم پنهان

آوام مگ: تنظیم سارا اوسطی


روز جمعه هفتم دی ماه در موسسه‌ی هنری سکو، نشستی با حضور دکتر علی بابایی‌زاد (روانشناس) تحت عنوان «آمیختگی با خود در اثر هنری» برگزار شد.

نشست دکتر بابایی‌زاد در سکو

در این نشست که با استقبال فراوانی از سوی مخاطبین و هنرمندان همراه شد، بحث‌هایی پیرامون هنر پست‌مدرن، خشم پنهان و تاثیرات مثبت اثر هنری در روح انسان معاصر مطرح گردید که در زیر به بخش‌هایی از آن اشاره می‌کنیم:

«آیا می‌توان افراد خشمگین جامعه را به طریقی والایش داد که با دیدن اثر هنری خشم کمتری از خود بروز دهند؟»

نشست دکتر بابایی‌زاد در سکو

در این نشست، دکتر علی بابایی‌زاد-روانشناس- از نمودهای خشم پنهان در روابط انسانی و شکل‌های مختلف آن صحبت کردند و اذعان داشتند که این نوع خشم همواره در زیرِ لایه‌هایی از دوست داشتن، تعصب، ارزش و عشق پنهان می‌ماند اما، حجمی از خشونت و نفرت پنهان است که در نهایت به تخریب ختم می‌شود.

نشست دکتر بابایی‌زاد در سکو

در ادامه دکتر بابایی‌زاد در رابطه با ساختن نوعی ارتباط با زبان (زبان گفتاری یا زبان هنری) صحبت کردند و افزودند:

«ما واقعیت را از طریق ارتباطات اجتماعی و زبان (به عنوان یک سازه) شکل می‌دهیم. اگر ما هر ابژه‌ای را می‌بینیم و نام آن را می‌آوریم، این به دلیل قراردادهایی است که در زبان مقرر کرده و نام‌هایی که بر آنها نهاده‌ایم تا اینگونه راحت‌تر باهم تعامل کنیم، زمانی که ما به ابژه‌ای نگاه می‌کنیم تفسیری مفهومی در درون ذهنمان از آن شیء انجام می‌دهیم و این تفسیر مفهومی به واسطه‌ی فکر است. در واقع فکر بدون زبان قابل انجام نیست. زبان زنده است و فرگشت پیدا می‌کند (تبدیل می‌شود به چیزی که افراد حاضر با آن ارتباط برقرار می‌کنند). زبان فقط مختص کلام نیست و به زبان بدن، نوع گفتگو و حتی سکوت‌های ما نیز برمی‌گردد. این روند در درون آمیزی هنری نیز رخ می‌دهد. اثر هنری‌ای که یک هنرمند آن را خلق می‌کند حاصل برونداد است و این برونداد، حاصل تفکر.»

نشست دکتر بابایی‌زاد در سکو

دکتر بابایی‌زاد اشاره کردند که ذهن هنرمند والاترین نوع ذهن انسانی است چون می‌تواند خلق کند و بیافریند. در طی این نشست دکتر اسلاید‌هایی را به نمایش درآوردند و در تحلیل آثار در رابطه با خوانش های زبانی و تصورات واگرا و همگرا سخن گفتند. این جلسه با تعاملات میان مخاطبین همراه بود و پرسش و پاسخ‌هایی در آن مطرح شد.

نشست دکتر بابایی‌زاد در سکو

در بخش‌هایی از این نشست دریافتیم:

مخاطب در برخورد با اثر هنری ابتدا بخشی از روانش را فرافکن می‌کند بر آن اثر و سپس در تفسیر آن، مخاطب درونیات خودش را فاش می‌کند و در نهایت در بازگشت، این فرایند به التیامِ آن بخش از روان انسان می‌انجامد. پس در محیطی که آثار هنری بیشتری به چشم می‌خورد به صورت ناخودآگاه افراد، از لحاظ روانی سالم‌تر و لطیف‌تر هستند.

هرکسی اعم از هنرمند، داستان مخصوص به خودش را در درونش دارد که به تجارب زیسته‌ی او برمیگردد و بر اساس همین روایت‌ها، باورهای او شکل می‌گیرند و عموما ما نمی‌توانیم از محدوده‌ی باورهایمان جلوتر رویم.

هیچ‌کس به اندازه‌ی یک هنرمند نمی‌تواند وضعیت انسان‌ها را بهبود بخشد. در واقع هنرمند به ‌وسیله‌ی اثری که خلق می‌کند می‌تواند روی خلقیات افراد تاثیر بگذارد. هنر بروندادی است که درونیات انسان را به بهترین وجه ممکن نشان می‌دهد و درمان می‌کند. یک اثر هنری به تدریج و در طول زمان می‌تواند تغییراتی را در افراد ایجاد کند و هیجانات آنی را تلطیف ‌کند.

نشست دکتر بابایی‌زاد در سکو

هنرمند این توانایی خارق‌العاده را دارد که حقایق خودش و مسائل روانی‌اش را بدون اینکه به صورت مستقیم به آنها بیندیشد به یک اثر هنری تبدیل کند. بنابراین هنری که حاصل این تصعید باشد بسیار والا و ارزشمند است. پس در این صورت اگر آن اثر حاصل درد باشد نیز برای دیگران زیبا و لذت‌بخش است چون راوی روح اوست.

اثر هنری‌ای که حاصل فکر و درونیات خودِ هنرمند است، (نه آنچه که دیگران می‌خواهند) اصیل است. خود بودن این اصالت را می‌آفریند و ارزشمند و جذاب است. در غیر این صورت یک کار سفارشی و معمولی است.

نشست دکتر بابایی‌زاد در سکو

در پایان این نشست، دکتر بابایی‌زاد و نرگس سلیمان‌زاده (مدیر و موسس آموزشگاه هنری سکو) فراخوانی را برای هنرمندان در حوزه‌ی تجسمی معین کردند با موضوع و محوریت “خشم پنهان” و از تمامی هنرمندان خواستند تا آثار خود را در قالب نقاشی، مجسمه، عکاسی، میکس‌مدیا، فیلم کوتاه، پرفورمنس و چیدمان برای موسسه‌ی سکو ارسال نمایند تا پس از داوری از لحاظ تکنیکال، هنری و روانشناختی، تعدادی از این آثار منتخب شده و جوایز آنها اعلام خواهد شد. این فراخوان بین‌المللی بوده و هنرمندان از تمامی دنیا می‌توانند درآن شرکت نمایند.

نویسنده