وداع آغداشلو با وطن

تنديس: اتفاقات حاشیه‌ساز سال۹۳ در حوزه فرهنگ/ رفتن آيدين آغداشلو از ایران

آيدين آغداشلو

شاید یکی از عجیب ترین خبرهای امسال، رفتن آيدين آغداشلو از ایران بود. هنرمندی که در تمام این سال‌ها و  با وجود همه ناملایمت‌ها در کشورش ماند و حالا در روزگار پیری رخت سفر بر تن کرد. آغداشلو گفت این بار سفرش طولانی است و می‌خواهد برای مدتی نامشخص از ایران برود و در کنار فرزندان، خاطرات ایامش را بنوسید.

آیدین آغداشلو متولد شهر رشت در آبان ماه سال ۱۳۱۹ است. او نقاشی است كه در رشته‌های هنری ديگر نيز تجربياتی دارد، از قلم و نقد گرفته تا دوربین و رنگ و نقش. هر چند بیشتر شهرتش مرهون آثار نقاشی اوست. مجموعه‌های «سال‌های آتش و برف» و «خاطرات انهدام» او از مهم‌ترین آثار این هنرمند هستند که نقش پررنگی در تاریخ هنرهای تجسمی دوران معاصر دارند. وی همچنین از دست‌اندرکاران راه‌اندازی موزه هنرهای معاصر و موزه رضا عباسی در تهران است و حتا سرپرستی موزه رضا عباسي را نیز برای مدتی در دست داشت.

در تمام این سال‌ها آغداشلو با تمام شهرت و محبوبیت تنها دو نمایشگاه انفرادی در ایران برگزار کرده است. نخستین نمايشگاه او در سال ۱۳۵۴ بود و دیگری پس از ۴۰ سال در آبان ماه ۱۳۹۳ که در گالري اثر برگزار شد. نمایشگاهی که موزه هنرهای معاصر برگزاری آن را برعهده نگرفت و آغداشلو خود مجبور شد تعدادی از آثارش را از مجموعه‌داران خصوصی امانت بگیرد، اتفاقی که خود هنرمند آن را بداقبالی دانست، چرا که در سن ۷۵ سالگی مجبور شد تمام بار برگزاری نمایشگاهش را به تنهایی بر دوش بگیرد.

جمعیت زيادي که برای تماشا در صف‌های طولانی انتظار کشیدند، خود به یکی از حاشیه‌های هنری سال ۹۳ تبدیل شدند. تعداد بازدیدکنندگان آنقدر زیاد بود که خیلی‌ها باورشان نمی‌شد روزی پشت در یک گالری هنری چنین صفی بسته شود.

هشتم آذر ماه سال ۹۳ در نشستی که با حضور خبرنگاران در گالری اثر برگزار شد آغداشلو درباره این نمایشگاه گفت که آن را پس از ۴۰ سال برگزار کرده است. نمایشگاهی که حکم تصفیه حساب با تمام این سال های ماندن در وطن را دارد:‌ «حالا دیگر افسرده و خسته هستم و زمان استراحت فرا رسیده است.»

شاید آغداشلو به راستی سهم خود را از سال های ماندن در وطن با ۱۱ تابلو «خاطرات انهدام» ادا کرد و پس از آن بود که بی هیچ گله و شکوه‌ای از به جا نیاوردن حق و جایگاه واقعیش در وطن، خواست تا برای مدتی نامعلوم ايران را ترک کند. آغداشلو در آخرین ماه سال رخت سفر بست تا در سرزمینی دیگر به استقبال نوروز برود. او از دیدار فرزندان و نوشتن خاطراتش گفت و قلمی که این بار می خواهد در نقطه ای دیگر از جهان، کلام را به تصویر بکشد.

نویسنده