خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی
بخش دهم
تاریخ نظریه‌ی تناسبات بشری به مثابه‌ی بازتابی از تاریخ سبک‌ها
اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه
آوام مگ: تلخیص نیلوفر تقی‌پور
«پانوفسکی» معتقد است که سه وضعیت وجود دارد که مانع تطبیق ابعاد تکنیکی و عینی می‌شود و تا جایی که شرایط خاص و استثنائات زودگذری را ایجاد نکرده بود، هنر مصر هر سه مورد را اساساً بی‌اثر کرد یا بهتر این‌که بگوییم کاملاً نادیده گرفت. او در ادامه برای فهم بهتر به توصیف و توضیح حرکت پیکره‌های هنر مصر می‌پردازد و می‌نویسد: «واضح است که نظریه‌ی مصری تناسبات از دیدگاه مصریان می‌توانست از این تصمیم چشم‌پوشی کند که آیا هدفش ایجاد ابعاد تکنیکی و عینی بود یا این‌که مدعی سنجش بدن انسان و یا نظریه‌ی برساختن بود که ضرورتاً این دو همزمان بودند.»
مشخص‌ساختن تناسبات عینی یک سوژه یعنی ساده‌کردن طول، عرض و ارتفاع به مقادیر قابل اندازه‌گیری به غیر از تعیین ابعاد آن در نمای تمام‌رخ، نیم‌رخ و طرح اولیه هیچ معنای دیگری نمی‌دهد. از روی بسیاری از نمونه‌های به‌جامانده درمی‌یابیم که مصریان تقسیم‌بندی سنگ و سطوح را به کمک یک شبکه‌ی دقیق و‌هماهنگ از مربع‌های برابر انجام می‌دادند. این شبکه که هنرمند مصری از آن بهره می‌برد محصول نهایی را از پیش تعیین می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه طرح خود را سامان دهد. به طور خلاصه شبکه‌ی مصری یک معنا و اهمیت انتقالی ندارد بلکه یک شبکه‌ی ساختاری است و فایده‌ی آن ایجاد ابعاد و اندازه‌ها به تعیین حرکت گسترش یافته است. این شیوه‌ی مصری با به‌کارگیری نظریه‌ی تناسبات به‌وضوح مقصود هنری آنان را نشان می‌دهد و در جهت ثبات نه تغییر و نه جهت تحقق جاودانگی بی‌زمان و نه نمادگرایی جاری کنونی هدایت می‌شد.
پانوفسکی پیش‌بینی می‌کند که هنر کلاسیک یونانی باید کاملاً خود را از نظام تناسبات مصری رها کرده باشد و تغییر ابعاد را در نتیجه‌ی یک حرکت ارگانیک می‌داند و معتقد است یونانیان تنها تا جایی می‌توانستند نظریه‌ی تناسبات را بپذیرند که به هنرمند اجازه‌ی تغییر ابعاد عینی از هر مورد به مورد دیگر را با یک بازآرایی آزادانه می‌داد؛ به طور خلاصه تا جایی که به نقش سنجش بدن انسان محدود می‌شد؛ پس در مقایسه با سیستم مصری دانسته‌ها از نظریه‌ی تناسبات یونانی چنان‌که در دوران کلاسیک شکل گرفته و به کار رفته بسیار کمتر است. هنرمند یونانی با شبکه‌ای کاملاً مکانیکی شکل گرفته که بعد پیکره را با آن منطبق سازد، کار را شروع نکرد بلکه به جای آن با پیکره‌ی انسان آغاز کرد که به طور طبیعی در نیم‌تنه، اعضای بدن و بخش‌های اعضا متمایز بودند، پس از آن سعی کرد نشان دهد چگونه این بخش‌ها با هم مرتبط و نیز با کل در ارتباط هستند.
نویسنده به سبب ایده‌ی مربوط به ویژگی نظریه‌ی فراموش‌شده‌ی یونانیان، بر روی کتاب نخست از رساله‌ی «آلبرشت دورر» درباره‌ی اندازه‌گیری تناسبات انسان متمرکز می‌شود. در ادامه مطالعه‌ای تطبیقی بر روی مباحث زیبایی شناسی تناسبات از دیدگاه «جالینوس»، «پولوکلیتوس»، «ویترویوس» و «فلوطین» نقل می‌کند و می‌نویسد: «آن‌گاه یونان کلاسیک با یک نظام ارتباطات پویا، قابل‌انعطاف و از لحاظ زیبایی‌شناختی مناسب در مقابل قوانین رایج انعطاف‌پذیر، مکانیکی و تحرک استادکاران مصری قرار گرفت و این تقابل خود آشکارا در آثار باستانی مشهود بود.» نویسنده‌ی متن در خلال مثال‌های متعددی که از منابع متفاوت نقل می‌کند به این نکته اشاره کرده است که برای مصریان این ملاک تناسبات در نوع خود برای از‌پیش‌تعیین‌کردن نتیجه‌ی نهایی کافی بود در حالی که از منظر یونانی علاوه بر قانون تناسب اندام، چیز کاملاً متفاوتی نیز لازم بود: مشاهده‌ی بصری.
شماره های قبلی این پرونده را در لینک‌های زیر مشاهده کنید:
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
تاریخ نظریه‌ی تناسبات بشری به مثابه‌ی بازتابی از تاریخ سبک‌ها
خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی بخش نهم| تاریخ نظریه‌ی تناسبات بشری به مثابه‌ی بازتابی از تاریخ سبک‌ها اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه آوام مگ: تلخیص نیلوفر تقی‌پور «پانوفسکی» فصل سوم کتاب خود را این‌گونه شروع می‌کند که: «مطالعه درباره‌ی موضوع تناسبات اغلب با تردید یا در بهترین حالت با اشتیاق اندکی انجام می‌گیرد.» هیچ‌کدام از این‌ها تعجب‌برانگیز نیست. شک موجود بر پایه‌ی این واقعیت است که بررسی تناسبات به‌دفعات متمادی مقهور وسوسه‌ی شناسایی ابژه‌هایی می‌شود که […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
جهانِ کلاسیک | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی
خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی بخش هشتم| شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی (درآمدی بر مطالعه‌ی هنر رنسانس) اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه آوام مگ: تلخیص نیلوفر تقی‌پور پانوفسکی در میانه‌ی فصل مبحث را این‌گونه ادامه می‌دهد که قرون وسطا به‌هیچ‌وجه نسبت به ارزش‌های بصریِ هنر کلاسیک بی‌توجه نبود. آنان عمیقاً به ارزش‌های شاعرانه و عقلانیِ ادبیات کلاسیک علاقه‌مند بودند، اما این موضوع شایان توجه است که دقیقاً در اوج قرون وسطا (سده‌های ۱۳ و ۱۴) برای نمایش موضوع‌های کلاسیک، […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
شمایل‌شناسی | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی
خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی بخش هفتم | شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی (درآمدی بر مطالعه‌ی هنر رنسانس) اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه آوام مگ: تلخیص نیلوفر تقی‌پور پانوفسکی در این بخش از نوشته‌هایش با آوردن مثال‌های متعدد این‌گونه نتیجه می‌گیرد که: تفسیر شمایل‌شناسانه نیازمندِ چیزی بیش‌تر از آشنایی با مضامین و مفاهیم خاص است که از طریق منابع ادبی منتقل می‌شود. هنگامی‌که مایل به دریافت مطلبی اساسی هستیم و دلیل اصلیِ انتخاب و ارائه‌ی بُن‌مایه‌ها خلق و […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
شمایل‌شناسی | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی
خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه، ۱۳۹۵ بخش ششم | شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی (درآمدی بر مطالعۀ هنر رنسانس) سایت تندیس: تلخیص نیلوفر تقی‌پور در این بخش پانوفسکی بحث را این‌گونه آغاز می‌کند که پیشوند «لوژی» از LOGOS مشتق شده و با معنای اندیشه و خرد که بر هر امری تفسیری دلالت دارد. پیشوند «گرافی[۱]» از فعل یونانی «نوشتن»[۲] مشتق شده است و بر موضوع توصیفی دلالت دارد؛ همچنین اغلب از نظر آماری […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی
شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه، ۱۳۹۵ شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی (درآمدی بر مطالعۀ هنر رنسانس) | بخش پنجم سایت تندیس: تلخیص نیلوفر تقی‌پور شمایل‌نگاری[۱] شاخه‌ای از مطالعات تاریخ هنر است که به مضمون یا معنای آثار هنری در تقابل با فرم آن می‌پردازد. معنای واقعی به سادگی از راه تشخیص فرم‌های خاص مشهود است و همراه با ابژه‌های خاص به کمک تجربۀ عملی شناخته می‌شوند. آنها از طریق […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
ابژه‌های تاریخ هنر چگونه توصیف می‌شوند | معنا در هنرهای تجسمی
ابژه‌های تاریخ هنر چگونه توصیف می‌شوند | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه، ۱۳۹۵ تاریخ هنر به مثابۀ یک شیوۀ اومانیستی | بخش چهارم سایت تندیس: تلخیص نیلوفر تقی‌پور به سبب این واقعیت که ابژه‌های تاریخ هنر به واسطۀ فرآیند بازآفرینیِ زیبایی‌شناختی خلق می‌شوند، مورخ هنر هنگام توصیف آنچه ساختار سبک‌شناسی آثار مورد بررسی‌اش است خود را در شرایط دشواری می‌یابد، زیرا او باید این آثار را نه به مثابۀ اجسام فیزیکی […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
سنتزِ بازآفرینی | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی
سنتزِ بازآفرینی | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه، ۱۳۹۵ تاریخ هنر به مثابۀ یک شیوۀ اومانیستی | بخش سوم سایت تندیس: تلخیص نیلوفر تقی‌پور کارکردباوری مقدمه‌ای به اصول جدید زیبایی‌شناسی نیست بلکه محدودۀ کوچک‌تری از فضای زیبایی‌شناسی است. ما همگی شاهد انتقال قاشق‌ها و بت‌های قبایل آفریقایی از موزه‌ها مردم‌شناسی به گالری‌های هنری بوده‌ایم. آنچه قطعی است تاکید بر ایده و فرم در حالت موازنه نزدیک است که محتوا نامیده می‌شود. محتوا […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
پایان هنر لذت است؟ خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی
پایان هنر لذت است؟ خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه، ۱۳۹۵ تاریخ هنر به مثابۀ یک شیوۀ اومانیستی | بخش دوم سایت تندیس: تلخیص نیلوفر تقی‌پور از نظر پانوفسکی مرحله نخست، مشاهدۀ پدیده‌های طبیعی و بررسی سوابق آثار بشری است. سپس آثار باید رمزگشایی و تفسیر شوند و پیام‌های طبیعت باید توسط مشاهده‌گر دریافت شوند که سرانجام این نتایج باید در یک نظام منسجم به گونه‌ای معنادار طبقه‌بندی و مرتب شوند. حتی انتخاب […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
تاریخ هنر به مثابۀ یک شیوۀ اومانیستی، خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی
تاریخ هنر به مثابۀ یک شیوۀ اومانیستی خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی| بخش اول نوشته اروین پانوفسکی | ترجمه ندا اخوان اقدم | نشر چشمه تلخیص نیلوفر تقی‌پور در سال گذشته ۴ قسمت از این خلاصه کتاب منتشر شد که لینک قسمت های بعد را در پایان این شماره میتوانید دنبال کنید و در سال ۹۷ نیز ادامه دارد… ابتدا فصل با روایتی تاثیرگذار از اواخر عمر امانوئل کانت شروع می‌شود و نقل قولی در این باب که «حس […]
