رابطه‌ی بین ریاضی و عاطفه در آثار خالد حافظ

پرونده معرفی هنرمندان عرب

قسمت هفتم: خالد حافظ

مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم دنیا حافظی حقانی

خالد حافظ « Khaled Hafez»، هنرمند مصری-فرانسوی است که در ۵ اوت ۱۹۶۳ در قاهره متولد شد و هم‌اکنون نیز در قاهره زندگی می‌کند.

این هنرمند تحصیلات خود را در رشته‌ی پزشکی تمام کرد و همچنین در دهه هشتاد در کلاس‌های نوبت عصر دانشکده‌ی هنرهای زیبای قاهره[۱] شرکت می‌کرد. او پس از اخذ مدرک پزشکی در سال ۱۹۹۲ تصمیم گرفت در اوایل دهه‌ی ۹۰ برای انجام حرفه‌ی هنر از انجام کارهای پزشکی چشم‌پوشی کند و بعدها در هنرهای دیجیتال و میکس‌مدیا از موسسه‌ی ترانسارت ( نیویورک ، ایالات متحده)[۲] و دانشگاه دانوب در اتریش [۳]مدارک بین‌المللی دریافت کرد. کارهای حافظ شامل رسانه‌های نقاشی، فیلم، عکس و هنرهای بینارشته‌ای است و همچنین وی همکار فولبرایت[۴] و راکفلر[۵] است.

این هنرمند برای هنر خود زندگی می‌کند و از آن برای ثبت لحظات باشکوه و ناامیدی استفاده می‌کند. حافظ در اعماق هنر خود کاوش کرده است و از نقاشی، عکاسی و فیلمبرداری برای ارائه‌ی هنر خود استفاده می‌کند. این هنرمند با ترکیب نمادهای مصری باستان با عکس‌های فوری مجله‌های مدرن اقدام به ساختن کلاژهایی می‌کند که باعث به نمایش گذاشتن شکاف‌های فرهنگی دوران ما می‌شود. بوم‌های حافظ با استفاده از تزریق رنگ خلاقانه، جزئیات پیچیده و استفاده از مواد اولیه، داستان‌هایی از هویت غنی و لایه لایه‌های آن را برای ما بازگو می‌کند.

پابلو پیکاسو[۶] از جمله هنرمندانی است که تاثیر چشمگیری بر حافظ گذاشت که الگوی نهایی برای یک هنرمند منضبط را شامل می‌شد، همچنین رابرت راشنبرگ[۷] و ژان میشل باسکیا[۸]، هنرمندان آمریکایی که به حافظ آموختند، نقاشی ممکن است یک کار تمام‌وقت باشد و همچنین باعث خوشبختی و دلیلی برای شور و شوق هم باشد. گوستاو کلیمت[۹] نیز، نقاش اکسپرسیونیستی که تزئینات و رنگ‌های طلا را به نقاشی‌های خود تزریق می‌کرد، به حافظ هنر منحصر به فرد و زیبایی‌شناسی و بیان را نشان داد، حافظ می‌گوید که هنر باید زیبا باشد، اما باید نشان دهد شما چه کسی هستید و چگونه فکر می‌کنید.

خالد حافظ هنرمندی نیست که در انزوا زندگی کند. او قدرت خود را در صحنه به نمایش می‌گذارد و همچنین کارهای دیگر هنرمندان مدرن را در سراسر جهان بررسی می‌کند، و همیشه سعی می‌کند در کارهای خود هویت فرهنگی را در لایه لایه‌های مختلف اثر خود به نمایش بگذارد.

او در آغاز، نقاشی سنتی را حرفه کار خود کرد و سپس این هنرمند سورئالیسم هنر انتزاعی را مورد کاوش قرار داد. اما در سال ۱۹۹۵، پس از دو سال زندگی در پاریس و تجربه‌ی یک بحران هویتی این هنرمند با ساختن لایه‌هایی از رنگ و کلاژ و با استفاده از کار فیگوراتیو به طور همزمان داستان پیچیده‌ی میراث خود را بازگو کرد.

حافظ در پاریس تصمیم به بازگشت گرفت و به قاهره برگشت و متوجه شد که مردم در مصر زندگی خود را متوقف کرده‌اند، و آنها فقط به دنبال بقا هستند. حافظ در مصر مدرن بزرگ شده بود ولی شاهد از بین رفتن تمدن خود در معماری و همچنین تعامل انسانها بود.

مصریان باستان که ریشه‌های او بودند با ارزش‌ترین درس را به او یاد دادند، اینکه چگونه می‌توان با استفاده از چهره‌ها و رنگ‌ها داستانی را بیان کرد. حافظ با استفاده از هنر خود به ساختن مشاهدات و مستندسازی تغییرات اجتماعی خود پرداخت.

او سعی در کشف مصری دارد که نشان دهد مصری بودن چیست. او در جستجوی هویت، از بوم استفاده می‌کند و از کلاژهای پیچیده‌ای با رنگ و معنی. این هنرمند یک دستورالعمل ساده دارد. او تصاویر مصری باستان را با تبلیغات مجله معاصر پیوند می‌زند که بتواند موانع بین گذشته و حال و شرق و غرب را در هم بشکند.

در نتیجه، فرآیند برای این هنرمند از محصول نهایی مهم‌تر است. او همزمان بر روی چندین بوم کار می‌کند، و لایه‌هایی از پس زمینه را با موسیقی بلند نقاشی می‌کند.

خالد حافظ نشان می‌دهد که چگونه هنر صرفا عملی برای انتقال رنگ از تیوب رنگ بر روی بوم نیست. برای او، هنر راهی برای زندگی است. این هدف زندگی اوست که این هنرمند آن را نشان می‌دهد. این هنرمند با تولید هر اثر پویا از کلاژهای تزریق شده به رنگ در هر لایه محاسباتی را شکل می‌دهد. حافظ می‌گوید که نقاشی برای من یک رابطه‌ی ریاضی و عاطفی است. آثار او نشان می‌دهد چگونه دوگانگی، بر سیستم‌های بین‌المللی و کالاها تکیه کرده است و چگونه نیمی از دوگانگی از طریق اشکال بصری، ارقام یا اشیا مشخص شده است.

کار حافظ چندین بار در حراجی‌ها چون حراج کریستی « Christie’s» و حراج بونهامس «Bonhams » ارائه شده است که قیمت‌های تحقق یافته‌ی آن بسته به اندازه و متوسط آثار هنری از ۲۶۸۶ دلار تا ۶۸۷۵۰ دلار بوده است.