صلاح طاهر فیلسوف و مدیر هنری مصری با زبانِ جهانی

صلاح طاهر هنرمندی با زبانِ جهانی

پرونده معرفی هنرمندان عرب | قسمت هفدهم

مجله هنرهای تجسمی آوام: دنیا حافظی حقانی

صلاح طاهر[1] نقاش مصری متولد سال 1911 و وفات او در سال 2007 بود.

طاهر مدرک هنر خود را از آکادمی هنرهای زیبای قاهره[2] در سال 1934 دریافت کرد، جایی که کار اولیه خود را نیز در آنجا آغاز و تا سال 1954 در همان آکادمی تدریس کرد.

همچنین این هنرمند مدتی به‌عنوان معلم نقاشی و هنر در دبیرستان العباسیه اسکندریه[3] بود. او در دهه 1960 به‌عنوان رئیس موزه هنرهای مدرن[4] به شهرت رسید؛ و در سال 1962، به‌عنوان رئیس اپرا[5] منصوب شد.

صلاح طاهر، هنرمند پرکاری که به جهت نگاه فیلسوفانه‌اش به گذشته به‌عنوان فیلسوف هنری و همچنین مدیر هنری شناخته شده بود.

اگرچه پیشینه صلاح طاهر به‌خوبی در نقاشی‌های کلاسیک ریشه دارد، اما نگرانی او برای رنگ منجر به رهایی از ارزش‌های سنتی شد و سبک هنری او را از رئالیستی[6]، به نمادگرایی فیگوراتیو[7] و در آخر به انتزاعی[8] تغییر داد، تاجایی‌که به بزرگ‌ترین دست آورد خویش دست‌یافت.

ویژگی بارز هنر صلاح طاهر همچنان تسلط وی در کار با رنگ‌های جسورانه و استفاده از ابزارهای مختلف به‌ویژه ابزارهای سخت مثل چاقو بود که برای پخش لایه‌های شفاف رنگ رقیق شده از آن استفاده می‌کرد. نبوغ این هنرمند در کمک‌های فرهنگی و فکری او در فلسفه هنر نیز بارز بود. او به اهمیت بافت رنگ‌ها، کلمات و ریتم‌ها باهم در یک‌شکل انتزاعی منحصربه‌فرد که از آن به‌عنوان «زبان جهانی»[9] یاد می‌کرد، اعتقاد داشت.

در سال 1966 به الاهرام[10] «پرتیراژترین روزنامه روزانه مصر» پیوست. وی بیش از 35 نقاشی برای الاهرام نقاشی کرد که دیوارهای ساختمان آن را تزئین می‌کرد. به‌طورکلی، او پرتره‌های دانشگاهی زیادی از افرادی همچون رئیس‌جمهور انور سادات[11]، ام کلثوم[12] و بسیاری از پادشاهان و شاهزادگان، بانوان اول و مردان برجسته در حدود 15000 نقاشی دارد. همچنین بیش از 80 نمایشگاه هنری از آثار خود در مصر، ونیز، نیویورک، سانفرانسیسکو، ژنو، بیروت، کویت و جده را در کارنمای خود به ثبت رسانده‌است.

وی همچنین در 67 نمایشگاه گروهی در مصر شرکت کرد، آثارش بخشی از مجموعه نقاشی‌های کاخ سفید هستند که اغلب در همان کاخ نمایش داده می‌شود.

وی همچنین بالاترین جوایز داخلی و بین‌المللی را از آن خود کرد، ازجمله در سال 1964 جایزه گوگنهایم[13] «بورسیه و جوایز گوگنهایم» کمک‌هزینه‌هایی است که از سال 1925 توسط بنیاد یادبود جان سایمون گوگنهایم سالانه به کسانی اهدا می‌شود که دارای استعداد یا توانایی خلاقیت استثنایی در هنر را از خود نشان دهند، همچنین بالاترین جایزه ایالتی[14] در سال 1974 و اولین جایزه دوسالانه اسکندریه[15] در سال 1996 را دریافت کرد.

وی تا زمان مرگ در سمت مشاور هنری الاهرام باقی ماند. در سن 95 سالگی، در 6 فوریه 2007 در اثر سرطان مثانه درگذشت. از او پسری به نام ایمن[16] که یک نقاش است به‌جامانده.

آثار وی توسط المتحف «موزه هنرهای مدرن عرب در دوحه»[17] جمع‌آوری و در یک نمایشگاه دائمی گنجانده‌شده است. در سال 2018 اثری باعنوان «متافیزیک»[18] توسط بنیاد هنری بارجیل در شارجه[19] خریداری شد و اکنون بخشی از یک نمایشگاه طولانی‌مدت در موزه هنر شارجه[20] است.

آثار صلاح طاهر در حراج‌های بونامز[21] و کریستیز[22] از 12.500 تا 36.000 دلار به فروش می‌رسد.