صلاح طاهر فیلسوف و مدیر هنری مصری با زبانِ جهانی

صلاح طاهر هنرمندی با زبانِ جهانی

پرونده معرفی هنرمندان عرب | قسمت هفدهم

مجله هنرهای تجسمی آوام: دنیا حافظی حقانی

صلاح طاهر[۱] نقاش مصری متولد سال ۱۹۱۱ و وفات او در سال ۲۰۰۷ بود.

طاهر مدرک هنر خود را از آکادمی هنرهای زیبای قاهره[۲] در سال ۱۹۳۴ دریافت کرد، جایی که کار اولیه خود را نیز در آنجا آغاز و تا سال ۱۹۵۴ در همان آکادمی تدریس کرد.

همچنین این هنرمند مدتی به‌عنوان معلم نقاشی و هنر در دبیرستان العباسیه اسکندریه[۳] بود. او در دهه ۱۹۶۰ به‌عنوان رئیس موزه هنرهای مدرن[۴] به شهرت رسید؛ و در سال ۱۹۶۲، به‌عنوان رئیس اپرا[۵] منصوب شد.

صلاح طاهر، هنرمند پرکاری که به جهت نگاه فیلسوفانه‌اش به گذشته به‌عنوان فیلسوف هنری و همچنین مدیر هنری شناخته شده بود.

اگرچه پیشینه صلاح طاهر به‌خوبی در نقاشی‌های کلاسیک ریشه دارد، اما نگرانی او برای رنگ منجر به رهایی از ارزش‌های سنتی شد و سبک هنری او را از رئالیستی[۶]، به نمادگرایی فیگوراتیو[۷] و در آخر به انتزاعی[۸] تغییر داد، تاجایی‌که به بزرگ‌ترین دست آورد خویش دست‌یافت.

ویژگی بارز هنر صلاح طاهر همچنان تسلط وی در کار با رنگ‌های جسورانه و استفاده از ابزارهای مختلف به‌ویژه ابزارهای سخت مثل چاقو بود که برای پخش لایه‌های شفاف رنگ رقیق شده از آن استفاده می‌کرد. نبوغ این هنرمند در کمک‌های فرهنگی و فکری او در فلسفه هنر نیز بارز بود. او به اهمیت بافت رنگ‌ها، کلمات و ریتم‌ها باهم در یک‌شکل انتزاعی منحصربه‌فرد که از آن به‌عنوان «زبان جهانی»[۹] یاد می‌کرد، اعتقاد داشت.

در سال ۱۹۶۶ به الاهرام[۱۰] «پرتیراژترین روزنامه روزانه مصر» پیوست. وی بیش از ۳۵ نقاشی برای الاهرام نقاشی کرد که دیوارهای ساختمان آن را تزئین می‌کرد. به‌طورکلی، او پرتره‌های دانشگاهی زیادی از افرادی همچون رئیس‌جمهور انور سادات[۱۱]، ام کلثوم[۱۲] و بسیاری از پادشاهان و شاهزادگان، بانوان اول و مردان برجسته در حدود 15000 نقاشی دارد. همچنین بیش از ۸۰ نمایشگاه هنری از آثار خود در مصر، ونیز، نیویورک، سانفرانسیسکو، ژنو، بیروت، کویت و جده را در کارنمای خود به ثبت رسانده‌است.

وی همچنین در ۶۷ نمایشگاه گروهی در مصر شرکت کرد، آثارش بخشی از مجموعه نقاشی‌های کاخ سفید هستند که اغلب در همان کاخ نمایش داده می‌شود.

وی همچنین بالاترین جوایز داخلی و بین‌المللی را از آن خود کرد، ازجمله در سال ۱۹۶۴ جایزه گوگنهایم[۱۳] «بورسیه و جوایز گوگنهایم» کمک‌هزینه‌هایی است که از سال ۱۹۲۵ توسط بنیاد یادبود جان سایمون گوگنهایم سالانه به کسانی اهدا می‌شود که دارای استعداد یا توانایی خلاقیت استثنایی در هنر را از خود نشان دهند، همچنین بالاترین جایزه ایالتی[۱۴] در سال ۱۹۷۴ و اولین جایزه دوسالانه اسکندریه[۱۵] در سال ۱۹۹۶ را دریافت کرد.

وی تا زمان مرگ در سمت مشاور هنری الاهرام باقی ماند. در سن ۹۵ سالگی، در ۶ فوریه ۲۰۰۷ در اثر سرطان مثانه درگذشت. از او پسری به نام ایمن[۱۶] که یک نقاش است به‌جامانده.

آثار وی توسط المتحف «موزه هنرهای مدرن عرب در دوحه»[۱۷] جمع‌آوری و در یک نمایشگاه دائمی گنجانده‌شده است. در سال ۲۰۱۸ اثری باعنوان «متافیزیک»[۱۸] توسط بنیاد هنری بارجیل در شارجه[۱۹] خریداری شد و اکنون بخشی از یک نمایشگاه طولانی‌مدت در موزه هنر شارجه[۲۰] است.

آثار صلاح طاهر در حراج‌های بونامز[۲۱] و کریستیز[۲۲] از ۱۲.۵۰۰ تا ۳۶.۰۰۰ دلار به فروش می‌رسد.