توماس گینزبرا (۱۷۲۷- ۱۷۸۸، لندن) نقاش پرتره و منظره و همهکارهترین نقاش انگلیسی قرن هجدهم بود. (Woodall, 2024) او ابتدا پرترههایی در منظره میکشید و سپس منظرهنگاری خود را پرورش داد و از مناظر روستایی تا چشماندازهای دریایی را نقاشی کرد، سپس به پرتره سازی پرداخت و پرتره افراد سرشناس متعددی را به تصویر کشید و در اواخر عمر به نقاشی تمامقد از کودکان روستایی پرداخت و در انگلستانِ آن روز که منظرهنگاری ژانری دست دوم در نقاشی محسوب میشد همین پرتره سازی او بود که توانست موفقیتی غیرمنتظره و فراتر از انتظار را برای او به ارمغان بیاورد.
گینزبرا کوچکترین پسر جان گینزبرا، سازنده کالاهای پشمی بود. هنگامیکه ۱۳ ساله بود، پدرش را متقاعد کرد که او را به لندن بفرستد تا در مورد نقاشی چشمانداز مطالعه کند. در آنجا او به عنوان دستیار هوبرت گرالوت، نقاش و چاپگر فرانسوی و یک شخصیت مهم در محافل هنری لندن در آن زمان، مشغول به کار شد. گینزبرا چیزی از اصطلاح فرانسوی روکوکو یاد گرفت که تأثیر قابلتوجهی در توسعه سبک او داشت.
هرچند گینزبرا علاقه اصلی خود در نقاشی را منظره سازی میدانست و آثار زیادی را نیز در این سبک خلق کرده، اما شواهد نشان میدهند که احتمالن هرگز بهطور مستقیم از یک منظره طبیعی نقاشی نکرده است. (Woodall, 2024)
اما در پرتره او استعداد خوبی در شناسایی و ترسیم افراد سرشناس از خود نشان داد که هم برای او ثمره بسیار داشت و هم بعدها بدنامیهایی را به دنبال آورد. ازجمله تصویری که او از خانواده بیام[۱] کشیده است. این خانواده ثروت خود را مدیون یک مزرعه بردهداری در هند غربی بودند. جورج بیامِ پسر صاحب مزرعه شکر و سرهنگ بود، در سال ۱۷۶۳ مزرعه شکر Byams یکی از بزرگترین در انگلستان بود که توسط ۱۳۲ برده اداره میشد. (Gallery, -)
در سال ۱۷۷۴ او به لندن نقلمکان کرد و در بخشی از خانه اشکامبرگ[۲] در پال مال مستقر شد. به زودی او توسط خانواده سلطنتی موردتوجه قرار گرفت و بخشی از آن به دلیل غیررسمی بودن و سیاستهای محافظهکارانهای بود که باعث شد توسط جورج سوم نسبت به نقاش رسمی دربار، سر جاشوا رینولدز ترجیح داده شود و سرانجام در سال ۱۷۸۱ گینزبرا به نقاشی پادشاه و ملکه منصوب شد.
اما استقرار در پال مال پیامد دیگری را نیز برای او در پی داشت و آن همسایگی با حراجی تازه تأسیس کریستیز و آشنایی با جیمز کریستی بود. در کتاب « هل من یزید- تاریخ، سازوکار و نقش حراجهای هنری» دراینباره آمده:
«کریستی در سال ۱۷۷۰ به فضاهای فروش بزرگتری جابهجا شد و در آنجا با هنرمند معروف توماس گِینزبرا[۳] آشنا شد که همسایه دیوار به دیوارش بود. کریستی بهسرعت اعتبار خوبی پیدا کرد و دوستان صاحبنفوذ و تاثیرگزاری چون نویسنده، سیاستمدار و مجموعهدار مشهور هوراس والپول[۴]؛ نقاش انگلیسیِ سبک روکوکو، سِر جاشوا رینولدز[۵]؛ ستاره تئاتر و مدیر نمایش، دیوید گریک[۶]؛ و مؤسس اولین حراج اسبهای اصیل مسابقه، ریچارد تاترسال[۷] را کنار خود گردآورد. درواقع، گِینزبرا، والپول، رینولدز و کریستی اغلب باهم شام میخوردند تا جایی که بهعنوان «عهد برادریِ کریستی» شناخته میشدند. (میرز و همکاران، ۲۰۰۱، ص ۲۳۱) خود کریستی نیز تصدیق کرده که حضور هنرمندان موفقی مانند گینزبرا در اتاقهای فروشش، موجب افزایش ۱۵ درصدیِ کمیسیونش شده بود. (کوپر،۱۹۷۷، ص ۴۶).» (هدی, ۱۴۰۲)
ارتباط با کریستی تأثیر مثبتی نیز بر حرفه گینزبرا داشت. پرتره بسیار شبیهی که گینزبرا به رایگان از جیمز کریستی کشیده بود، در سال ۱۷۷۸ برای تبلیغ و نشان دادن مهارتهای این هنرمند در جایگاه برجستهای در فضای حراج آویزان شد. در همان سال، این پرتره بههمراه دوازده اثر دیگر از گینزبرا در آکادمی سلطنتی لندن به نمایش گذاشته شد. این پرتره تا سال ۱۸۴۶ که فروخته شد در سالن حراج لندن آویخته بود و در حال حاضر به موزه گتی[۸] در لسآنجلس تعلق دارد. در این نقاشی جیمز کریستی به تابلوی منظرهای که احتمالاً اثر خود گینزبرا است تکیه داده و بدین ترتیب ژانری را که فروش آن برایش دشوار بود، تبلیغ میکرد. گینزبرا همزمان با پرترهنگاریِ حراجگزار، در حال ایجاد فضایی موازی میان آثار استادان برجسته[۹] ـ که آثارشان معمولاً در کریستیز فروخته میشد ـ با آثار خودش بود تا بدین ترتیب اعتبار و اقتدار خودش را بهعنوان هنرمندی برجسته تثبیت نماید. (هدی, ۱۴۰۲)
داستانهای جالب و مطالب بیشتر درباره ساختار حراجیها و تأثیرات آن بر هنر معاصر را میتوانید در کتاب «هل من یزید؟ حراج آثار هنری تاریخچه، سازوکار و تأثیرات» مجموعه مقالاتی با ترجمه: سجاد باغبان ماهر و منصوره بشیری پور از نشر آوام سرا بخوانید:
سفارش کتاب «هل من یزید؟ حراج آثار هنری تاریخچه، سازوکار و تأثیرات»
آنچه در این کتاب خواهید دید:
[۱] Byam
[۲] Schomberg
[۳] Thomas Gainsborough
[۴] Horace Walpole
[۵] Sir Joshua Reynolds
[۶] David Garrick
[۷] Richard Tattersall
[۸] Getty Museum
[۹] Old Master