داستان شهرتِ توماس گینزبرا به کمک معروف‌ترین حراجی

کریستیز و همسایه دیوار به دیوارش

توماس گینزبرا در کتاب هل من یزید؟ حراج آثار هنری نشر آوام سرا
خودنگاره هنرمند

توماس گینزبرا (۱۷۲۷- ۱۷۸۸، لندن) نقاش پرتره و منظره و همه‌کاره‌ترین نقاش انگلیسی قرن هجدهم بود. (Woodall, 2024) او ابتدا پرتره‌هایی در منظره می‌کشید و سپس منظره‌نگاری خود را پرورش داد و از مناظر روستایی تا چشم‌اندازهای دریایی را نقاشی کرد، سپس به پرتره ‌سازی پرداخت و پرتره افراد سرشناس متعددی را به تصویر کشید و در اواخر عمر به نقاشی تمام‌قد از کودکان روستایی پرداخت و در انگلستانِ آن روز که منظره‌نگاری ژانری دست دوم در نقاشی محسوب می‌شد همین پرتره سازی او بود که توانست موفقیتی غیرمنتظره و فراتر از انتظار را برای او به ارمغان بیاورد.

گینزبرا کوچک‌ترین پسر جان گینزبرا، سازنده کالاهای پشمی بود. هنگامی‌که 13 ساله بود، پدرش را متقاعد کرد که او را به لندن بفرستد تا در مورد نقاشی چشم‌انداز مطالعه کند. در آنجا او به عنوان دستیار هوبرت گرالوت، نقاش و چاپگر فرانسوی و یک شخصیت مهم در محافل هنری لندن در آن زمان، مشغول به کار شد. گینزبرا چیزی از اصطلاح فرانسوی روکوکو یاد گرفت که تأثیر قابل‌توجهی در توسعه سبک او داشت.

توماس گینزبرا در کتاب هل من یزید؟ حراج آثار هنری نشر آوام سرا

هرچند گینزبرا علاقه اصلی خود در نقاشی را منظره سازی می‌دانست و آثار زیادی را نیز در این سبک خلق کرده، اما شواهد نشان می‌دهند که احتمالن هرگز به‌طور مستقیم از یک منظره طبیعی نقاشی نکرده است. (Woodall, 2024)

اما در پرتره او استعداد خوبی در شناسایی و ترسیم افراد سرشناس از خود نشان داد که هم برای او ثمره بسیار داشت و هم بعدها بدنامی‌هایی را به دنبال آورد. ازجمله تصویری که او از خانواده بیام[1] کشیده است. این خانواده ثروت خود را مدیون یک مزرعه برده‌داری در هند غربی بودند. جورج بیامِ پسر صاحب مزرعه شکر و سرهنگ بود، در سال 1763 مزرعه شکر Byams یکی از بزرگ‌ترین در انگلستان بود که توسط 132 برده اداره می‌شد. (Gallery, -)

توماس گینزبرا در کتاب هل من یزید؟ حراج آثار هنری نشر آوام سرا
خانواده بیام

در سال 1774 او به لندن نقل‌مکان کرد و در بخشی از خانه اشکامبرگ[2] در پال مال مستقر شد. به زودی او توسط خانواده سلطنتی موردتوجه قرار گرفت و بخشی از آن به دلیل غیررسمی بودن و سیاست‌های محافظه‌کارانه‌ای بود که باعث شد توسط جورج سوم نسبت به نقاش رسمی دربار، سر جاشوا رینولدز ترجیح داده شود و سرانجام در سال 1781 گینزبرا به نقاشی پادشاه و ملکه منصوب شد.

توماس گینزبرا در کتاب هل من یزید؟ حراج آثار هنری نشر آوام سرا
جورج سوم پادشاه انگلستان

 اما استقرار در پال مال پیامد دیگری را نیز برای او در پی داشت و آن همسایگی با حراجی تازه تأسیس کریستیز و آشنایی با جیمز کریستی بود. در کتاب « هل من یزید- تاریخ، سازوکار و نقش حراج‌های هنری» دراین‌باره آمده:

«کریستی در سال 1770 به فضاهای فروش بزرگ‌تری جابه‌جا شد و در آنجا با هنرمند معروف توماس گِینزبرا[3] آشنا شد که همسایه دیوار به دیوارش بود. کریستی به‌­سرعت اعتبار خوبی پیدا کرد و دوستان صاحب­‌نفوذ و تاثیرگزاری چون نویسنده، سیاستمدار و مجموعه‌دار مشهور هوراس والپول[4]؛ نقاش انگلیسیِ سبک روکوکو، سِر جاشوا رینولدز[5]؛ ستاره تئاتر و مدیر نمایش، دیوید گریک[6]؛ و مؤسس اولین حراج اسب­‌های اصیل مسابقه، ریچارد تاترسال[7] را کنار خود گردآورد. درواقع، گِینزبرا، والپول، رینولدز و کریستی اغلب باهم شام می‌خوردند تا جایی که به­‌عنوان «عهد برادریِ کریستی» شناخته می‌شدند. (میرز و همکاران، 2001، ص 231) خود کریستی نیز تصدیق کرده که حضور هنرمندان موفقی مانند گینزبرا در اتاق‌های فروشش، موجب افزایش 15 درصدیِ کمیسیونش شده بود. (کوپر،1977، ص 46).» (هدی, 1402)

توماس گینزبرا در کتاب هل من یزید؟ حراج آثار هنری نشر آوام سرا
جیمز کریستی

ارتباط با کریستی تأثیر مثبتی نیز بر حرفه گینزبرا داشت. پرتره­ بسیار شبیهی که گینزبرا به رایگان از جیمز کریستی کشیده بود، در سال 1778 برای تبلیغ و نشان دادن مهارت‌‎های این هنرمند در جایگاه برجسته­‌ای در فضای حراج آویزان شد. در همان سال، این پرتره به­‌همراه دوازده اثر دیگر از گینزبرا در آکادمی سلطنتی لندن به نمایش گذاشته شد. این پرتره تا سال 1846 که فروخته شد در سالن حراج لندن آویخته بود و در حال حاضر به موزه گتی[8] در لس‌آنجلس تعلق دارد. در این نقاشی جیمز کریستی به تابلوی منظره­ای که احتمالاً اثر خود گینزبرا است تکیه داده و بدین ترتیب ژانری را که فروش آن برایش دشوار بود، تبلیغ می‌­کرد. گینزبرا هم­زمان با پرتره­‌نگاریِ حراج­‌گزار، در حال ایجاد فضایی موازی میان آثار استادان برجسته[9] ـ که آثارشان معمولاً در کریستیز فروخته می‌شد ـ با آثار خودش بود تا بدین ترتیب اعتبار و اقتدار خودش را به‌­عنوان هنرمندی برجسته تثبیت نماید. (هدی, 1402)

داستان‌های جالب و مطالب بیشتر درباره ساختار حراجی‌ها و تأثیرات آن بر هنر معاصر را می‌توانید در کتاب «هل من یزید؟ حراج آثار هنری تاریخچه، سازوکار و تأثیرات» مجموعه مقالاتی با  ترجمه: سجاد باغبان ماهر و منصوره بشیری پور از نشر آوام سرا بخوانید:

هل من یزید از نشر آوام سرا تاریخچه حراج آثار هنری

سفارش کتاب «هل من یزید؟ حراج آثار هنری تاریخچه، سازوکار و تأثیرات»

آنچه در این کتاب خواهید دید:

کتاب هل من یزید؟ حراج آثار هنری نشر آوام سرا

[1] Byam

[2] Schomberg

[3] Thomas Gainsborough

[4] Horace Walpole

[5] Sir Joshua Reynolds

[6] David Garrick

[7] Richard Tattersall

[8] Getty Museum

[9] Old Master

نویسنده