خواب کهن همه زنان در گالری شکوه
-
یادداشتی بر آثار شیما خشخاشی به قلم زهرا قیاسی
خواب کهن مجموعه آثار اخیر شیما خشخاشی ، هنرمند و نقاش معاصر ایران است. این مجموعه شامل دوازده اثر نقاشی اکریلیک روی بوم است. نقاشیها پسزمینهای کنشی و هیجانانگیز دارند و بافتهایی ظریف و ارگانیک متناسب با موضوع نقاشی پدید آوردهاند. بر روی این زمینه بناهایی زیر آب نقاشی شدهاند و در نهایت زنانی که در میان این بناها و در زیر آب معلقند یا شنا میکنند یا در ژستی آرام قرار گرفتهاند. رنگ های تند و غالبا خالص نقاشیها به خوبی انرژی را در کار هدایت کرده است. او در کل نقاشی فرمهای منحنی را در تقابل با فرم های تیز قرار میدهد و در عین حال نوعی فروپاشی و وارفتگی تدریجی فرمهای تیز را القا میکند. فیگورهای زنانه به صورت سیاه و سفید نقاشی شدهاند و فرمهایی دارند که آنها را هر چه بیشتر به جانداران دریایی و موجودات آغازین شبیه میکند.
شاید نقاشیهای او را بتوان خواب آغازی نو برای جهان دید. خط افق دریا در نقاشیها خیلی مورد تاکید قرار گرفته است گویی در آن خط افق جهان پیشین که آسمانی خشمگین و بیرحم دارد پایان می یابد و جهانی نو در اعماق دریا شکل می گیرد. همچنانکه سوگیموتو در مصاحبهای درباره عکسهایش از افق دریا می گوید: گویی به لحظه خلقت جهان مینگریم. همچون اسطوره آغاز جهان. نظمی نو شکل میگیرد که دیگر نیازی به سنتهای کهنه و بناهای مردانه ندارد. شاید این رویای زنانی است که درگیر قیدهای جامعه سنتیاند و در تدارک روزگاری نو و شاید این آرزوی کل بشریت است که مادر طبیعت از نو دست به کار شود و جهانی دیگر خلق کند.
در این دنیای زیر آب حتی میل به ویرانی کامل تمدن هم وجود ندارد. بلکه ساختار و بنای قدیم هضم و جذب میشود و تیزیهایش کند میشود و به نحوی زنان آن را از آن خود می کنند. بیننده در برابر نقاشیهای او مردد میماند که کدام عنصر ارگانیک است و کدامیک مصنوع دست بشر؟ به نحوی جنس دریا و عروسهای دریایی و بناها در حال یکی شدن هستند. راهحلی آلترناتیو برای ادامه بقا در جهان ویران مردانه پیشنهاد میشود: از طبیعت شدن و بازگشت به ارزشهای زنانه.
آنچه در نقاشی های او ناگفته میماند سهمی است که جهان تفکر مردانه در ساختن هر جهانی میتواند داشته باشد. پرترههای زنان نقاشیهای او به همان افق بالای سر خیره ماندهاند. اما گویی متفکر نیستند و در خواب و خیالی فرورفته و در زیبایی خود و جهان اطراف غرق شدهاند. اگر جهان تنها به کام زنان و خواست آنان باشد شاید رنگینتر و زیباتر شود اما باز هم بخشی از جهان آن بیرون میماند که هضم و حلشدنی نیست و استوار به بقایش ادامه میدهد. پس شاید عنوان خواب کهن بهترین عنوان برای این مجموعه آثار باشد. خواب کهن همه زنان.
با نهایت تشکر و قدردانی از خانم شیما خشخاشی در جهت برگزاری چنین نمایشگاه متفاوت نقاشی که بنده در این بیش از یک دهه گالری گردی هفتگی و ماهیانه در تهران از نزدیک مشاهده نمودم در راستای کمکی کوچک به هرچه بهتر ارائه نمودن نقاشی های زیباتر از سوی شما بانوی هنرمند می خواستم عرض کنم هنگامیکه بطور دقیق به نقاشی های شما خیره شدم متوجه یک ضعف بزرگ شدم و آن اینکه شما همچنان در بالانس دقیق رنگ یا همان رنگ آمیزی متعادلانه دچار مشکل هستید و باید یکبار دیگر در آموزش ها و تجربیاتی که در گذشته در رابطه با بالانس دقیق رنگ در نقاشی هایتان یک بازنگری موشکافانه ای نمایید زیرا در اولین نگاه احساس کردم که کارهای نقاشی شما بیشتر شبیه یک اثر گرافیکی و یا پوستری چاپ شده هستش امیدوارم با درک این مسئله حیاتی در نقاشی هایتان و رفع این ضعف بزرک در آینده ای نزدیک من برای شما آرزوی بهترین ها را در تمامی مراحل فعالیت هنریتان برای شما میکنم.
درود بر شما و قلمتان.موفق باشی