تلفیق نگاه هنر شکل‌گرا با نگاهی جدید در آثار ساسان نصیری

نقدی بر نمایشگاه «ساسان نصیری» در گالری «ایرانشهر»

مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی

جای شک است که بتوان تشریح کامل و همه‌جانبه‌ای از محصول هنری یک هنرمند ارائه داد؛ به‌خصوص اگر هنرمند در کار خود خبره باشد؛ نقاش به‌وسیله‌ی منطق هنری از محسوسات عینی و ذهنی خود عزیمت می‌کند تا نظریه‌ی بصری خود را ارائه دهد.

طبیعت اطراف‌ انسان، منشاء بسیاری از تحرکات ذهن و مشکلات زیستی بوده است؛ از این‌رو نگاه آدمی به طبیعت همیشه همراه با ترس و احترام و عشق است؛ آن‌چه علمای زیبایی‌شناسی در تعریف زیبایی مطرح می‌کنند، دارای وجه ذهنی و عینی است؛ در وجه ‌عینی، مهابت و عظمتِ طبیعت، در مقابل محسوسات انسان، باعث ایجاد شوری می‌شود که آن را حس دریافت زیبایی می‌گویند؛ این غایتِ بی‌غایت، هنگامی پدیدار می‌شود که در مقابل افق بی‌پایان یا ژرفای اقیانوس و عظمت کوه قرار می‌گیریم. این شرایط همیشه در طول تاریخ، برای انسان جذاب بوده است؛ به‌خصوص در دوران‌های سخت تنش‌های تمدن آدمیان.

به‌واقع تمدن زمانی آغاز شد که ما به جای سنگ، نقش پرتاب کردیم و نقاشی رسانه‌ای ارتباطی گردید؛ این رویه به سرنمونی تبدیل گردید که همه‌ی ما از کودکی آن را تجربه می‌کنیم و امروزه با گوشی‌های هوشمند خود، زمانی که با منظره‌ای روبه‌رو می‌شویم و احساسات بر ما غلبه می‌کند، بلافاصله آن را ثبت می‌کنیم تا بار دیگر در زمان دیدن این خاطره، آن حس را تجربه کنیم.

این هفته به نمایشگاه نقاشی‌های منظره‌ی «ساسان نصیری» در گالری «ایرانشهر» رفتیم.

نصیری، نقاش منظره‌پرداز و از اولین نسل هنرمندان پس از انقلاب و متولد ۱۳۴۰ است. در اوایل دهه‌ی شصت در مجتمع دانشگاهی هنر تهران به تحصیل در رشته‌ی نقاشی مشغول شد و چندی بعد برای تحصیل نقاشی در دانشکده‌ی هنرهای زیبای مادرید به اسپانیا رفت. پس از هشت‌سال به ایران بازگشت و در سال ۱۳۷۱، همراه گروهی از هنرمندان در پروژه‌ی «هفتادویک» مشارکت داشت که در خانه‌ای کلنگی در شمال تهران اجرا شد.
در همان سال‌ها بود که نقاشی منظره را جدی‌تر دنبال کرد و با «فرید جهانگیر» و «علی گلستانه» از مناظر لواسان نقاشی می‌کرد. از سال ۱۳۸۶ در تورنتو ساکن شد و با گروه منظره‌پردازان کانادایی، نمایشگاه‌های گروهی برگزار کرد.

نقاشی‌های ساسان نصیری در نمایشگاه‌های متعددی از جمله در گالری «گلستان»، «اعتماد»، «ایوان» و… و هم‌چنین در مونستر آلمان، مادرید، تورنتو و استانبول به نمایش درآمده است.

او در باره‌ی نقاشی‌های خود می‌گوید: «من عاشق منظره‌ هستم. نقاشی کوه و منظره را از زمان کلاس‌های “آیدین آغداشلو” شروع کردم. وقتی به اسپانیا رفتم، دوباره منظره می‌کشیدم و منظره‌های اسپانیا را خیلی دوست داشتم؛ چون صحراهای وسیع و درختان زیتون، من را به یاد ایران می‌انداخت. منظره‌های پرتغال و ایتالیا را هم خیلی دوست دارم؛ تنها جایی‌که منظره‌هایش را دوست نداشتم کانادا بود؛ چون بیش‌ از حد شلوغ و پر درخت‌اند! چشمم فضای کافی برای دیدن نداشت؛ آنِ شخصی من در آن‌ها نبود و آن‌چه را می‌خواستم در خود نداشتند؛ چرا با آن‌ها ارتباط برقرار نکردم؟ بعدها به این پاسخ رسیدم که کارهای من افق دارند؛ اما در مناظر کانادا فضاهای خالی، دشت‌ و منظره‌های باز وجود ندارد. در تابلوهای من فضای خالی غالب است و تنها در قسمت‌های کوچکی از ترکیب‌بندی عناصری از طبیعت مثل چند درخت، ابر و کوه می‌بینید.»

نصیری، از هنرمندان مفهومی است که در پی نهضت بازخوانی هنر معاصر ایران، سعی در تلفیق نگاه هنر شکل‌گرا با نگاهی جدید دارد؛ محور زبان بصری آثار نصیری، بر عنصر رنگ و ترکیب‌بندی سطوح استوار شده است. استفاده از درخت و سازه‌های انسانی در پی کسب زبانی شخصی، اشکال و ریخت‌شناسی سوژه‌های او دارای طراحی مخصوص به خود با رنگ‌های فام و درخشان که برای مخاطب امکان تجربه‌ی زیبایی‌شناسانه‌ی متفاوتی فراهم می‌کند. بازنمود طبیعت برای هنرمندان، معمولاً همراه با تقلیل احساسات و فقدان آن حسی است که در فضای طبیعت رخ می‌نماید. به این وجه، نقاش زمانی موفق خواهد شد شور و عظمت طبیعت را نشان دهد که زبان و امکانات نقاشی را در خدمت بازتاب ذوق و منطق هنری شخصی خود قرار دهد.

توجه به زیرشاخه‌ی منظره‌کشی، امروزه در پی غلبه‌ی گفتمانی است که من آن را گفتمان «حافظ» می‌نامم؛ این زیبایی‌شناسی، سعی در بازنمود زیبایی‌های کوچک و توجه به مفاهیم عرفانی زیستن دارد؛ مناظر وسیع یا بازتاب کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده، امید و ایمان انسان‌ها را تقویت می‌کند.

در این نمایش، نصیری سعی دارد به سیطره‌‌ی غالب هنر در ارائه‌ی آثار فاخر با ابعاد بزرگ تن ندهد.

بیشتر آثار دارای ابعادی متوسط است و توجه مخاطب به نقاشی منظره با ابعاد بزرگ بیشتر خواهد بود؛ ولی همین امر مانعی است برای شکل‌گیری نظام تصویری شخصی نقاش؛ آن‌چه که از منظر من در این کارنما، نصیری، از آن غافل نشده، روند تجربه و تثبیت نتایج بصری در تصاویر خلق‌شده است.

دیدار از این نمایشگاه را به مخاطبان و دوستداران طبیعت توصیه می‌کنم.

نقد نمایشگاه‌های دیگر به قلم جاوید رمضانی را اینجا بخوانید:

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

Posted: 15 مرداد ۰۳

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

Posted: 27 اسفند ۰۱

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .

تلفیق نگاه هنر شکل‌گرا با نگاهی جدید در آثار ساسان نصیری

تلفیق نگاه هنر شکل‌گرا با نگاهی جدید در آثار ساسان نصیری

نقدی بر نمایشگاه «ساسان نصیری» در گالری «ایرانشهر»

مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ