منظور از زامبی فرمالیسم که شاید مهم‌ترین جنبش دهه اخیر است چه میتواند باشد؟
چگونه اقتصاد افسارگسیخته، جهانی نو را از «زیبایی‌شناسی بدهکار»[۱] رقم زد؟
زامبی فرمالیسم[۲]چیست؟ اگر شما مشتاق پیگیری گرایش‌های دنیای هنر نباشید، ممکن است هیچ اطلاعی از این جنبش نداشته باشید. اما خیلی نگران نباشید: ازنقطه‌نظر زیباشناختی چیز زیادی از دست نداده‌اید. شاید زامبی فرمالیسم بزرگ‌ترین داستان دهه اخیر باشد: ازآنجاکه اقتصاد، هنر را زیرورو کرد و فهم ما از هنرمند جوان را تغییر داد، این داستانی درباره ارتباط تنگاتنگ دنیای هنر با اقتصاد است.
همچنین بحث در مورد بدهی است که به‌طور نامحسوس از مباحث زیبایی‌شناختی معاصر، قابل‌تفکیک نیست. اما ماجرا از کجا آغاز شد؟
هنرمند و منتقد «والتر رابینسون»[۳] این عبارت را در سال ۲۰۱۴ با عنوان «چوب حراج و ظهور زامبی فرمالیسم»[۴] به کار برد تا جنجالی را توصیف کند که بر سر نوع خاصی از هنر نقاشی در میان کلکسیونرهای سوداگر به‌منظور سرمایه‌گذاری بر روی هنرمندان جوان شکل گرفته بود. آن‌ها آثار هنری را باقیمت پایین می‌خریدند و به‌سرعت در حراج‌ها چوب می‌زدند. علاقه آن‌ها به هنرمندانی چون اسکار موریلو[۵]، لوسین اسمیت[۶] و یاکوب کیسی[۷] که تا سه، چهار سال پیش در همه‌جا حضور داشتند، متمرکز بود وهمان طور که جری سالتز منتقد هنری در مقاله‌ای که در نیویورک تایمز منتشر کرد بیان داشته: «بسیاری از آن‌ها یکسان به نظر می‌رسند.» این آثار دارای نوعی انتزاع بودند که میان دو قطب متزلزل بود. از یک‌سو، نقاشی‌هایی بودند که ظاهری شبیه آن داشت که گویی نقاش پارچه‌هایی را قطره افشانی کرده، یا آن چنانکه بلومبرگ به‌صراحت بیان داشت «خط‌خطی‌هایی بی‌معنی» بودند.
از سوی دیگر، شبیه نقاشی‌های تک‌رنگ مینیمالیست کم‌ارزش یا نقاشی‌هایی با زمینه‌ی رنگی بودند. گویی کسی بارنت نیومن[۸] را زیر باران رها کرده باشد. بی‌شک این نقاشی‌ها با افسانه‌های جذابی در پروسه خلق همراه بودند. آن‌ها با کپسول آتش‌نشانی (اسمیت)، یا آبکاری شده همچون آیینه (کیسی)، یا با خاک‌مالی در کف استودیو (موریلو) خلق می‌شدند.
ست پرایس[۹] هنرمند، در رمان فوق‌العاده خود[۱۰] این نوع آثار را به طرز گزنده‌ای به‌عنوان «ترکیب‌بندی سرد، مردد، در ظاهر مینیمال و از طرفی زیبا که مملو از داستان‌هایی در پشت سر است توصیف کرد». با این وجود این آثار به قیمت بالای ۴۰۰،۰۰۰ دلار فروخته می‌شدند.
لقب مؤدبانه و آکادمیک این لحن «نقاشی انتزاعی مبتنی بر فرآیند»[۱۱] بود که هنوز هم گهگاه مورداستفاده قرار می‌گیرد، اما رابینسون برای آن نام «زامبی فرمالیسم» را همراه با نقد عمیق و ماندگارش به‌کار برد. رابینسون این عبارت را به‌عنوان ضربه‌ای به زیبایی‌شناسی به کار گرفت که تردستانه به نقاشی‌های میانه قرن بیستم که به‌نوعی توسط کلمنت گرینبرگ ترویج می‌شد اطلاق می‌شد و ناگهان از راهرو نمایشگاه‌های هنری سراسر جهان حذف شد. اما دیگران در این نام‌گذاری بازتابی از ماهیت ویروسی این پدیده را دیدند، که برای چند سال میزان هشداردهنده‌ای از عفونت را در میان فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد هنرهای زیبای تازه‌وارد و طبقۀ درنده‌ای از کلکسیونرهایی که به‌ناچار پشت سر آن‌ها راه میفتادند فراهم می‌ساخت.
این پرونده ادامه دارد …
در شماره‌های بعدی دنبال کنید.
منبع: آرت نت، کریس وایلی[۱۷]، ۲۶ جولای ۲۰۱۸
[۱] Debt Aesthetics
[۲]zombi formalism
[۳] Walter Robinson
[۴] »Flipping and the Rise of zombie formalism«.
[۵] Oscar murillo
[۶] Lucien smith
[۷] Jacob kassay
[۸] Barnett newman
[۹] Seth price
[۱۰] Fuck seth price
[۱۱] Process-based abstract painting
[۱۲] David Geers
[۱۳] “Neo-modern”
[۱۴] Fragonard
[۱۵] Nattier
[۱۶] Boucher
[۱۷] Chris wiley
