فرهاد مشیری هنرمند ایرانی و مطرح بین المللی سه شنبه ۲۷ تیر ۱۴۰۳ در سن ۶۱ سالگی درگذشت.
فرهاد مشیری، در سال ۱۳۴۲ در شیراز متولد شد. وی تحصیلات آکادمیک هنری خود را در انستیتوی هنر کالیفرنیا گذراند. در سال‌های درخشانی که هنرمندانی چون جان بالداساری و مایکل اشر در این مدرسه تدریس می کردند..
او در سال ۱۳۶۸ به ایران بازگشت و پروژه هایی در حوزه انیمیشن و کتاب برای کودکان به سفارش سازمان یونیسف انجام داد. پس از آن در طی سال‌هایی که گذشت مشیری با فعالیت مستمر در هنر معاصر ایران به عنوان یکی از مطرح‌ترین هنرمندان ایرانی در نقاشی و هنرهای جدید شناخته‌شد.
فرهاد مشیری، که در لیست ۵۰۰ هنرمند برتر جهان قرار دارد، اولین هنرمند خاورمیانه است که به رکورد فروش بالاتر از یک میلیون دلار دست یافته.
علاقه‌مندی مشیری به هنر عامیانه (pop art) و هنر کیچ( kitsch) در تمامی آثارش دیده می‌شود. بسیاری از تصاویر او از کارتون‌ها، فیلم‌ها، کمیک استریپ‌ها، کتاب‌های کودکان و تبلیغات گرفته شده است؛ درحالی که اشعار کلاسیک، سریالی و آهنگ‌های عامیانه خطوط میان هنر و کلیشه را در این آثار از بین برده است. مشیری با انتخاب منبع الهامی نامشخص و مبهم که فرهنگ عامیانه مردم آمریکا و ایران را نشانه رفته است، نگاهی پیچیده را برای تعریف هویت فرهنگی‌مان پیش روی می‌گذارد.اما در کنار خلق این نوع آثار که با تأکید بر ترویج «مفهوم دوگانگی» در عرصه هنر معاصر پدید می‌آیند، به جهت مجموعه نقاشی‌هایش با موضوع «حروف و اعداد» و «کوزه‌ها و کلمات» در عرصه جهانی مطرح شد.
مجموعه کوزه‌های فرهاد مشیری بازخوانی معاصری از کوزه‌هایی است که روزگاری پیش از این در فرهنگ و هنر این سرزمین نقشی اساسی برعهده داشتند. مشیری با دیدن سفالینه‌های باستانی در سال ۱۳۷۸ به فکر استفاده از این دست‌ساخته‌های کهن در بستری نو و امروزی افتاد و با الهام از آنها مجموعه نقاشی‌هایی پدید آورد که امروزه از شناخته‌شده‌ترین آثار او در سطح بین‌المللی به حساب می‌آیند.
کوزه‌های سفالی، نماد فرهنگ یک‌جانشینی بشر هستند. از آغاز تمدن‌‌های برآمده از کشاورزی، هنرمندان سفالگر، ظروفی را شکل داده‌اند که در هر نقش و طرح خود، باورهای یک قوم را ماندگار کرده‌اند. کوزه در فرهنگ اقوام خاورمیانه معنایی دیگر نیز دارد؛ باور به پیدایش بشر از خاک رس، سبب شده میان کالبد و جسم انسان با کوزه تشابهی تمثیلی شکل گیرد. همان‌گونه که فضای تهیِ کوزه، محلی برای ریختن مایعات است، کالبد بشر نیز با روح پُر می‌شود و روزی نیز خالی خواهد شد و خدا، هم‌چون کوزه‌گری سازنده این پیکر خاکی است که از روح خود در آن می‌دمد.
فرهاد مشیری، از نسل دوم هنرمندان نوگرای ایران است که به تجربه‌گری در نقاشی با خطوط فارسی اهتمام ورزیده و در دو دهه اخیر هنرش با گرایش به نقاشی با خط فارسی و ترکیب‌بندی‌هایی انتزاعی و مبتکرانه، سیر بالنده‌ای را در پیش گرفته است. او با ارجاع به عناصر فرهنگی ایرانی پیوسته رویکرد هنر پاپ را در کارهایش دنبال کرده است. این رویکرد در بسیاری از آثارش با درکی صحیح از فرم سفالینه‌های قدیمی و هندسه و ریتم در خط نستعلیق، روایتی متفاوت از جریان سقاخانه و هنرمندان نوسنت‌گرای ایرانی در عرصه نقاشیخط را ارایه می‌دهد.
مشیری در این دوره از آثارش به‌دنبال کشف مفهومی مرجع و نظام‌مند با استفاده از به‌هم‌ریختگی خط و خوشنویسی با صورت‌بندی تازه است که به تدریج و از خلال تجربه‌‌های عملی و نظری مرتبط با تحولات کالیگرافی مدرن ایرانی شکل‌گرفته و قوام یافته است. با این همه مشیری تنها به استفاده از کارکرد تزیینی حروف و اعداد تمایل نداشته، بلکه به امکانات بیانی آنها نیز نیم‌نگاهی دارد و در تابلوهایش نشانه‌های انتزاعی همان ارزش القاءکننده صور واقعی را پیدا می‌کنند.
کلمات و جملاتی که در آثار وی دیده می‌شوند، عموماً از اشعار یا محاورات زندگی روزمره در ایران انتخاب و بدون هیچ نظم و ترتیبی در گستره بوم نوشته می‌شوند. در حقیقت او در واکنش به فرهنگ سنتی، دغدغه‌های معاصر خود را از دریچه هنر پاپ به تصویر می‌کشد. وی معتقد است که در تقاطع‌های سیاسی و اجتماعی می‌توان مسیرهای مختلفی انتخاب کرد. هرچند فراتر از رسانه‌های انتخابی او، مشیری همواره زبان فارسی را دستمایه کارش قرار داده و اشاراتش به فرهنگ کهن و تاریخ هنر سرزمینش، مجموعه کارهای نقاشیخط او را به عنوان آثاری بسیار محبوب در خاورمیانه معاصر بدل کرده است.
گفتنی است، آثار فرهاد مشیری تا به امروز در معتبرترین موزه‌ها و گالری‌های جهان به نمایش درآمده و آخرین نمایشگاه بزرگ از آثارش، سال ۲۰۱۷ در موزه «اندی وارهول» (در پیتسبرگ، امریکا) برگزار و با استقبال کم‌نظیری از سوی منتقدان و رسانه‌ها روبه‌رو شد. آثار نقاشیخط این هنرمند در چند سال گذشته، یکی از بالاترین رکوردهای فروش در حراج‌های بین‌المللی و حراج تهران را به خود اختصاص داده است.
همچنین آثار مشیری در بی‌ینال ونیز سال ۱۳۹۴ در غرفه‌ی هنر ایران به نمایش گذاشته شده‌اند. در سال‌های اخیر آثار فرهاد مشیری در نمایش‌های گروهی متعددی از جمله «وقتی که باورش می‌کنم، می‌بینمش»، «داستانی در فضای بین آنها وجود دارد» و یا «عاصی، شوخ، عارف، شاعر: ایرانیان معاصر» در موزه‌ی آسیا سوسایتی نیویورک و همچنین آرت‌فر آرت پاریس سال ۱۳۹۹ توسط گالری پروتین، آرت‌فر آرت بازل توسط گالری ترد لاین، آرت‌فر فیاک و آرت‌فر آرت دبی سال ۱۳۹۸ به نمایش درآمدند.
یادش گرامی و جاودان
در همین ارتباط بخوانید:
شیرین علی آبادی هنرمند مطرح و همسر فرهاد مشیری دارفانی را وداع گفت
