انتزاع پسانقاشانه محبوب بورژوازی و مجموعه‌دارن ثروتمند

خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | اوج و افول مدرنیسم

علیرضا سمیع آذر | موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر

سایت تندیس: تلخیص سارا حسینی

راهبرد سطح‌گرایانه آبستره انتزاعی آمریکایی در آفرینش فضای یک دست و سراسری با مخالفت هنرمندان اروپایی روبرو شد و برخی آن را امپریالیسم فرهنگی ارزیابی کردند. از آنجایی که انتزاع اروپایی، میل به پیچیدگی و آفرینش فضای غیرمتقارن و ساختاری متنوع بود با جریان اکسپرسیونیسم انتزاع امریکا که تدریجی به سوی کل‌پوشانی و الگوی شکلی یکپارچه پیش می‌رفت موافق نبود. حال آن که تفکر مدرنیستی کلنت گرینبرگ و مایکل فراید و دیگر منتقدین برجسته امریکایی به رویکردی صریح و خلاصه تاکید می‌ورزیدند و این هنر را از حیث زیبایی‌شناسی، به اندازه آثارکلاسیک، ساده، با شکوه و متعادل ارزیابی می‌کردند. از نظر منتقدین مزبور این والایی شکلی مترادف بود با هنر دهه۶۰ که در جریان متاخر اکسپرسیونیسم انتزاعی موسوم به انتزاع پسانقاشانه متبلور شده بود. البته این جریان در تقابل اکسپرسیونیسم انتزاعی شکل نگرفته بود بلکه در پیوست آن بود ولیکن ظهور آن حاکی از نوعی بحران در تداوم این جنبش بود که به دلایلی خبر از افول جنبش را خبر می‌داد. نخست آنکه در اواخر۵۰ بوم‌ها شور و هیجان سال‌های اولیه‌ی جنبش را نداشتند و افرینش‌های پولاک و دکونینگ و دیگر پیشگامان این جنبش گویی به کیفیتی مشابه استاندارد رسیده بود وهنرمندان نسل بعدی به تکرار آن‌ها می‌پرداختند.
دلیل دوم بحران اکسپرسیونیسم انتزاعی به جایگاه زیبایی‌شناسی آن بر می‌گردد. پس از کارهای اولیه که باز تاب حالات درونی هنرمندان بودند پس از آن آثار تبدیل به یک شیوه‌ی فردی بدون هیچ‌گونه نوآوری، نزول کرده بودند. اهمیت رفتارهای کنشی پولاک، دکونینگ و کلاین در خلق تابلو‌های اکسپرسیونیستی، تا حد زیادی به دلیل جذ‌به‌ی شخصیتی آن‌ها به عنوان ستاره‌های عصر نوین امریکا بودند، حال آن‌که برای هنرمندان نسل بعد رسیدن به آن جایگاه تاریخی پیشگامان با هر نوع استعداد و توان امری ناممکن بود و دیگر آنکه دغدغه‌ها و رفتارهای آن‌ها برای مخاطبین هنر چندان جذابیتی نداشت.
دلیل سوم بحران فاصله‌گیری از علایق مردم و از دست دادن مخاطبین عام بود که موزه‌ها و مراکز هنری را نگران کرده بود. این جریان هنری به همان اندازه که از جانب نهاد‌های رسمی حمایت می‌شد در میان طبقه بورژوازی و مجموعه دارن ثروتمند نیز محبوبیت داشتند و به تدریج به هنر خواص تبدیل شده بود و برای درک و لذت بردن از آثار نیاز به آگاهی نظری از این شیوه‌ی هنری بود. انتزاع پسا ‌نقاشانه در واقع طرحی نوین بود که در شروع امید‌های فراوانی را برای احیای نقاشی نوین امریکایی پدیدار ساخت.
عنوان پسانقاشانه نخستین بار توسط کلمنت گرینبرگ بر شیوه‌ی شاخص نقاشی مدرن در اوایل دهه ۶۰ اطلاق می‌شود. شیوه‌ای که وامدار آبستره اکسپرسیونیست‌ها بود و در آثار هنرمندانی چون موریس لوئیس، کنت نولند، جولز اولیتسکی، هلن فرانکن تالر، فرانک استلا و السورت کلی تجلی یافت.
این گرایش جدید تاریخ هنر مدرن که در پیوست اکسپرسیونیست انتزاعی پدید آمد موضوع و محتوا به نفع جریان شکلی و آفرینش مطلق بصری محو می‌شود. در این تحول که مورد تایید گرینبرگ بود، نقاشی کیفیت دراماتیک و احساسی را، با هدف دستیابی به نوعی بصیرت چشمی حاصل از فرم‌های رنگی جذاب و سرشار از انرژی از دست می‌دهد.
هدف اصلی لوئیس، نولند، اولیتسکی و دیگر نقاشن موسوم به انتزاع پسانقاشانه آن بود که سطحی کاملا غیر شخصی و غیر احساسی و تا حد امکان بصری و تزئینی، خلق کنند، کاملا نقاشانه و بدور از هر دغدغه‌ی شخصی و اجتماعی. از این رو در این آثار ضربه قلم خاص و قابل تشخیص، یک نوع زمینه یا بافت خاص، طراحی آزادانه و یا خط، رنگ وفرم خاص هنرمند، دیده نمی‌شود. سطح بوم در این آثار معمولا تخت و بدون بافت هستند. رنگ‌ها چنان بدون ضخامت بر بوم نشسته‌اند که گویی تار وپود بوم از قبل چنین رنگی داشته است. این رنگ‌ها به دو شیوه ظاهر می‌شوند: اول به صورت نوارهایی که به اشکال مختلف افقی، عمودی، قطری و دایره وار بر بوم نقش بسته‌اند و دوم به شکل سطوح تخت و غالبا پهناوری که گویی با ریختن رنگ‌های رقیق به روی بوم پدید آمده‌اند.
در آثار لوئیس و نولند، شیوه‌ی اول رنگ‌گذاری و در آثار اولیتسکی و فرانکن تالر، شیوه‌ی دوم بسیار رایج است. در این آثار رنگ‌ها دارای انرژی خروشان وسیالی هستند که از لحاظ بصری دارای کیفیتی جذاب و تماشایی به‌وجود آورده‌اند و این جذابیت صرفا بصری است و کاملا متفاوتت است با کارهای روتکو، کلاین و دکونینگ، که رنگ‌ها خاصیت دراماتیک و تاثیرگذاری حسی داشتند.

قسمت های قبل از خلاصه کتابتاریخ هنر معاصر جهان را اینجا بخوانید:

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

Posted: 15 مرداد ۰۳

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

Posted: 27 اسفند ۰۱

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .

انتزاع پسانقاشانه محبوب بورژوازی و مجموعه‌دارن ثروتمند

انتزاع پسانقاشانه محبوب بورژوازی و مجموعه‌دارن ثروتمند

خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | اوج و افول مدرنیسم

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ