خلاصه کتاب در جستجوی زبان نو
قسمت سیزدهم:
فصل دوم بخش اول سنگینی بار گذشته
تألیف روئین پاکباز | انتشارات نگاه
سایت تندیس تلخیص دینا صنیعی
اصطلاح (روکوکو) توسط ایتالیایی‌ها از واژه فرانسوی رکای به معنای صدف‌ها و سنگ‌های خرد و نامنظمی که برای زینت‌کاری فضای داخلی به کار می‌رفت مناسبت داشت. کلاسیسیسم صورتگرا و رکوکو هر دو جلوه‌ای از باروک تزئینی بودند؛ گو اینکه اولی کنش عقلی و مقید و دومی برخورد احساسی و روان را مبنای تجسم دنیای پرشکوه و تجملی قرار دادند. شیوه پادشاهی این نوع کلاسیسیسم صورتگرا که بیان هنری حکومت فرانسه در یک قالب تزیینی وعقلانی بود، با محو شدن نماد این نظام به زودی صحنه را خالی کرد. زمینه‌های این تغییر از زمانی پیشتر مهیا می‌شد. مجادله‌های درون آکادمی پاریس، و مورد تردید قرار دادن اصول کلاسیسیسم فقط بخشی از مقدمات افول کلاسیک‌گرایی در ابتدای قرن بوده‌است.
دوران نیابت سلطنت (فیلیپ دوم) آغاز پیدایی محفل‌های گوناگون اشرافی برای حمایت از فعالیت‌های فرهنگی هنری بود؛ در این دوران شهر جایگزین دربار شد و پاریس پایتخت اجتماعات اروپا در سده هجدهم به شمار می‌رود.
از ظاهر زن پسند رکوکو چنین برمی‌آید که آن روزگار زیر سیطره ذوق و پیشگامی اجتماعی زنان بوده است؛ و تا حد زیادی اینچنین بود. زنان در اروپا صاحب بالاترین مقامات بودند و در همین زمان (دوران رنسانس) آزادمنشی و نسبی‌گرایی جای تعصب و مطلق‌گرایی را گرفت. سخن آنتوان کواپل(۱۶۶۱-۱۷۲۲) یکی از نقاشان روبنس گرا که در ۱۷۱۴ به ریاست آکادمی پاریس درآمد در این باره پرمعنی است: نقاشی مانند همه چیز آدمی دستخوش تغییر (مد) است. دوره گذار سریع هنر نقاشی از لوبرون به واتو به منزله آغاز روند تغییر اساسی در سلیقه‌ها می‌بود که می‌بایست در پایان قرن تحقق می‌پذیرفت.
در توصیف این دوران گفته شده که: نابغه‌ای که عصر لویی چهاردهم با سفارش‌های دولتی فرصت‌های پژوهش رایگان، اعانه‌های تشویقی، آکادمی نتوانست بپرورد، دوران نیابت سلطنت ورشکسته، بی سرور و سبکسر بدون انضباط توانست بوجود آورد. این نابغه واتو بود که تاریخ نقاشی فرانسه را تغییر داد. آنتوان ژان واتو (۱۷۲۱-۱۶۸۴) درفنلاندر زاده شد و در ۱۷۰۲ به پاریس رفت و در ۱۷۱۷با پرده سفر زیارتی به جزیره الهه عشق به عضویت آکادمی پاریس درآمد. او ازدو سرچشمه روبنس و سنت ایتالیایی سیراب می‌شود و به نقاش (صحنه‌های اعیانی) شهرت دارد. با این گونه نقاشی، احساس بر موضوع پیشی می‌گیرد و به طور غیر رسمی مرگ نقاشی تاریخی اعلام می‌گردد.
رکوکو سلیقه اشرافیت اروپایی را به خوبی پاسخ می‌گوید. نقاشان ونیزی از جمله فرانچسکو گاردی (۱۷۱۲-۱۷۹۳) و جوانی باتیستا تیه پولو (۱۶۹۶-۱۷۷۰) نقش مهمی در اشاعه سبک رکوکو ایفا می‌کنند. تیه پولو نماینده اوج باروک تزئینی و درباری و مرحله پایانی آن است. اسطوره در نقاشی در شرف ناپدید شدن است. اخلاق، خواستار حقیقت در هنر است و روکوکو به عنوان چیزی دروغین، نمی‌تواند در عصر روشنگری پایدار بماند.
فرانسوا بوشه (۱۷۰۳-۱۷۷۰)یکی از پیروان واتو پس از مرگ نابهنگام او در فرانسه قد علم میکند. نقاشی‌های آراسته و فریبنده و تزئینی بوشه برخلاف آثار واتو عمقی ندارند و صرفا رویایی از ظاهرسازی و لذت‌جویی را مجسم می‌کنند.
ژان انوره فراگونار(۱۷۳۲-۱۸۰۶) شاگرد بوشه و تخت تاثیر تیه پولو است در آثارش همان رویاهای اشرافیت را می‌نمایاند ولی گو اینکه مهارتش در نمایش ملاحت‌های زنانه از مهارت استادش فراتر می‌رود.
کارهایی او در زمان انقلاب به عنوان تصویرهای پوچ سرگرم کننده در رژیم کهنه مورد انتقاد قرار می‌گیرد و از نقاشی دست می‌کشد. اولین نقاشی که در موضوع‌های نو در انگلستان پدید می‌آید ویلیام هاگارث است، آثارش زندگی معمول روزمره بودند که تاریخ کاملی را از دیدگاه اخلاقی بورژوازی روایت می‌کردند که نمایشنامه‌ها و یادمان‌های مصور بودند.
اهمیت هاگارث در آن بود که رابطه تازه بین هنرمند و اجتماع برقرار کرد، و از حامیان خاص به خواستاران عام روی آورد. هاگارث نخستین نقاشی بود که به مزایای تولید به مقدار زیاد در هنر پی برد. هاگارث راهی را که واتو در فرانسه آغاز کرده بود در شرایط انگلیس به سمت دیگری سوق می‌دهد، هر در نقاش به طریقی از تئاتر زمانشان اثر می‌پذیرند؛ اما واتو نمایش‌های شبانی و همراه با موسیقی را در نظر داشت، حال آنکه هاگارث از نمایش‌های کمدی مایه می‌گرفت؛ اولی باب طبع اشراف فرانسوی و دومی مورد پسند طبقه متوسط انگلیسی.
شماره‌های پیشین خلاصه کتاب درجستجوی زبان نو را اینجا بخوانید:
[su_posts id=”56379″ tax_operator=”0″ order=”desc” orderby=”none”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
[su_posts id=”55733″ tax_operator=”0″ order=”desc”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
[su_posts id=”54836″ tax_operator=”0″ order=”desc”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
[su_posts id=”53789″ tax_operator=”0″ order=”desc”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
[su_posts id=”52490″ tax_operator=”0″ order=”desc”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
[su_posts id=”51093″ tax_operator=”0″ order=”desc”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
[su_posts id=”49591″ tax_operator=”0″ order=”desc”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
[su_posts id=”47762″ tax_operator=”0″ order=”desc”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
[su_posts id=”45928″ tax_operator=”0″ order=”desc”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
[su_posts id=”43245″ tax_operator=”0″ order=”desc” orderby=”none”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
[su_posts id=”58665″ tax_operator=”0″ order=”desc” orderby=”none”][su_posts id=”47315″ tax_operator=”0″ order=”desc”][/su_posts]
