خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | ایو کلین و پندارهای آبی

اوج و افول مدرنیسم

علیرضا سمیع آذر | موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر

سایت تندیس تلخیص سارا حسینی

من از طریق رنگ نوعی احساس هم ذات پنداری کامل با فضا پیدا می‌کنم، احساسی که واقعاً مرا آزاد می‌سازد.
شاخص‌ترین نمونه تجربیات بحث برانگیز و دیدگاه‌های غریب ایوکلین نمایشگاه وی در پاریس سال ۱۹۵۸ با عنوان «خلأ» می‌باشد.
فضای قبل از ورودی گالری آبی شده بود، پرده‌های نمایشی و چهارچوب در و پنجره‌ها و فرش ورودی گالری همگی به رنگ آبی لاجوردی بودند.

کارت دعوت نمایشگاه و لباس مخصوص دو گارد دم در و وسایل پذیرایی نیز به همین رنگ بودند، اما بینندگان بعد از اینهمه آبی، با فضای خالی شده از اثاثیه‌ی گالری روبرو می‌شوند به جز یک میز که پارچه ای سفید به روی آن پهن شده بود و دیوار و سقف گالری همه در پوششی سفید بودند.
در واقع چیزی نبود به جز «خلاء»، این نمایشگاه با سه رویکرد ایوکلین مرتبط بود:
«خلاء»، «رنگ آبی» و اجراهای موسوم به «انسان نگاری»، این چهره جنجالی هنر فرانسه در سال‌های میانی قرن به همراه آرمان، ژان تنگلی، دانیال اسپوری عضو گروه نئورئالیست بود. گروه مذکور، جریانی بانگاهی انتقادی به دنیای صنعتی و مدرن بود که موضعی سیتزه جو نسبت به رسانه‌ی نقاشی داشت و توسط منتقد معروف فرانسوی پیر رستانی با همین خصیصه معرفی شدند.

ایوکلین خود را فراتر از هنرمند در قالب منجی خود خوانده معرفی می کرد؛ یک نمایشگر جاه طلب با افکاری شگفت انگیز که همگان را مجذوب می کرد.
هم مردم را به عرصه معنویت دعوت می‌کرد و هم با تمهیداتی عجیب غریب ، انگاره‌های معنوی‌اش را می‌فروخت. در نتیجه هم چهره‌ای آوا نگارد از خود ساخته بود و هم آزادی های آوانگاردیسم را می‌فروخت و این تضاد باعث دشواری کار منتقدین شده بود، به طوری که عده‌ای وی را نابغه‌ی هنری معرفی کردند و عده‌ای دیگر یک شارلاتان .

ایوکلین یک نوجوان حساس و رمانتیک بود و شیفته فرقه‌های دینی و آئین‌ها و فرهنگ‌ها. وی در سن ۲۰ سالگی با یک فرقه مسیحی که از اصول ماکس هندل در تکامل معنوی بشری پیروی می‌کرد، آشنا شد و در سراسر دوران هنری‌اش تحت تأثیر آرمان‌های آن قرار داشت.
حصول معنویت در این آئین، با هیچ پنداری و تهی انگاری میسر است و در این نظام «فضای خالی» سرشار از معنویت است.
این اندیشه تا حد زیادی تحت تأثیر آئین ذن در بویسم و مفهوم «سعادت معنوی» بود که کلین در سفرش به ژاپن بدان آگاهی پیدا کرد. در آن زمان هنرمندان پیشرو، همانند پیرو مانزونی و لوچیوفونتانا در ایتالیا و جان کیج و رابرت راشنبرگ در آمریکا، عمیقاً تحت تأثیر تجربه‌‌ی پالایش ذهنی و تزکیه گرایی آئین ذن قرار داشتند.

ایوکلین شیفته «رنگ آبی» و «فضا بود که هر دو معطوف به روح آسمان بود. او دوست داشت پرواز کند و دوستانش را نیز اصرار می‌ورزید که بی‌دغدغه آبی آسمان با وی پرواز کنند.
یکی از ماندگارترین اثر نئوآوا نگاردِ کلین «نقاش فضای خود را به درون خلأ پرتاب می‌کند» با همین مضمون است که خود را همچون پرنده‌ای سبکبال فضا را به آغوش می‌کشد.

جذابیت این تصویر ساختگی بودن آن است، کلین خیلی رندانه بر خلاف مارسل دوشان و نسل هنرمندان پیشرو نیویورکی در دهه ۶۰ که به صحت و صداقت هنر مدرن در میان احساسات و اندیشه‌ها معتقد بودند، از عدم صداقت در هنر دفاع می‌کرد.
کلین پندارهای ساختگی دیگری را نیز با جسارت تمام بیان کرد. مثل اینکه زمین مسطح است، مثل سکه که اگر سریع بچرخانیم در چشم کروی به نظر می‌آید، لیکن ما انسان‌ها نه روی سطح، بلکه به روی لبه‌ی این سکه زندگی می‌کنیم ، لبه‌ای که بر اثر چرخش سریع به صورت یک کره بر ما نمایان شده است بر اساس این نظریه شگفت انگیز همه ما در فضایی عاری از واقعیت زندگی می‌کنیم.

کلین در راستای ذهنیت فضا و آسمان به خلق بوم‌های سراسر آبی سوق داده شد که به‌سرعت برایش شهرتی رقم زد هر چند قبل از وی دو تجربه‌ی دیگر در کاهش فرم هنری به یک حوزه‌ی تک رنگ، یا مونوکروم، به بوم‌های آبی کلین تقدم داشتند و آن نقاشی‌های سفید N رابرت را شبرنگ در سال ۱۹۵۲ و دیگری «مربع سیاه» و «سفید روی سفید» کازیمیر مالویچ متعلق به سال های ۱۹۱۵ تا ۱۹۱۷ بود.
بوم‌های سفید راشنبرگ، بر مبنای طرد کامل روانیگری های ذهنی – احساسی و خود بیان‌گری های اکسپرسیونیست انتزاعی خلق شده بودند، در حالیکه مونوکروم‌های آبی کلین، سرشار از اشارات معنایی و کنایات استعاری هستند. از سوی دیگر تابلوهای مالویچ در پی انتزاع سوپرماتیسم در کاهش عناصر شکلی و ادغام سطوح کوبیستی بودند.

قسمت های بعد خلاصه کتاب کتاب تاریخ هنر معاصر جهان، اوج و افول مدرنیسم را اینجا دنبال کنید:

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

Posted: 15 مرداد ۰۳

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

Posted: 27 اسفند ۰۱

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .

خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | ایو کلین و پندارهای آبی

خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | ایو کلین و پندارهای آبی

اوج و افول مدرنیسم

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ