مجله آوام ناشر پژوهشی هنرهای تجسمی
تخیل و سیالیت در آثار نقاشیِ فاطمه بهمن سیاهمرد
نقدی بر نمایشگاه «چالش عناصر» در گالری آران پروژه
مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی
استدلال کل به جزء یا استدلال قیاسی[۱] یکی از دو استدلال معروف در علم منطق است؛ استدلال کل به جزء، هنگامی کاربرد دارد که در استدلال از یک نظریه‌ی (تئوری) کلی استفاده کنیم؛ و به فرضیه یا فرضیه‌های جزئی برسیم. در این پژوهش‌ها، زمانی‌که پژوهشگر از نظریه استفاده می‌کند، فرضیه میسازد و برای آزمونِ فرضیه‌ها، داده‌ها را جمع‌آوری می‌کند و نتیجه می‌گیرد. هنرمند به‌طور جبری از جزء به کل حرکت می‌کند.
عمل نقاشی شامل زمان است؛ روند گذشته، حال و آینده بر آن حاکم است؛ پس نقاش برای فهم و ادراک بیشتر از جهان شخصی، تصاویری که خلق می‌کند، ابتدا یک جزء را مشهود ساخته و سپس به کلیتی از آن دست می‌یابد؛ الهامات هنرمند، زمانی‌که با مخاطبان به اشتراک گذاشته می‌شود، علاوه بر ادامه‌ی روند آفرینش‌گری، زوایای این جهان را دقیق‌تر ترسیم و ابعاد آن را مکشوف میسازد.
این هفته به نمایشگاه آثار نقاشیِ فاطمه بهمن سیاهمرد رفتیم که متولد سال۱۳۶۰ است و فوق دیپلم گرافیک دارد؛ آن‌چنان که در بیانیه‌ی نمایشگاه نیز آمده است، مهم‌ترین ویژگی کارنمای سیاهمرد در این مجموعه، حرکت از جزء به کل است.
بازخوانی عناصر تصویری در این آثار، هم‌چون مجموعه‌ی پیشین هنرمند، حاکی از تخیل و سیالیت موقعیت هنرمند در برخورد با مفاهیمی است که انسان قرن بیست‌ویکم با آن روبه‌روست؛ نگاه روایی که با عناصر اولیه‌ی هندسی درگیر شده و سعی در تفکیک عناصر به‌کاررفته در نمایش گذشته‌اش، با عنوان جفرافیای تعلیق، دارد.
جهان فعلی ما دارای مشخصه‌هایی قابل تأمل است؛ نخست: اطلاعات و داده‌های نامحدود که در شبکه‌ها و مخازن مجازی دیجیتال در دسترس قرار داشته و امکان گسترده‌ی پردازش این اطلاعات که با کمک ابزارهای پردازشگر، هم‌چون کامپیوترها، میسر شده است؛ این اطلاعات گسترده از رفتارها و مختصات بیولوژیکی انسان در عین مفیدبودن، دارای خطراتی است که تصمیمات جمعی جوامع را مورد تعرض قرار میدهد.
این هنرمند، نمایش خود را «چالش عناصر» نام نهاده و به‌واقع، بیننده را به چالشی بصری دعوت می‌کند؛ هنگامی‌که در مقابل این نقاشی‌ها می‌ایستیم، از وسوسه‌ی جست‌وجو و خیال‌پردازی در این کادرها رهایی نخواهیم یافت؛ نوعی از پیشگویی در مورد جهان فردا و فضای بین کیهانی از جنس ایستگاه‌های فضایی که اکنون مخاطب را به هیجان می‌آورد.
آثار هنرمند، به لحاظ لحن و تقسیم‌بندی بصری، دارای ترکیب‌بندی فشرده و پرتحرک است؛ انبوهی از عناصر و المان‌هایی که فضای منفی متمرکزی ندارند؛ و این پراکنش فضای منفی، باعث تحرک چشم و حاکی از گم‌گشتگی یا براساس نمایشگاه پیشین هنرمند، تعلیق جغرافیای فضای بین اذهان است.
او با تداوم این ازدحام، در این کارنما، سعی در تبیین و تزریق نظم به جهان دیداری خود دارد؛ و تمایل او در تولید، تمایزاتی نسبت به آثار گذشته را داراست؛ ارائه‌ی چیدمان و حاکمیت فضای پرتحرک در داخل نگارخانه، متجلی است که در این نمایشگاه مفقود شده و از درخشش بصری آن کاسته است.
هنرمند در برخورد با شور شاعرانه‌ی خود، رفتاری معقول‌تر داشته و در میان لایه‌های این نقاشی‌ها، احجام چیدمانی را، در داخل سطح دوبعدی بوم، کنترل کرده است؛ این رفتار، حاکی از توجه به خودآگاهی، یا به بیان وسیع‌تر، تمایل به تبیین هستی‌شناسی شخصی برای انتقال به ببیننده است. تقلیل و کنترل عناصر و لایه‌های تصویری؛ همچنین گسترش کارماده به معنای استفاده از رنگ، به‌جای ذغال یا مداد، زیبایی آثار را دوچندان و مخاطبان را با سطوح درخشان‌تری مواجه میسازد.
پی نوشت:
نقد نمایشگاه‌های دیگر به قلم جاوید رمضانی را اینجا بخوانید:
گریز از مهلکه‌ی انسان‌محوری در نقاشی‌های جواد علی‌محمدی اردکانی
گریز از مهلکه‌ی انسان‌محوری در نقاشی‌های جواد علی‌محمدی اردکانی گالری فرمانفرما مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی به نگارخانه‌ی «فرمانفرما» رفتیم که میزبان آثار «جواد علی‌محمدی اردکانی» بود؛ او متولد ۱۳۴۸ در اردکان یزد است و دکتری پژوهش هنرش را از دانشگاه شاهد دریافت کرد؛ و اکنون استادیار، مدیر گروه نقاشی و عضو هیأت …
اسطوره‌ها، اشیاء و توهم در آثار پگاه رجامند
اسطوره‌ها، اشیاء و توهم در آثار پگاه رجامند گالری «اُ» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی تصاویر فراواقعگرایانه می‌توانند همگی بازتاب عالم خیال منفصل باشند؛ این فضای ادراکی را عوالمی میان جهان محسوس و عالم عقلانی گفته‌اند. به‌واقع نقاش، شهروند مکان مورد نظر تمدن کنونی ماست. پردازش و کنکاش ذهن نقاش در جهان …
انسان‌گرایی در گلدان نقاشی‌های فریبا فرقدانی
متن یک گلدان در فضای هیچ، داستانی دیرینه و همچنان زیبا نقدی بر نمایش «فریبا فرقدانی» در گالری «اعتماد» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی در هفته گذشته، به نگارخانه‌ی «اعتماد» در کاخ «نگارستان» رفتیم که پذیرای نقاشی‌های «فریبا فرقدانی» بود؛ نقاشی که به سراغ طبیعت رفته است. او کارنامه‌ی درخشانی در سال‌های …
تلفیق نگاه هنر شکل‌گرا با نگاهی جدید در آثار ساسان نصیری
تلفیق نگاه هنر شکل‌گرا با نگاهی جدید در آثار ساسان نصیری نقدی بر نمایشگاه «ساسان نصیری» در گالری «ایرانشهر» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی جای شک است که بتوان تشریح کامل و همه‌جانبه‌ای از محصول هنری یک هنرمند ارائه داد؛ به‌خصوص اگر هنرمند در کار خود خبره باشد؛ نقاش به‌وسیله‌ی منطق هنری از …
پدید آمدن هیولای اجباری در گالری هما
پدید آمدن هیولای اجباری در گالری هما نقدی بر نمایش «شادی اجباری» با نام «پدید آمدن هیولا» در گالری «هما» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی مرگ‌اندیشی، خصلتی است که بزرگان دین و اندیشه بر آن سفارش کرده‌اند؛ بمیرید، پیش از آن‌که بمیرید؛ به‌راستی آن‌که به‌هنگام نمی‌زید چگونه به‌هنگام می‌میرد؟ بدون شک مرگ، …
ساله شریفی و تکثیر عشق در جهان معاصر
ساله شریفی و تکثیر عشق در جهان معاصر نقدی بر نمایش «این سری عاشقانه باشه» در گالری «هما» مجله هنرهای تجسمی آوام: جاوید رمضانی «گل« به‌عنوان عنصر طبیعی در جایگاه سوژه، همواره منشأ الهام هنرمندان بوده است؛ اما این فرم طبیعی با گذشتن از فیلتر ذهن هنرمند، به تفاوت‌هایی نایل می‌شود که در نگاه مخاطب …
تعلیق | یادداشتی بر نمایشگاه «سیاوش حاتم‌آبادی»
تعلیق یادداشتی بر نمایشگاه «سیاوش حاتم‌آبادی» در گالری والی آوام مگ به قلم جاوید رمضانی «سیاوش حاتم‌آبادی»، هنرمند جوانی است که تجارب بسیاری را در حوزه‌ی نقاشی، گرافیک و موسیقی دارد. آشنایی من با او به نمایش آثارش در گالری «ایوان» باز‌می‌گردد؛ این نمایشگاه با عنوان «سینکرونیسیتی» استوار بر مفهوم «اتفاق» در جریان تولید اثر …
دنیای درون و جهان بیرون در آثار مرجان شکری
نقدی بر نمایشگاه «مرجان شکری» در گالری «چهار» ذره دیوانه‌ی خدا آوام مگ به قلم جاوید رمضانی عالم خُرد و عالم کلان، دنیای درون و جهان بیرون، مرزها و افق‌های دانش ما را از هستی محدود کرده‌اند. با تعاریفی که در قرن هجدهم از زیبایی‌شناسی به‌عنوان علم ادراک در حوزه‌های مادون عقلانیت توسط «بوم گارتن» …
«سرگیجه» کاویان هازلی | فقدان اتوپیای خیالی
نقدی بر نمایشگاه «سرگیجه» کاویان هازلی گالری والی آوام مگ به قلم جاوید رمضانی کاندینسکی در مقاله‌ای که در باب فرم انتشار داد، گفته بود دو قطب مشخص در هنر مدرن انتزاع تمام‌عیار و رئالیسم تمام‌عیار است. این فاصله بعدها در طراحی، بیانی متفاوت یافت و رویکردها به طراحی متعین و ازپیش‌تعریف‌شده همراه با آنیت …
کوه کوه نیست | تأمل دیداری در آثار مصطفی فرج‌آبادی
کوه کوه نیست | نقدی بر مجموعه «کوه کوه است» مصطفی فرج‌آبادی گالری اُ آوام مگ: به قلم جاوید رمضانی نقاشی قدیمی‌ترین عمل هنری انسان‌هاست. تجربه‌ی شکار و برخورد با طبیعت و رسم و نقرِ آن بر روی صخره‌ها قدرت انسان‌‌ها را برای مواجهه با ترس‌هایشان افزایش می‌داده است. این جریان کارکرد ذهن آنان را وسیع‌تر …
کوهستانِ فرید جهانگیر | چه چیزی زیستن امروزِ ما را معنا دهد
یادداشتی بر نمایشگاه «کوهستان»، آثار فرید جهانگیر گالری ایرانشهر آوام مگ: به قلم جاوید رمضانی تا چه حد می‌توان هنر را در غالب یک شی‌ء صرف یا رفتاری بر اساس تکنیک تعریف نمود؟ آیا هنر براساس ایده‌ی هنرمند شکل می‌گیرد؟ حضور ایده در ذهن آیا حاصل سازوکارِ تفکر است یا تحریک احساسات در لحظه‌ای مشخص؟ …
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۷ به قلم جاوید رمضانی
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۷ به قلم جاوید رمضانی در این پرونده مروری داریم بر نقد نمایشگاه‌هایی که جاوید رمضانی در سال ۹۷ نگاشته است که مشتمل بر ۳۰ نقد است که قریب به اتفاق آن در حیطه نقاشی نوشته شده است. جاوید رمضانی سردبیر منتقدان برنامه هنرنامه، پر مخاطب‌ترین رویداد تخصصی هنرهای تجسمی است …
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۶ به قلم جاوید رمضانی
جاوید رمضانی مدیر سایت آوام مگ، مدرس، منتقد، مولف، هنربان و هنرمند تجسمی است، او با سابقه‌ای بالغ بر سی سال در حوزه هنر و بیش از ۵۰ نمایشگاه گروهی و ۲۵ نمایشگاه انفرادی در سرتاسر ایران و جهان، اینک به مدت هشت سال است که مدیریت سایت خبری هنری را در دست دارد. او همچنین موسس گروه هنری آوام و زیر شاخه‌های آن است. در کنار این‌ها سردبیر منتقدین برنامه هنرنامه ویژه نقد هنرهای تجسمی در شبکه چهار سیما نیز می‌باشد.
