جعبه‌ی افکار امیرنصر کم‌گویان در نگارخانه محسن

نگارخانه محسن

مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی

اتصال تصاویر مجزا از هم که با خواستگاهی متفاوت شکل‌ گرفته‌اند، در راستای هدف و بیانی جدید را «تکه‌چسبانی» یا «کلاژ» می‌نامند.

از ابتدای قرن بیستم، به علت رشد تکنولوژی چاپ و تنوع انواع روش‌های تولید، تصویر هنرمندان در پی ادغام این تصاویر، از جنس رسانه‌های مختلف بودند؛ این رفتار چه در وجه کاربردی مانند تولید پوستر و چه در وجه ‌زیبایی‌شناسانه مانند تابلوهای عکس یا نقاشی، به‌وفور دیده شد. امروزه روش این الحاق با امکانات رایانه‌ا‌ی گسترده‌تر شده و تا حدی پیش‌ رفته که توان تفکیک قطعات تصاویر مجزا به‌سختی امکان پذیر است.

این هفته به نگارخانه‌ی «محسن» رفتیم تا آثار امیر نصر کم‌گویان را بررسی کنیم؛ کم‌گویان متولد 1361 و فارغ‌التحصیل رشته‌ی گرافیک است؛ او فعالیت هنری خود را از سال‌های نخست دهه‌ی نود آغاز نمود و پنج نمایش انفرادی و چندین نمایش گروهی در داخل و خارج از ایران در کارنامه‌ی خود ثبت نموده است.

در کارنمای فعلی او با سه‌دسته از آثار روبه‌رو هستیم؛ دسته‌ی نخست که بر روی سطوح دوبعدی مانند کاغذ یا فلز طراحی شده و با تکنیک چاپ و حکاکی توسط رایانه پدیدار شده‌اند. آثار هنرمند با حساس‌نمودن بستر اثر و استفاده از فیلم لیتوگرافی بر روی آن حک شده است یا با تکنیک سری‌گرافی و چاپ سیلک بر روی کاغذ تولید شده‌اند.

دسته‌ی دوم آثار، چیدمان‌هایی است که از نظر نگارنده در این نمایشگاه محوریت دارند؛ با توجه به نام این اتفاق («جعبه‌ی افکار»)، هنرمند کارکرد ذهن انسان را بررسی می‌کند؛ این دسته از کارها با نمونه‌های دیده‌شده‌ی هنرمند، متمایز و خلاقانه‌تر می‌نمایند.

کم‌گویان در پی سه‌بعدی‌ساختن تولیدات خود است و در این راستا تصاویر برداشتی خود را بر روی صفحات پلاستیکی، برش‌ زده و در اتصال با یکدیگر، درون کارتن‌هایی قرار داده است؛ خیال‌ورزی و بازتاب نشانه‌های استعاری، حاکی از کارکرد ذهنی مغشوش دارند که به‌طور سیال تصاویر را در ساحتی دوبعدی ارائه می‌دهند. بیشتر اجسام در موقعیتی قرینه تولید شده و بادقت در کنار هم اسمبل گردیده‌اند.

در دسته‌ی سوم آثار، بیننده با ویدئویی به نام «کله» مواجه می‌شود که کسی سعی دارد تا چشمان فردی را بگشاید و با مقاومت او مواجه می‌شود؛ استفاده از این رسانه‌ی جدید را هم از تحولات کارنمای اکنون هنرمند می‌توان برشمرد.

جعبه‌های کم‌گویان، مالامال از تصاویری هستند که با اتصالات مکانیکی مرتبط شده‌اند؛ این هم‌کنشی از عناصر پراکنده، دال بر سبکی، فقدان تداوم منطقی و سیالیتی غیرقابل فهم‌اند که به‌نوعی رفتار عمومی انسان را مورد نقد قرار می‌دهد.

دغدغه‌ی روند بازنمایی و تکثیر این اشیاء، دارای نقاط مشترکی، مانند ادراک، تفکر، تداوم منطقی افکار، کیفیت هوشیاری و بررسی نحوه‌ی اندیشیدن است؛ این‌که انسان با کلمه می‌اندیشد یا تصویر، سؤالی کم‌گویان در بازتاب تصویری، پاسخ می‌دهد.

قطعات کارشده در آثار دو‌بعدی به رمزگشایی و فهم کارهای هنرمند یاری رسانده و ترکیب گیاه و حیوان و ماشین با الحان رسامی فنی که از دفترچه‌های راهنمای کارکرد ماشین‌آلات صنعتی یا خانگی وام‌ گرفته ‌شده، سعی در اشاره به انسان متحول‌شده در دوران انقلاب صنعتی و بازخوانی این نوع از تصویرسازی یگانه و تسلط این زیبایی‌شناسی به‌همراه تزئینی‌ساختن نقوش طراحانه در خوانشی پدیدارشناسانه، رویکرد جدیدی به اشیاء دارد.

این هنرمند، انسان جدیدی را نشان می‌دهد که اندام داخلی او با نگاهی ماشینی بررسی می‌شود و علم کنونی با تکیه بر داده‌های فناوری بیوتکنولوژی و پردازش اطلاعات‌شان او را از محوریت تمدن به یک برساخت افول‌ داده و هنرمند با این تصاویر، عدم ‌آگاهی انسان امروز از هویت تکه‌پاره‌ی خود را به چالش می‌کشد.

مخاطبان در برخورد با این مجموعه، مکلف به تفکر و رمزگشایی هستند که بیانیه‌ی نمایش سعی در کمک به این روند دارد.

در مقایسه، رسانه‌های جدیدی که کم‌گویان، در روند خود نسبت به تولیدات گذشته وارد ساخته، دارای قوام بصری کمتری است؛ اما نشان از گسترش بیان و تأمل در مفاهیمی جدی و اصولی در انسان‌شناسی معاصر دارد.

دیدن این نمایش برای مخاطبان جدی و علاقه‌مند خالی از لطف نخواهد بود.

نقد نمایشگاه‌های دیگر به قلم جاوید رمضانی را اینجا بخوانید:

جعبه‌ی افکار امیرنصر کم‌گویان در نگارخانه محسن

جعبه‌ی افکار امیرنصر کم‌گویان در نگارخانه محسن

نگارخانه محسن

مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی

نویسنده

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ