«شب داوری: پدرم مردم را میکشد» ، بازمانده های یک میهمانی از مملی شفاهی

نمایش ویدئو چیدمان مملی شفاهی در مدارموازی

مجله هنرهای تجسمی آوام: نویسنده مخاطب مائده طاهری

«شب داوری: پدرم مردم را میکشد» تازه ترین چیدمان مملی شفاهی است که از تاریخ 17 دی تا 15 بهمن 1400، در گالری مدارموازی به نمایش درامد. چیدمانی عظیم که از مخملی به رنگ آبی اولترامارین پوشیده شده بود. استیتمنت نمایشگاه که از طریق کیوآر کد به مخاطبین عرضه میشود یادداشتی است که توسط فاطمه کاظمی با همکاری مهرداد قاسمخان و یاسمن نوذری نوشته شده است.

نمایشگاه به روایت واقعه ای که پیش تر در فضا جریان داشته میپردازد. در اولین برخورد با این فضا شاهد ویدئویی از یک پرفورمنس هستیم که حاضرین مهمانی، هفت بزغاله، دختر فلوت نواز، درامر و بسکتبالیست را در کنش با عناصر جهان نشان میدهد و همچنین به تعریف خوابی پرداخته میشود که مملی قبل از شروع کار بر روی این چیدمان دیده است. در فضا هم به باقی مانده کاه هایی بر میخوریم که به حضور بزغاله ها اشاره دارد. «شب داوری:پدرم مردم را میکشد» نقطه ایست مابین گذشته، حال و آینده.

در روایت شفاهی، جا برای تخیل مخاطب بسیار است. یکی از ویژگی های بارز این چیدمان استفاده از یک گجت است که به اتاق برق متصل میشود و بوسیله تلفن همراه به آن برنامه داده میشود و در نتیجه نور سالن بدون توقف برای چند دقیقه ای خاموش و سپس روشن میشود. در زمان هایی که چراغ های سالن خاموش میشوند، فضای نمایشگاه به نور بلک لایت مزین میشود ( مملی در نمایشگاه های قبلی خود نیز از این تکنیک استفاده کرده است)در این موقع است که با داستان اصلی و فضایی وهم آلود و متفاوت روبه رو میشویم. فضایی که باعث ارتباط بیشتر مخاطب با چیدمان میشود.

اصلی ترین منبعی که اثار مملی از آن تاثیر گرفته، نقاشی های پدرش، رضا شفاهی است (نقاش اوت سایدری که در نقاشی هایش به ساخت داستان های افسانه ای و اسطوره ای میپردازد). مملی با دستکاری روایت های پدرش و ترکیب انها با ویژگی های تصویری از هنر باستان و همچنین بزرگنمایی واستفاده از تغییرات نوری سبکی مخصوص به خود را خلق میکند.

اثارش از فوم برد و خمیر اپوکسی ساخته و سپس با مخمل پوشیده شده اند.

«فواره موروثی» هسته مرکزی این چیدمان است که به طور کلی از یکی از نقاشی های پدر مملی برگرفته شده که الهه و شیوایی است با چندین سر که انتهای آن به حوضی متصل میشود و دور او را سر هایی شناور گرفته اند، به همراه دو محافظ در اطرافش، ترکیب این الهه و جریان آب به نوعی، نمادی از زندگی است. آبنمایی عظیم که در آن مایعی با رنگدانه فلورسنت صورتی در جریان است. این رنگ که در جزئیات کل نمایشگاه میتوان آنرا یافت، زمانی که بلک لایت در فضا حاکم میشود به شکلی فراواقعی مینماید.

صندلی عقرب شکل که از ترکیب اشکالی از اعضا و جوارح حیوانات، انسان، فرشته،شیطان و موجودات افسانه ای تشکیل شده، بر طرحی خطی از چشم روی زمین در نقش مردمک قرار گرفته و در جهت عقربه های ساعت به چرخش در آمده است تا تمام اثار به خصوص پنج نقش برجسته که رو به رو آن بر دیوار نصب شده اند، آنرا ببینند، نوعی اخطار و در عین حال نمادی از زندگی است.

نقش برجسته ها در ابعاد 115*145 سانتی متر و از جنس باقی اثار ساخته شده اند با این تفاوت که به جای مخمل با رنگ ماشین و اکلیل پوشیده شده اند. بن مایه ی این نقش برجسته ها نیز نقاشی های رضا شفاهی است.

گوریل ها یکی دیگر از سوژه های شفاهی هستند. ستون هایی با الهام از ستون های تخت جمشید که در هر ستون، سر هر گوریل به سر گوریل زیر آن متصل شده است اما این اتصال گویی آنقدر پرفشار بوده است که موجودی واحد را تشکیل داده و به کلی از حالت نرمال خارج شده اند. چندتایی از ستون ها بر زمین افتاده اندکه به اتمام مهمانی پیشین اشاره دارند. گوریل ها فریادی ابدی سر میدهند و احساسی از ترس و خطر را منتقل میکنند.

در گوشه ای دیگر از نمایشگاه، تصویر شخصیت هایی نظاره گر با ریش بلند در قالب عاقلان یا ارواح بزرگ را شاهد هستیم که نقطه دید آنها فواره و به نوعی دیگر جامعه است. این نقش برجسته ها هر کدام در محفظه پلکسی جداگانه و با نورپردازی از بالا قرار گرفته اند به جز یکی از آنها که با رنگی متفاوت و بدون محفظه در کنار آنها قرار داده شده است. اغراق در ویژگی های ظاهری (همانند باقی آثار) در این نقش برجسته ها مشهود است.

مملی شفاهی متولد 1361 ، در آمستردام و پاریس زندگی میکند. فیلمساز و هنرمند چیدمان ویدئویی است. تجربه او از چیدمان تا مجسمه سازی و فیلم، حاوی شیفتگی عمیقی نسبت به تاثیر ترکیب تکنولوژی ها بر زندگی و هنر است. کارهای اولیه مملی در فرانسه، در مدرسه هنرهای زیبای سرگی در پاریس، روی هنر اجرا متمرکز است.

سپس تعدادی چیدمان ویدئویی تولید کرد و جستجوی او بر روابط بین گذشته، حال و آینده و همچنین ادغام تکنولوژی ها در سال 96 منجر به چیدمان«و[!]رولورژى» در گالری محسن شد. در سال 98 مملی از ترکیب نقاشی های پدرش و سازه ای از خودش چیدمانی ساخت؛ مجسمه ها و فیلم چیدمان «شاهزاده های شهر» در پلس دی توکیو واقع در پاریس هستند.

گزارش نمایشگاه‌های دیگر را اینجا ببینید.