«صد اثر، صد هنرمند»، وقتی هنر معاصر ایران، کوچک بود

«صد اثر، صد هنرمند»، وقتی هنر معاصر ایران، کوچک بود
نمایشگاه «صد اثر، صد هنرمند» سال 1398
مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم حافظ روحانی


نمایشگاه صد اثر صد هنرمند گالری گلستان

27 سال پیش بود که برای نخستین بار، نمایشگاه «صد اثر، صد هنرمند» به همت لیلی گلستان برگزار شد. این عدد (27 سال) اما نه فقط یادآور قدمت این نمایشگاه سالانه که در عین‌حال یادآور تداوم فعالیت گالری گلستان، به عنوان یکی از قدیمی‌ترین نگارخانه‌های تهران (و ایران) است. اما از سوی دیگر مرور این 27 سال پیش‌زمینه‌ای کلیدی و کارآمد از نحوه‌ی فعالیت‌ اقتصادی نگارخانه‌ها در طول سه دهه را در اختیارمان می‌گذارد.

در بخش اول باید یادآوری کنیم که گالری گلستان در حال حاضر دومین گالری قدیمی و باسابقه‌ی تهران است که هم‌چنان به کارش ادامه می‌دهد. پس بدیهی است که رخداد سالیانه‌ی «صد اثر، صد هنرمند» به خودی‌خود مروری است اجمالی بر تحولات هنرهای تجسمی ایران در طول 3 دهه. شاید با مطالعه‌ی آماری این رخداد بتوان به نتایج جالبی در مورد نحوه‌ی عمل‌کرد هنرمندان، ارتباط‌شان با نگارخانه‌ها، رشد قیمت آثار هنری، میزان و نحوه‌ی تمایل خریداران به آثار هنری و شبیه به آن‌ها دست یافت. همه‌ی این‌ها با توجه به تداوم این رخداد هنری ممکن و البته لازم است؛ رخدادی که حتی از عمده‌ی رویدادهای فرهنگی بخش دولتی هم پرسابقه‌تر و قدیمی‌تر است.

اما نمایشگاه «صد اثر، صد هنرمند» علاوه بر امکانی برای مطالعه‌ی تحولات سه دهه‌ای هنر ایران، نشان‌گر تغییر در اشکال بازاریابی و رویکردهای اقتصادی هنر در طول این 27 سال برگزاری است. شکل برگزاری نمایشگاه «صد اثر، صد هنرمند» تا همین امروز هم الهام‌بخش بسیاری از نگارخانه‌ها در تهران و دیگر شهرهای ایران بوده است تا به سراغ نمایشگاه‌های مشابه بروند. در این نمایشگاه آثار عمدتاً ارزان‌قیمت از هنرمندان به‌نام در کنار آثاری از هنرمندان جوان‌تر به نمایش درمی‌آید. هدف، آن‌چنان که بارها گلستان در گفتگوها تشریح کرده، جذب خریداران جوان‌تر به این بازار است تا با صرف هزینه‌ای اندک (در قیاس با دیگر نمایشگاه‌ها) آثار هنرمندان را خریداری کنند. این شکل از خرید و فروش آثار هنری را امروزه می‌توان در تعدادی دیگر از نگارخانه‌ها هم دید. نکته‌ی مهم این نمایشگاه سالانه را می‌توان در این‌جا یادآور شد که حالا و بعد از سه دهه هم بر تعداد هنرمندان حرفه‌ای افزوده شده و هم بر تعداد خریداران و مجموعه‌داران آثار هنری. البته که نمی‌توان این رشد و گسترش حجم مبادلات آثار هنری در طول یک دهه‌ی گذشته را صرفاً به برگزاری این نمایشگاه مربوط دانست، اما از طرف دیگر به سختی می‌توان این حقیقت را فراموش کرد که فعالیت چند ساله‌ی گلستان در برگزاری این نمایشگاه و هم‌چنین نمونه‌های مشابه آن در نگارخانه‌های دیگر، علناً بر تعداد خریداران آثار هنری افزوده و از طرف دیگر، آن‌ها را با نمونه‌های مختلفی از هنر مدرنیستی و معاصر ایران آشنا کرده است که تأثیر این دو رخداد را می‌توان در طول این چند ساله‌ی اخیر مشاهده کرد.

اما نمایشگاه «صد اثر، صد هنرمند» تلاشی است جهت حل یک معضل دیگر و آن عدم ارتباط میان هنرمندانِ ساکن نقاط خارج از مرکز با پایتخت است. با وجودی که این رخداد سالانه نقش مهمی در برقراری این رابطه داشته، اما این معضل هم‌چنان برقرار است. البته که حل این مشکل تنها به مدد یک رخداد هنری و صرفاً با کار یک نگارخانه ممکن نیست، که بیش‌تر مبتنی بر مجموعه‌ای از فعالیت‌ها ست که تا کنون هنوز ممکن و مقدور نشده و از این جنبه کم‌و‌بیش هیچ کدام از شهرهای ایران، با وجود کثرت هنرمندان فعال نتوانسته‌اند تا بازاری برای هنر خود دست‌و‌پا کنند و همین موضوع امکان تبادل و ارتباط میان شهرها و استان‌های مختلف را محدود می‌کند. با این‌حال «صد اثر، صد هنرمند» در عمده‌ی دوران برگزاری‌اش، میزبان تعداد قابل ملاحظه‌ای هنرمند بوده که خارج از مرکز زندگی و کار می‌کنند.

با گسترش اشکال مختلف تبادل هنری در طول یک دهه‌ی گذشته، به نظر می‌رسد که شاید شکل برگزاری این رخداد هنری به یک بازنگری نیازمند باشد. این نمایشگاه در طول 27 سال برگزاری شاهد تغییرات اندکی بوده است. اما در این روزگاران به نظر می‌رسد که شاید یک تغییر در نحوه‌ی اجرا بتواند جایگاه این رخداد هنری را احیا کند و از طرف دیگر راهی تازه را برای بازاریابی آثار هنری پیشنهاد دهد، هم‌چنان که در ابتدای دهه‌ی 1370، برگزاری نخستین دوره‌اش به‌مانند یک اتفاق، سبب‌ساز تحولی مهم در عمل‌کرد نگارخانه‌های نوپای آن روزگاران شد. ولی اگر در آن سال‌ها بازار هنرهای تجسمی ایران بسیار محدود بود، صحنه‌ی امروز هنر ایران به مراتب بزرگ‌تر و به همان نسبت پرامکان‌تر شده است. با این‌حال نمی‌توان فراموش کرد که «صد اثر، صد هنرمند» یکی از کلیدی‌ترین رخدادها در این تغییر و رشد بود که شاید هنوز هم بتواند راه‌ها و امکاناتی تازه را پیش‌روی‌مان بگذارد.

نقد نمایشگاه‌های قبل به قلم حافظ روحانی را اینجا بخوانید:

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
لاله معمار اردستانی گالری  اعتماد 2

لاله معمار اردستانی | کمینه‌ی اندوه

کمینه‌ی اندوه نقدی بر نمایشگاه «روییده »لاله معمار اردستانی گالری  اعتماد 2 آوام مگ به قلم حافظ روحانی ردیف گیاهانِ تازه‌روییده با برگ‌های تازه و تُردِ سبز این قابلیت را دارند که حتی پیش از مواجهه با بوم‌های بزرگ‌تر یا آثار کوچک‌ترِ طراحی نظر بیننده را جلب کنند. این مواجهه باعث می‌شود که تماشاگرِ نمایشگاه «روییده»، آثار لاله معمار اردستانی در اعتماد 2، حتی پیش از رودررویی با نخستین اثر روی دیوار، با یک حال‌و‌هوا روبه‌رو شود. به‌این‌ترتیب، آن‌چه بعد […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
نمایشگاه فرح سلطانی در گالری شیرین

یادداشتی بر نمایشگاه فرح سلطانی در گالری شیرین

دل‌بستگی به اشیاء یا آزادی در نقش‌زدن یادداشتی بر نمایشگاه فرح سلطانی در گالری شیرین آوام مگ: به قلم حافظ روحانی از مجموع همه‌ی اشیایی که فرح سلطانی در طول دو نمایشگاه انفرادی پیشین‌اش (آریانا، دی‌ماه 1394 و ثالث، تیرماه 1396) تصویر کرده بود، مترهای خیاطی به سومین نمایشگاه‌ انفرادی‌اش در شیرین رسید، متری که پیش‌تر و از مجموع همه‌ی اشیایی که او در ثالث نمایش داد به روی پوستر آن مجموعه هم راه یافت. بااین‌حال، آن‌چه سلطانی در مجموعه‌ی […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
بهداد لاهوتی

«دستگاه» بهداد لاهوتی | هراس خشونت یا نمایش چشمگیر هنر معاصر

«دستگاه» بهداد لاهوتی  عدم امکان نمایش منطقیِ هراس جنگ توسط هنرمند معاصر درباره‌ی نمایشگاه بهداد لاهوتی در گالری هدایت آوام مگ به قلم حافظ روحانی نمایشگاه جدید آثار بهداد لاهوتی، از اعضای فعال انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز ایران، بیش‌تر به چیدمان نزدیک می‌شود تا مجسمه به تعریف سنتی‌اش؛ آن‌چنان که آخرین دوسالانه‌ی ملی مجسمه‌سازی ایران کوشیده بود تا مجسمه را در قالب وضعیتی نمایش دهد که هنر معاصر خوانده می‌شود. با این‌حال، ردپای کارِ یک مجسمه‌ساز را می‌توان در جزئیات اجرای […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
نمایشگاه محسن الهیان در گالری علیها

محسن الهیان در گالری علیها | زیر سیطره‌ی بزرگان

نقدی بر نمایشگاه محسن الهیان در گالری علیها زیر سیطره‌ی بزرگان آوام مگ: به قلم حافظ روحانی نتیجه‌ی یک گشت‌و‌گذار کوتاه در موتور جستجوگر گوگل، نشان می‌دهد که محسن الهیان عمدتاً آثارش را با اصطلاحاتی نظیر کالیگرافی نو (نمایشگاه دی ماه 95 در احسان) یا نقاشی‌خط (نمایشگاه آبان 95 در علیها) معرفی می‌کند، یعنی از این طریق او به سبقه‌اش به عنوان یک خوش‌نویس تأکید کرده و ریشه‌‌ی آثارش را به این شاخه‌ی هنری پیوند می‌زند. به این ترتیب با […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
بنفشه همتی گالری ایرانشهر

شکل، شکل است | نقدی بر نمایشگاه بنفشه همتی در ایرانشهر

نقدی بر نمایشگاه بنفشه همتی در گالری ایرانشهر با عنوان «رد غیاب» شکل، شکل است آوام مگ: به قلم حافظ روحانی توجه به ساختارهای هندسی، در جهت بازنگری کیفیت نقوش بصری و تزئینی هنر ایران به‌خصوص در دوران اسلامی از یک‌سو و از سوی دیگر جستجوی نقش‌مایه‌های تزئینیِ منطبق با سلیقه‌ی روز که محبوب خریداران و مجموعه‌داران آثار هنری هم باشد در هنر معاصر ایران تازه نیست؛ لااقل از زمانی که کسانی چون منیر شاهرودی فرمان‌فرماییان و دیگران دست به بازسازی […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
مصطفی دره باغی گالری اعتماد

جهان دیریاب آرمانی در آثار مصطفی دره‌باغی

نقدی بر نمایشگاه مصطفی دره‌باغی در اعتماد جهان دیریاب آرمانی آوام مگ: به قلم حافظ روحانی این نخستین بار نیست که مصطفی دره‌باغی با حرکات متناوب قلم‌مو یا تکرار موتیف‌های بصری کار می‌کند؛ در آثار پیشین این نقاش 53 ساله هم تکرار متوالی موتیف‌های بصری سازنده‌ی بخشی از اثر هنری یا کل آن بود. حالا اما نقاش با اصرار و تأکید بر اشکال تکرار شونده، مجموعه‌ی «باغ» را به اعتماد آورده است؛ به فاصله‌ی 5 سال از آخرین نمایشگاه‌اش در […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
محمدحسین عماد

فرم‌ معنادار در «تهی فعال» محمدحسین عماد

نقدی بر نمایشگاه محمدحسین عماد در گالری اثر تهی فعال آوام مگ: به قلم حافظ روحانی در نخستین دهه از سده‌ی پرآشوب بیست بود که کلایو بل و راجر فرای در جستجوی تعریفی تازه از هنر بودند که بتواند آثار سزان و دیگرانی را توضیح دهد که راه و روش او را پی گرفته بودند؛ آن‌ها دریافته بودند که شاید تنها بتوان آثار جدید را ذیل یک واژه توضیح داد؛ فرم. با این‌حال هیچ فرمی به خودی‌خود تعریف هنر نیست، […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
رضا لواسانی گالری اثر

حقیقت طراحی در آثار رضا لواسانی، گالری اثر

نمایشگاه رضا لواسانی با عنوان «پرده» در اثر حقیقت طراحی به قلم حافظ روحانی در هنر معاصر ایران، رضا لواسانی چهره‌ای یگانه به‌حساب می‌آید؛ پیش از هر چیز به واسطه‌ی تکنیک منحصر به فرد و ویژه‌اش در طراحی و اجرای مجسمه‌های غول‌پیکر با پاپیه‌ماشه که معمولاً ابعاد، جزئیات و ریزه‌کاری‌های‌شان بیننده را محصور می‌کند. اما این تنها دلیل یگانگی او به عنوان یک هنرمند نیست؛ اگر جدیت را یک کیفیت در پرداخت و اجرای اثر هنری و کار هنرمندانه قلم‌داد […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
پیکره‌های جنبشی آرش فاتح گالری ویستا

پیکره‌های جنبشی آرش فاتح | مرور گذشته و راه‌های جدید

پیکره‌های جنبشی آرش فاتح در گالری ویستا مرور گذشته و راه‌های جدید سایت تندیس به قلم حافظ روحانی تجربیات، آرش فاتح، طیف وسیعی از سؤالات و مسائل گوناگون مجسمه‌سازی را شامل می‌شود؛ از رابطه‌ی حجم با فضا گرفته، تا نسبت بین مواد کار مختلف از چوب گرفته تا فلز، از نوع مواجهه‌ی هنرمند با حجم و میزان دستکاری در ماده‌ی کار گرفته تا حتی شکل ارائه. آرش فاتح در طول چند ساله‌ی گذشته، نشان داده که کم‌و‌بیش با همه‌ی این […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
مجسمه‌های امیر خشنودی، این دل مجنون در گالری سهراب

مجسمه‌های امیر خشنودی، این دل مجنون در گالری سهراب

نمایشگاه آثار امیر خوشنودی، با عنوان «این دل مجنون» در سهراب احساس سخنان تکراری بر زبان می‌آورد سایت تندیس به قلم حافظ روحانی آثار امیر خوشنودی، در مضمون فاقد پیچیدگی است؛ لااقل در هنر معاصر که صراحت در بیان مضمون به کرات دیده شده و حتی مورد تأیید است، این ویژگی یک امتیاز محسوب می‌شود. بیننده با تماشای آثار او کم‌و‌بیش به سرعت مضمون و حتی معنی را درمی‌یابد، متوجه کارکرد فرم و نسبت آن با مضمون شده و ویژگی […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
نقاشی ندا راهی حق به شهر گالری خط سفید

تضادها و تعارض‌ها در نقاشی‌های ندا راهی با عنوان حق به شهر

نمایشگاه آثار ندا راهی، تحت عنوان «حق به شهر» در گالری خط سفید تضادها و تعارض‌ها سایت تندیس به قلم حافظ روحانی هر چند در نوشته‌ی نمایشگاه آثار ندا راهی در خط سفید تحت عنوان «حق به شهر»، به قلم هادی مؤمنی بیش‌تر بر وجه انتزاعی آثار او و تقابل‌شان با تنها عنصر بصری عینی یعنی اگزوز تأکید شده و مؤمنی از طریق تأکید بر این تقابل مابین نقاشی انتزاعی و نقاشی فیگوراتیو در تلاش بوده تا آثار این هنرمند […]

0 comments

نویسنده