تاریخ نظریه‌ی تناسبات بشری به مثابه‌ی بازتابی از تاریخ سبک‌ها

خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی
بخش نهم| تاریخ نظریه‌ی تناسبات بشری به مثابه‌ی بازتابی از تاریخ سبک‌ها
اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه
آوام مگ: تلخیص نیلوفر تقی‌پور


معنا در هنرهای تجسمی

«پانوفسکی» فصل سوم کتاب خود را این‌گونه شروع می‌کند که: «مطالعه درباره‌ی موضوع تناسبات اغلب با تردید یا در بهترین حالت با اشتیاق اندکی انجام می‌گیرد.» هیچ‌کدام از این‌ها تعجب‌برانگیز نیست. شک موجود بر پایه‌ی این واقعیت است که بررسی تناسبات به‌دفعات متمادی مقهور وسوسه‌ی شناسایی ابژه‌هایی می‌شود که دقیقاً درون آنان جای دارد و این بی‌تفاوتی را با دیدگاه ذهنی[1] مدرن می‌توان توضیح داد. چنان‌که در این نظر اثر هنری کاملاً امری خردگریزانه است. ناظر هنری مدرن که هنوز تحت تأثیر تفسیر رمانتیک از هنر قرار دارد اگر که برایش دردسرزا نباشد، به نظرش جالب نیست، هنگامی که مورخ هنر به او می‌گوید نظام عقلانی تناسبات و حتی یک طرح هندسی مشخص را از اساس بازنمایی زمینه‌ی این یا آن قرار دهد.

معنا در هنرهای تجسمی

بنابراین بررسی تاریخ شاخص‌های تناسبات برای مورخ تاریخ هنر بی‌نتیجه نیست. نه فقط دانستن این‌که آیا هنرمندان خاص یا دوره‌های هنری تمایل داشته و یا نداشته‌اند که به نظام تناسبات عمل کنند مهم است، بلکه چگونگی برداشت آنان نیز دارای اهمیتی واقعی است؛ زیرا این فرض که نظریه‌های تناسبات فی‌نفسه همواره یکسان است، صحیح نیست.

اگر با توجه به نظام‌های مختلف تناسبات شناخته‌شده سعی در درک معنای آثار، بیشتر از ظاهرشان داریم و اگر چندان به راه حلِ دست‌یافته به مثابه‌ی شکل‌گیری موضوع عنوان‌شده تمرکز نکنیم، تناسبات هم‌چون بیاناتی از همان «مقصود هنری» خود را متجلی می‌سازند که می‌توان آن را در ابنیه، مجسمه‌ها و نقاشی‌های مربوط به یک دوره‌ی معین یا یک هنرمند مورد نظر دریافت.

معنا در هنرهای تجسمی

تاریخ نظریه‌ی تناسبات، بازتابی از تاریخ سبک است. علاوه بر آن هنگامی که به ساختارهای ریاضی می‌پردازیم فهم یکدیگر به‌وضوح ممکن می‌شود و می‌توان حتی آن را به‌عنوان بازتابی از آن‌چه در نظر گرفت که به‌وضوح تفوق دارد. می‌توان چنین اظهار داشت که نظریه‌ی تناسبات مفهوم خیلی پیچیده‌ی مرتبط با مقصود هنری را واضح‌تر یا دست‌کم به شیوه‌ای قابل توصیف‌تر از خود هنر بیان می‌کند.

پانوفسکی برای توضیح بیشتر این مسأله ابتدا از تعریف آغاز می‌کند: منظورمان از به‌کارگیری نظریه‌ی تناسبات، ایجاد یک نظام ارتباطات ریاضی میان اجزای مختلف یک موجود زنده، به‌خصوص در افراد بشر، است تا جایی که این موجودات به‌عنوان سوژه‌های بازنمایی هنری در نظر گرفته شوند.

معنا در هنرهای تجسمی

از این تعریف می‌توان پیش‌بینی کرد که مطالعات مربوط به تناسبات در چه مسیرهای متفاوتی می‌تواند حرکت کند. ارتباط ریاضی می‌تواند با تقسیم یک کل و نیز تکثیر یک واحد بیان شود. تلاش در جهت تبیین آنان می‌تواند با میل به زیبایی و نیز توجه به یک معیار و یا سرانجام با نیاز به ایجاد یک قاعده هدایت شود. بالاتر از همه این‌که تناسبات می‌تواند با ارجاع به ابژه‌ی بازنمایی و نیز با ارجاع به بازنمایی ابژه مورد بررسی قرار گیرد.

نویسنده نتیجه می‌گیرد که با پیگیری نظریه‌ی اندازه‌های بشری سه احتمال کاملاً متفاوت وجود داشت. این نظریه می‌توانست تنها ایجاد تناسبات عینی [2] را بدون درگیر‌کردن خود به ارتباط آنان، با تکنیک یا ایجاد تناسبات تکنیکی، بدون درگیر‌ساختن خود به ارتباط آنان با امری عینی در نظر گیرد، یا این‌که سرانجام می‌توانست خود را معاف از هر انتخاب دیگر در نظر آورد، به عبارت دیگر در جایی که تناسبات تکنیکی و عینی با یکدیگر تطابق دارند و این احتمال آخر در فرم اصیل خود تنها یک بار در هنر مصر دیده شده است.

معنا در هنرهای تجسمی

  1. سوبژکتیو
  2. ابژکتیو

شماره های قبلی این پرونده را در لینک‌های زیر مشاهده کنید:

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی

جهانِ کلاسیک | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی

خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی بخش هشتم| شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی (درآمدی بر مطالعه‌ی هنر رنسانس) اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه آوام مگ: تلخیص نیلوفر تقی‌پور پانوفسکی در میانه‌ی فصل مبحث را این‌گونه ادامه می‌دهد که قرون وسطا به‌هیچ‌وجه نسبت به ارزش‌های بصریِ هنر کلاسیک بی‌توجه نبود. آنان عمیقاً به ارزش‌های شاعرانه و عقلانیِ ادبیات کلاسیک علاقه‌مند بودند، اما این موضوع شایان توجه است که دقیقاً در اوج قرون وسطا (سده‌های 13 و 14) برای نمایش موضوع‌های کلاسیک، […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی

شمایل‌شناسی | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی

خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی بخش هفتم | شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی (درآمدی بر مطالعه‌ی هنر رنسانس) اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه آوام مگ: تلخیص نیلوفر تقی‌پور پانوفسکی در این بخش از نوشته‌هایش با آوردن مثال‌های متعدد این‌گونه نتیجه می‌گیرد که: تفسیر شمایل‌شناسانه نیازمندِ چیزی بیش‌تر از آشنایی با مضامین و مفاهیم خاص است که از طریق منابع ادبی منتقل می‌شود. هنگامی‌که مایل به دریافت مطلبی اساسی هستیم و دلیل اصلیِ انتخاب و ارائه‌ی بُن‌مایه‌ها خلق و […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
شمایل‌شناسی شمایل نگاری خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی

شمایل‌شناسی | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی

خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه، ۱۳۹۵ بخش ششم | شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی (درآمدی بر مطالعۀ هنر رنسانس) سایت تندیس: تلخیص نیلوفر تقی‌پور در این بخش پانوفسکی بحث را این‌گونه آغاز می‌کند که پیشوند «لوژی» از LOGOS مشتق شده و با معنای اندیشه و خرد که بر هر امری تفسیری دلالت دارد. پیشوند «گرافی[۱]» از فعل یونانی «نوشتن»[۲] مشتق شده است و بر موضوع توصیفی دلالت دارد؛ همچنین اغلب از نظر آماری […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
تاریخ هنر

تاریخ هنر به مثابۀ یک شیوۀ اومانیستی، خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی

تاریخ هنر به مثابۀ یک شیوۀ اومانیستی  خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی| بخش اول نوشته اروین پانوفسکی | ترجمه ندا اخوان اقدم | نشر چشمه تلخیص نیلوفر تقی‌پور در سال گذشته ۴ قسمت از این خلاصه کتاب منتشر شد که لینک قسمت های بعد را در پایان این شماره میتوانید دنبال کنید و در سال ۹۷ نیز ادامه دارد… ابتدا فصل با روایتی تاثیرگذار از اواخر عمر امانوئل کانت شروع می‌شود و نقل قولی در این باب که «حس […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
کتاب معنا در هنرهای تجسمی

پایان هنر لذت است؟ خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی

پایان هنر لذت است؟ خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه، ۱۳۹۵ تاریخ هنر به مثابۀ یک شیوۀ اومانیستی | بخش دوم سایت تندیس: تلخیص  نیلوفر تقی‌پور از نظر پانوفسکی مرحله نخست، مشاهدۀ پدیده‌های طبیعی و بررسی سوابق آثار بشری است. سپس آثار باید رمزگشایی و تفسیر شوند و پیام‌های طبیعت باید توسط مشاهده‌گر دریافت شوند که سرانجام این نتایج باید در یک نظام منسجم به گونه‌ای معنادار طبقه‌بندی و مرتب شوند. حتی انتخاب […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
معنا در هنرهای تجسمی

سنتزِ بازآفرینی | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی

سنتزِ بازآفرینی | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه، ۱۳۹۵ تاریخ هنر به مثابۀ یک شیوۀ اومانیستی | بخش سوم سایت تندیس: تلخیص  نیلوفر تقی‌پور کارکردباوری مقدمه‌ای به اصول جدید زیبایی‌شناسی نیست بلکه محدودۀ کوچک‌تری از فضای زیبایی‌شناسی است. ما همگی شاهد انتقال قاشق‌ها و بت‌های قبایل آفریقایی از موزه‌ها مردم‌شناسی به گالری‌های هنری بوده‌ایم. آنچه قطعی است تاکید بر ایده و فرم در حالت موازنه نزدیک است که محتوا نامیده می‌شود. محتوا […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
تاریخ هنر اروین پانوفسکی

ابژه‌های تاریخ هنر چگونه توصیف می‌شوند | معنا در هنرهای تجسمی

ابژه‌های تاریخ هنر چگونه توصیف می‌شوند | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه، ۱۳۹۵ تاریخ هنر به مثابۀ یک شیوۀ اومانیستی | بخش چهارم سایت تندیس: تلخیص نیلوفر تقی‌پور به سبب این واقعیت که ابژه‌های تاریخ هنر به واسطۀ فرآیند بازآفرینیِ زیبایی‌شناختی خلق می‌شوند، مورخ هنر هنگام توصیف آنچه ساختار سبک‌شناسی آثار مورد بررسی‌اش است خود را در شرایط دشواری می‌یابد، زیرا او باید این آثار را نه به مثابۀ اجسام فیزیکی […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی

شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی

شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی | خلاصه کتاب معنا در هنرهای تجسمی اروین پانوفسکی ترجمه ندا اخوان اقدم، نشر چشمه، ۱۳۹۵ شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی (درآمدی بر مطالعۀ هنر رنسانس) | بخش پنجم سایت تندیس: تلخیص نیلوفر تقی‌پور شمایل‌نگاری[۱] شاخه‌ای از مطالعات تاریخ هنر است که به مضمون یا معنای آثار هنری در تقابل با فرم آن می‌پردازد. معنای واقعی به سادگی از راه تشخیص فرم‌های خاص مشهود است و همراه با ابژه‌های خاص به کمک تجربۀ عملی شناخته می‌شوند. آنها از طریق […]

0 comments

نویسنده