جدال بر سر مرمرهای پارتنون | متعلق به یونان یا میراث مشترک جهانی اما در موزه بریتانیا

میراث فرهنگی و اثر باستانی دزدیده شده مرمرهای پارتنون یا مرمرهای الگین

ملاحظات حقوقی و اخلاقی در اکتساب‌های موزه‌ها

قسمت نهم

در ادامه خلاصه کتاب فلسفه موزه برای قرن بیست و یکم

نویسنده و تلخیص

صدف کیانی

مرمرهای پارتنون یا مرمر نماهای الگین Elgin Marble

در ادامه هشت اثر باستانی دزدیده شده معروف که هنوز در موزه هایی غیر از خواستگاه اصلی آثار نمایش داده می‌شوند، در این شماره به ماجرای 2 اثر دیگر «گنجینه‌های ماگدالا اتیوپی» و «آدمخواران ساوو» میپردازیم.

درکتاب فلسفه موزه برای قرن بیست و یکم از آثار دزدیده شده معروفی که هنوز در موزه ها نمایش داده میشوند نام برده شد، به جهت اگاهی بیشتر از سرنوشت آن‌ها به بررسی بیشتر پرداخته شد. این ۸ نمونه از آثار غارت شده‌ای که مشاهده می کنید تا به امروز هنوز در موزه های کشورهای امپریالیستی به نمایش گذاشته می شوند.

این اثر همچنین با عنوان دیگر یعنی مرمر نماهای پارتنون[1] نیز شناخته میشود که مجموعه‌ای از آثار هنر یونان کلاسیک از مجسمه‌های سنگ مرمر است، اصل اینها به صورت کتیبه بخش اصلی معبد پارتنون و ساختمان‌های دیگر آکروپولیس[2] آتن را تشکیل می‌دادند، این آثار هنری توسط شهروندان آتن و تحت نظارت معمار و مجسمه‌ساز مشهور، فیدیاس[3] و دستیاران وی ساخته شدند.

در سال ۱۸۰۱، توماس بروس هفتمین ارل الگین[4]، اجازه‌نامهٔ بحث‌برانگیز را از باب عالی یونان عثمانی در رابطه با انتقال آنها ارائه کرد، و از آن پس از سال ۱۸۰۱ تا ۱۸۱۲ عوامل الگین اقدام به انتقال نیمی از مجسمه‌های باقی مانده از پارتنون و همچنین پیش‌دروازه موسوم به اریچتیون به بریتانیا نمودند، مرمرها از طریق کشتی به انگلستان منتقل شدند، در بریتانیای آن زمان دست‌یابی به این گنجینهٔ فاخر کاملا حمایت شده بود.

این اتفاق تا حد زیادی برای تاریخ فرهنگی جهان بسیار اساسی است چرا که آنها با بازگشت به محل نصب اصلی خود دوباره تبدیل به یک بنای متحد می شوند و بازگرداندن آنها حتی منجر به دخالت یونسکو[5]شد که متأسفانه نتوانست بین انگلستان و یونان را میانجیگری کند.

اگرچه بارها به الگین گفته شد که تصاحب این بخش‌های آکروپولیس غیرقانونی است، اما وی این هشدارها را نادیده گرفت و تقریباً نیمی از دیوارهای مرمر موجود در سایت را در طول تقریباً ۱۱ سال به اسکاتلند فرستاد و دیوارهای خانه شخصی خود را تزئین کرد.

و سر انجام یک طلاق بسیار پرهزینه الگین را ترغیب می کرد تا آنها را به دولت بریتانیا به قیمتی کمتر از هزینه ای که شخصا برای انتقال آنها متحمل شده بود بفروشد. وی آنقدر مصمم بود که آنها را در بریتانیا نگه دارد که بسیاری از پیشنهادات بالاتر را رد کرد، حتی پیشنهادی که به گفته‌ی خودش از خود ناپلئون دریافت کرده بود.

اثر باستانی دزدیده شده مرمرهای پارتنون یا مرمرهای الگین

مرمرهای پارتنون در حال حاضر متعلق به موزه بریتانیا است. اما همانطور که رودی کراتستا[6]، نماینده یونانی اتحادیه اروپا در مذاکرات درباره سرنوشت این کتیبه خاطرنشان کرد، «آنها نمادی از اساس فرهنگ یونانی و اروپایی هستند، فرهنگی که اهمیت جهانی دارد. مجسمه های تکه تکه شده به میراث مشترک اروپایی ما و درک آن در سراسر جهان صدمه وارد میکند.»