خودکشی روتکو در پرده‌ای از ابهام

خودکشی روتکو در پرده‌ای از ابهام
خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | اوج و افول مدرنیسم | اکسپرسیونیسم انتزاعی، خوانش نوین از مدرنیسم

علیرضا سمیع آذر | موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر

سایت تندیس تلخیص سارا حسینی


خودکشی روتکوخودکشی روتکو در سال۱۹۷۰، تغییرات رفتاری با کارهایش در پی‌داشت و تعمق بیشتری در دیدن کارهایش به وجود آورد و البته معماهای بسیاری در ارتبا‌ط با کار و زندگی هنرمند بی‌جواب ماند، همچون داستان سفارش۹ تابلویی که ابتدا به سفارش رستورانی معروف در نیویورک نقاشی کرد و سپس آنها رو به موزه تیت لندن اهدا نمود.
ماجرای سفارش۳۵۰۰۰ دلاری به روتکو به منظور نصب در رستوران بزرگ و اشرافی چهار فصل واقع در طبقه اول برج معروف سیگرام در نیویورک آغاز شد که منتهی به کارهای عظیم چند متری با رنگ‌های قرمز تیره و سیاه شد،کارهایی چنا‌ن ملال‌آور که گویی به قصد غرق کردن مخاطب در حزن و اندوه خلق شده بودند و با وجود اثبات این قضیه آنها از نصب تابلوها بر روی دیوار منصرف نشدند.خودکشی روتکواین آثار برای ساختمانی که نماد شکوه یک ابر قدرت بود خلق شده بودند و این در حالی بود که ذاتاً انتقادی آتشین و اعتراضی عظیم بر حاکمیت آمریکا محسوب می‌شدند. اما چرا روتکو در یک اقدام شریرانه و به تعبیر خودش به انتقام خرابکارانه‌ی زیباشنا‌ختی به کسانی که وی را ثروتمند کرده بودند پرداخت؟ و‌ی در مصاحبه‌ای، رستوران بزرگ چهار فصل را چنین توصیف می‌کند: مکانی که ثروتمند‌ترین حرامزاده‌های نیویورک گرد هم می‌آیند تا ضمن غذا خوردن خود نمایی کنند و سپس خشم خود را به طبقه بورژوازی و سلطه آنها بر عالم هنر بیان می‌کند و از احساس شرمساری از تعامل با آنا‌نی که اکنون سفارش دهنده‌ی کار او هستند حرف زده است. خودکشی روتکوواضح است که وی همچنان به آرما‌ن‌های سوسیالیستی خویش پایبند بوده و کینه طبقاتی خود را حفظ کرده است. و نقا‌شی ابزاری می‌شود برای اعما‌ل فشار روانی و در عین حالت نمایش قدرت تأ‌ثیر‌گذاری بر محیط پیرامون خود. زمینه‌ی رنگی اثر قرمز غنی است. رنگی که تحریک کننده اشتها می‌باشد ولی با ترکیب چرک وتاریک کننده‌ی آن با سیاه تأ‌ثیری معکوس ایجاد می‌کند. روتکو به صراحت به نیت آزار دادن بورژواها و کور کردن اشتهایشان اعتراف می‌کند. مستطیل‌ها در این آثار پنجره‌هایی هستند با نوار‌هایی گاه تیره و گاه روشن که به جای گشایش به خارج، حاکی از انسداد فضا هستند. اما پس از اتمام کار احساس روتکو تغییر یافت، وی همیشه به دنبال ایجاد فضایی برای تعامل میان تماشاگر و آثارش بود و دریافت که در این جریان این اتفاق نخواهد افتا‌د و ضمن اینکه به اهمیت فضای ارائه آثار و نقش عواملی چون نور پی برده بود پس تصمیم گرفت آثار را از سفارش دهندگان پس بگیرد و به دلیل شیفتگی‌اش به نقاشان رمانتیسیست و منظره پردازان انگلیسی به خصوص جیمز ترنر، کارهایش را به تیت لندن اهدا کرد، البته با شرایطی چون اختصاص دائمی یک گالری بزرگ برای نمایش این۹ تابلو. خودکشی روتکوبالاخره گالری بزرگی با دیوارهای خاکستری به طور انحصاری به منظور نمایش این آثار، اختصاص داده شد. پس از طی تشریفات معمول آثار در سال ۱۹۷۰ از روی اقیانوس عبور کرده و در یک روز پاییزی وارد لندن ‌شد، این درحالی بود که روز بعد جسد روتکو غرق در خون در کارگاهش پیدا ‌شد. او با بریدن رگ دستش به همه‌ی امیدها و ناکامی‌هایش پایان داد.
یکی از مجموعه کارهای روتکو که حائذ اهمیت است هشت تابلویی است که بین سال‌های ۱۹۶۴تا۱۹۶۷ به سفارش یک موسسه دینی وابسته به دانشگاه سنت توماس در هوستون تکز‌اس خلق کرد. خودکشی روتکوهشت تابلو در فضای هشت وجهی نماز خانه نصب شد؛ که بعدها به نمازخانه روتکو معروف شد. این سالن توسط فیلیپ جانسون معمار برجسته آمریکایی با هم‌فکری روتکو مرمت واحیا گردید. این کارها پوشیده از رنگ بنفش تیره هستند که در نگاه اول گستره بنفش غلبه تاریکی بر نور را می‌نمایاند ولی با تعمق بیشتر در کارها به تعامل حیرت‌انگیز رنگ‌ها بیشتر آگاه می‌شویم و ذهن فضای معنویی والایی را می‌چشد. بی‌تردید این مجموعه کیفیتی بی‌نظیری را در عرصه هنر پدید آورده و می‌توان آن را در عرصه هنر و زندگی روتکو حرف آخر وی دانست.خودکشی روتکواگر سطوح رنگی روتکو در پی سکوت صوفیا‌نه و یا احساس عمیق هستند، گستره‌های وسیع و تک رنگ بارنت نیومن سادگی والا را می‌رساند. آثار او دارای کیفیت رنگی قاطع و بافت یکپارچه‌ای است، او بالاتر از هر نقاش اکسپرسیونیست دیگری رنگ را با استعاره‌های مذهبی و معنوی همراه کرد.خودکشی روتکو بارنت نیومنرنگ‌ها عموما ًغنی شده هستند و رنگ غالب قرمز و قهوه‌ای دیده می‌شود که بازگو کننده ماهوی انسان و زمین هستند، در کارها عموماً نوار باریکی به رنگ سفید یا سیاه پدیدار می‌شوند که شکنندگی را ا‌لقا می‌کنند که حکایت از سرنوشت انسان و زمین دارد. این خطوط عمودی که قابل تشبیه به زیپ هستند تنشی را در اثر پدید می‌آورند که آرامش یک‌دست تابلو را مخدوش می‌کند. عمودی بودن زیپ‌ها حضور بیننده را تداعی می‌کند همان‌طور که نیومن اظهار دارد: بیننده در برابر تابلوی من می‌داند که حضور دارد. چنین حضوری بر اثر تعمق بیننده بر روی اثر به‌ وجود می‌آید. همان حضوری که گرینبرگ آن‌ را به عنوان والایی در هنر یا‌د می‌کند، حالی است که در خلوت اثر و بیننده به وجود می‌آید.خودکشی روتکو بارنت نیومننیومن بر آن بود که والایی را در هنر بیان کند تا زیبایی را و در این راستا از زیبایی‌شناسی مد‌رنیستی زیبا شناسی فاصله گرفت و هنر خود را معطوف به معنا بیان می‌کند.
یکی از شاخص‌ترین آثار نیومن، تابلوی قرمز پهناوری است به طول۵۴۱ سانتی‌متر با عنوان تعالی حماسی. این سطح وسیع قرمز توسط د‌و نوار سفید و سیاه کماکان به صورت زیپ، تفکیک شده است. نیومن در کنار روتکو، با مکاشفه در احسا‌س رنگ و استعاره‌های موجود آن، بزرگ‌ترین چالش را در برابر زیبایی‌شناسی رنگ باهاوسی به راه انداختند، این دستاورد بزرگ با هدف رسیدن به آزادی، ادراک‌گرایی و اند‌یشه مداری در ترکیب رنگی تحقق یافت.خودکشی روتکو بارنت نیومندر اثر تعالی حماسی سطح وسیع قرمز نمایان‌گر شرارت در هستی و نوار سفید که چون شعاع نور آن را قطع کرده به مفهوم ایمان است که منجر به شکاف در این عرصه شده است. گویی این سطح قرمز با همه وسعتش مقهور نیرویی برتر شده که از عمقی فراسوی آن خبر می‌دهد، اما در ورای نیروی شیطانی، تباهی و ظلمت نیز هست که با نوار سیاه نمایان شده است.
ترکیب‌های سراسری ماک روتکو و بارنت نیومن و جکسون پولاک گاهی در طرد ترکیب‌بندی سنتی در نقاشی بود که گرینبرگ آن را تکامل مدرنیسم قلمداد کرد. مدرنیسم جدید از یک خاستگاه سیاسی-اجتماعی به‌وجود آمد و در قالب جنبش اکسپرسیونیسم انتزاعی متناسب با دنیای نوین آمریکا به یک دستگاه زیبایی شناسی تد‌وین شد. نیومن به پایگاه سیاسی روشنفکری جنبش اکسپرسیونیسم انتزاعی که در ابتدا چپ‌گرا بودند، اظهار می‌دارد: اگر کارهای من به دقت فهمیده شوند، همگی به پایان سلطه‌ی همه جانبه‌ی سرمایه داری و اقتدارگرایی اشارت دارند.

قسمت قبلی پرونده تاریخ هنر معاصر جهان را در لینک زیر مشاهده کنید:

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
روتکو

وسعت بوم‌های روتکو بازگشتی به نقاشی کلاسیک

وسعت بوم های روتکو بازگشتی به نقاشی کلاسیک خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | اوج و افول مدرنیسم | اکسپرسیونیسم انتزاعی، خوانش نوین از مدرنیسم علیرضا سمیع آذر | موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر سایت تندیس تلخیص سارا حسینی همان طور که در بخش قبلی اشاره کردیم رنگ در کارهای روتکو مستقل از هر فرم انتزاعی با مخاطب در تعامل است وسخن از درون هنرمند دارد؛ گفتمانی که در قالب سطوح رنگی درآمده‌اند. این سطوح رنگی در کارهای […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
گرنیکا جکسون پولاک

گرنیکا پیکاسو چگونه بر جکسون پولاک تأثیر گذاشت

گرنیکا پیکاسو چگونه بر جکسون پولاک تأثیر گذاشت خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | اوج و افول مدرنیسم | اکسپرسیونیسم انتزاعی، خوانش نوین از مدرنیسم علیرضا سمیع آذر | موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر سایت تندیس تلخیص سارا حسینی هرچند براساس قسمت پیشین، کارهای پولاک اپتیکال (بصری) نامیده شده و از کارهای د‌یگر نقاشان همچون پیکاسو، کاندینسکی و یا حتی دکونیگ متما‌یز گشته است اما جالب است که بدانید منبع الهام خط‌های سیا‌ل و اشکا‌ل موهوم پولاک، تابلوی […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
جکسون پولاک نقطه عطف نقاشی مدرنیستی

جکسون پولاک نقطه عطف نقاشی مدرنیستی

جکسون پولاک نقطه عطف نقاشی مدرنیستی خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | اوج و افول مدرنیسم | اکسپرسیونیسم انتزاعی، خوانش نوین از مدرنیسم علیرضا سمیع آذر | موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر سایت تندیس تلخیص سارا حسینی   بعد از پولاک خیلی از هنرمندان سعی کردند ترکیبی تصادفی از رنگ و بافت ایجاد کنند ولی هیچ کدام نتوانستند آن وجه تغزلی پولاک را بیافرینند. پولاک در این شیوه ابداعی تحت تآثیر شن‌نگاری سرخ پوستان غرب امریکا بود.خط‌ها با […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
جکسون پولاک نقاشی کنشی

جکسون پولاک و نقاشی کنشی در خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان

جکسون پولاک و نقاشی کنشی در خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان خلاصه کتاب تاریخ هنر معاصر جهان | اوج و افول مدرنیسم | اکسپرسیونیسم انتزاعی، خوانش نوین از مدرنیسم علیرضا سمیع آذر | موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر سایت تندیس تلخیص سارا حسینی جکسون پولاک، بی‌تردید یکی از درخشان‌ترین نقاشان جنبش اکسپرسیونیست انتزاعی می‌باشد. با اینکه وی نسبت به باقی نقاشان اروپایی‌الاصل این جنبش گمنام‌تر بود، ولی به سبب جسارت و شیدایی‌اش، در اکپرسیونیست انتزاعی به اوج خود […]

0 comments

نویسنده