مجله آوام ناشر پژوهشی هنرهای تجسمی
بداهگی و خلاقیت | نقدی بر نمایشگاه عین الدین صادق زاده
گالری خاک
مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی
تحرک قلم بر روی کاغذ، به خودی خود دارای تقدسی است که ذات تمایز انسان از حیوان را نشان می‌دهد؛ این تمایز همان کیفیت تفکر در آدمی یا ارتباط‌گرفتن با جهان‌های دیگر، یا آدمیان دیگر است.
ایرانیان، اشکال نوشتاری را با اصول تحلیلی خود از هستی بر مبنای هندسه‌ی مقدس سامان دادند و زیبایی به معنای اندازه و تناسبات را متجلی نمودند؛ این مهم در مفردات خوشنویسی، دارای جایگاه ارزشمندی است و تغییرات دوران، کمتر شامل این اصول می‌شود؛ مگر خط نوینی آفریده گردد تا نیاز کاربردی زمانه را پاسخ دهد.
پس از تجلی دوران مدرن در غرب و تغییرات مفهوم هنر، با محوریت خود‌انسانی یا انسان‌محوری، شاهد حضور هنری شدیم که جهان را تحت‌تأثیر تموجات خود قرار داد. این هنر از یک قرنِ گذشته به همراه مدارس نوین به ایران آمد و گفت‌وگویی را با هنر ایرانی آغاز نمود، که لحن نقاشی‌خط یا خط‌نقاشی، یکی از پدیده‌های رخ نموده‌ی این تبادلات است.
این هفته، به دیدن آثار عین‌الدین صادق‌زاده رفتیم. گالری «خاک»، میزبان آثار این هنرمند مطرح حوزه‌ی خط‌نقاشی بود.
او متولد 1344، در مازندران است و تحصیلات خود را در دانشگاه تهران، تا اخذ مدرک کارشناسی ارشد تصویرسازی و گرافیک تکمیل نموده. صادق‌زاده، مدرس و عضو هیأت علمی است و در حوزه‌ی خوشنویسی، سال‌ها به تعلیم و تعلم مشغول بوده و دارای سبک و سیاق به‌خصوصی در خط شکسته‌ی نستعلیق است.
او در دو حوزه‌ی سنتی و مدرن، به‌خوبی رشد کرده و از امیدهای هنر معاصر برای پاسخگویی به حل مسائل بصری پیش روی این حوزه است. آثار عین‌الدین صادق‌زاده در این نمایشگاه، تلاشی برای پیوند‌دادن دوران‌های متعدد خلاقیت و تولید هنری این هنرمند است. او که اساس و کار‌ماده‌ی ذهنی خود را در بداهگی بیان‌گرا، با تأکید بر مبانی خلوت، جلوت و فرم خوشنویسی سنتی قرار داده، در این کارنما، سعی در ترکیب و پیچیده‌تر‌کردن این دوران‌ها و الحان خود دارد.
مخلوطی از ریزنوشته‌ها، قصار‌نویسی‌ها و تابلو‌های نقاشانه را در این مجموعه به همراه نگاهی خلاقانه به رنگ سفید، که سمبل معرفت عرفانی شرقی است را شاهدیم. اشارات بینا‌متنی و پدیدارشدن کیفیت قطعات نامتعین به همراه تعین ترکیب آن‌ها، دوران جدیدی از خلاقیت هنرمند را شکل داده است. این دوران، بی‌شک حاصل تجمیع تجربه‌ی سی‌ساله‌ی این هنرمند، در حل مفاهیم هستی‌شناسانه‌ی خوشنویسی و نقاشی‌خط، در بستر هنر معاصر است. صادق‌زاده، با تکیه بر محوریت طبیعت و به بازنگری مسیر زیبایی‌شناسی هنرمندانی چون ناصر عصار، سهراب سپهری و میرزا غلامرضا، خوشنویس نخبه‌ی دوران قاجار، در تلاش است تا به اوج استعلایی بر این ژانر مطرح و مسبوق‌به‌سابقه، دست یابد.
در آثار گذشته‌ی هنرمند، ما شاهد استفاده از فن رنگ‌برداری با قلم ششدانگ و آنیت ترکیب‌بندی، با توجه به ادبیات معاصر و کهن هستیم که این ترفند، کماکان از سوی او به کار گرفته شده و وی از هرگونه کولاژ و ترکیب‌بندی به همراه ساخت‌و‌ساز، پرهیز نموده و سعی در ارائه‌ی کیفی قطعه‌نویسی خوشنویسان، در تابلو‌های نقاشانه‌ی خود دارد؛ تمایز اصلی در این کارنما، استفاده از خطوط ریز است که بیشتر، ادبیات و شعر معاصر را بازتاب می‌دهد.
تحرک در اشکال بزرگ به همراه رنگ سفید، هارمونی انرژی بصری را با کنتراست رنگ و اندازه‌ی خطوط نمایش می‌دهند و هنرمند را در مقام مدافع ارزش‌های مبانی بصری و استحکام اشکال خوشنویسانه قرار داده‌اند. صادق‌زاده، با نگاهی آکادمیک، سعی بر بیان موقعیت کنونی معرفت‌شناسی هنر معاصر دارد و کمتر روند ذهنی خود را از این مسیر جدا می‌کند؛ این میان‌ماندن برای هنرمند به نقطه‌ی کمی و کیفی نزدیک می‌شود؛ ترکیب‌بندی‌های به‌کار‌رفته در شاکله‌ی عمومی و با مقایسه با آثار گذشته، مانند مجموعه‌ی پرطرفدار «قیراط» او، به سمت تقارن و سنت خوشنویسان معاصر در حرکت است؛ این تمایز هنگامی بهتر رؤیت می‌گردد که آثار کوچک‌تر او به لحاظ ابعاد، با تابلو‌های بر روی بوم در این نمایش مقایسه گردد.
بی‌شک صادق‌زاده برای گسترش زیبایی‌شناسی خود، محتاج توجه به دیگر رسانه‌ها، مانند حجم و حتی ویدئو نقاشی است، که به دلیل تعلق هنرمند به نظام سنتی، کمتر از فضای دو بعدی خارج می‌شود؛ در عین حال، خروج از الحان گرافیک به‌عنوان هنری مدرن و عزیمت به نگاهی فارغ از زیبایی‌شناسی، هنرمند را به سمت راهکارهایی هدایت می‌کند که به لحاظ اشکال ظاهری، با هنر سنتی تفاوت داشته ولی در وجه معرفت‌شناسی، بیشتر به نظام حکمی هنر متعهد است؛ اگرچه این خروج از ظاهر و توجه به غایات فکری هنر حسن و خیال، مسیری است سخت و در عین حال پرریسک، که هنرمندانِ اندکی امکانات این جست‌وجو را دارا هستند…
عکس: زهره صنیعی
نقد نمایشگاه‌های دیگر به قلم جاوید رمضانی را اینجا بخوانید:
طبیعت اسطوره ای | نقدی بر نمایشگاه یعقوب امدادیان
طبیعت اسطوره ای | نقدی بر نمایشگاه یعقوب امدادیان گالری هور مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی طبیعت اسطوره‌ای، اصطلاحی است که در خوانش خود، مفهومی از نوعی دیدار تازه را در بر می‌گیرد. این دیدار، در قالب هنر و تاریخ شکل گرفته؛ از نظام اسطوره‌ها منتج شده، تجارب ملت‌ها از زیستن و عبور …
اثری به نام درک هنر | یادداشتی بر نمایشگاه یادواره عربعلی شروه
اثری به نام درک هنر | یادداشتی بر نمایشگاه یادواره عربعلی شروه گالری شروه مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی در دهه‌ی هشتاد، اهالی هنر متوجه کمبود و افول تولیدات معنایی و متنی در حوزه‌ی هنرهای تجسمی شده و روند رو‌به‌رشدی را در این حوزه شاهد هستیم. امروز وجود ناشران متمرکز بر هنر تجسمی …
مسخ‌شدگی در منسوخان | نقدی بر نمایشگاه سمیه خدایی
مسخ‌شدگی در منسوخان | نقدی بر نمایشگاه سمیه خدایی گالری آتبین مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی واژه‌ی «مسخ» در تعابیر افسانه‌ای، افول انسان به حالات حیوانی گفته شده است؛ مسخ و دگرگونی جسمانی متناسب با اعمالی است که انسانها انجام داده‌اند؛ یعنی جمعیت‌های گنهکار بر اثر انگیزه‌ی هواپرستی و شهوت‌رانی، دست به طغیان و نافرمانی خدا می‌زدند و جمعی با تقلید کورکورانه …
جعبه‌ی افکار امیرنصر کم‌گویان در نگارخانه محسن
جعبه‌ی افکار امیرنصر کم‌گویان در نگارخانه محسن نگارخانه محسن مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی اتصال تصاویر مجزا از هم که با خواستگاهی متفاوت شکل گرفته‌اند، در راستای هدف و بیانی جدید را «تکه‌چسبانی» یا «کلاژ» می‌نامند. از ابتدای قرن بیستم، به علت رشد تکنولوژی چاپ و تنوع انواع روش‌های تولید، تصویر هنرمندان در …
تعلیم و تألمِ امین نورانی با رجوع به تاریخ هنر
نقدی بر کارنمای امین نورانی «پایان روز» در گالری «اثر» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی نقاشان برای تعلیم و تألم خود، به تاریخ هنر رجوع می‌کنند؛ این بازگشت بر منطق تجربه‌ی فنی و بررسی نحوه‌ی رشد نگاه و تطور اساتید ماقبل صورت می‌پذیرد. این هفته به تماشای کارنمای آثار نقاشی امین نورایی …
الحان جدید کائنات در طیف‌های پیوسته مریم فرشاد
نقدی بر نمایشگاه مریم فرشاد در پروژه‌های آران ارتباط اجزاء کائنات در طیف‌های پیوسته مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی هنر طراحی به‌عنوان یک رسانه‌ی مستقل در پی فاصله‌گذاری میان رسامی و طراحی شمایلی است و سعی در ورود این لحن از طراحی به‌عنوان فضای جدید و قابل استفاده به‌عنوان شیوه‌ی بیان هنری …
لایه‌های پیدا و پنهان معنا در خوشنویسی | نگاهی به رازنامه محسن کرمی
لایه‌های پیدا و پنهان معنا در خوشنویسی آثار نقاشی‌خط محسن کرمی در گالری ورد با عنوان «رازنامه» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی چه هنری را تزیینی می نامند و این لقب بر چه اساسی به کار می‌رود؟ هنرهای تزیینی و هنرهای کاربردی جایگاه ارزشمندی در فرهنگ ایران دارد، نگاه قدما به این …
شعف باران احمدی از سیاهی ماده اصلی شکل‌دهنده هستی
شعف باران احمدی از سیاهی ماده اصلی شکل‌دهنده هستی نقدی بر «بی‌مرگی» باران احمدی در گالری «والی» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی طراحی در حوزه‌ی تجسمی، دارای تعریفی پایه و اولیه است که عمل طراحی را در قامت رسامی، به دوگونه تقسیم می‌کند: طراحی برای خلق اثر هنری و طراحی به‌عنوان اثر هنری. …
نگاهِ حکمی مصطفی سروریان در جهانِ متکثر هنر
نگاهِ حکمی مصطفی سروریان در جهانِ متکثر هنر نقدی بر نمایشگاه «مصطفی سروریان» در گالری «شروه» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی در ابتدای قرن بیستم، با رویکردهای نوینی در نقاشی مواجه می‌شویم که بر تحلیل شکل و نور و گریز از بازنمایی مقلدانه‌ی طبیعت و بر مبنای دریافت‌های انقلاب صنعتی و تمایل …
نمایش پرنده‌های هومن نصیری در گالری گلستان
نمایش پرنده‌های هومن نصیری در گالری گلستان نقدی بر نمایشگاه «هومن نصیری» در گالری «گلستان» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی هنرمندان با اتخاذ روشی پدیدارشناسانه در هنر، می‌کوشند تا در خصوص بازگشت به اشیاء، آگاهی ما و تعالی جهان تأمل کنند. در این روش، هنرمند صورت یک شیء یا موجود زنده را انتخاب …
تأثیر زمان بر پدیده‌ها در آثار علیرضا چلیپا
تأثیر زمان بر پدیده‌ها در آثار علیرضا چلیپا نقدی بر نمایشگاه «علیرضا چلیپا» در گالری «اُ» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی ادراک ما از زمان، وابسته به تموجات درونی و در تناقض با زمانِ بیرون از ذهن انسان است؛ این جریان سیال و تحول‌زا که قابلیت کنترل آن آرزویی دست‌نیافتنی بوده و خواهد بود، در …
تعلیق سزانی و چالشِ فضای پسینی در آثار مسعود اصلانی
تعلیق سزانی و چالشِ فضای پسینی در آثار مسعود اصلانی نقدی بر نمایشگاه «مسعود اصلانی» در «گالری هما» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی رسالت هنر، نه در ایجاد لذت، آن‌چنان که ذهن‌گرایان گفتند: «در پدیداری حقیقت و چیستی هستی است». ارجاع به اشیاء پیرامون خود، مسیری برای بازخوانی و حقیقت چیزهایی است …
تخیل و سیالیت در آثار نقاشیِ فاطمه بهمن سیاهمرد
تخیل و سیالیت در آثار نقاشیِ فاطمه بهمن سیاهمرد نقدی بر نمایشگاه «چالش عناصر» در گالری آران پروژه مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی استدلال کل به جزء یا استدلال قیاسی[1] یکی از دو استدلال معروف در علم منطق است؛ استدلال کل به جزء، هنگامی کاربرد دارد که در استدلال از یک نظریه‌ی (تئوری) کلی استفاده …
گریز از مهلکه‌ی انسان‌محوری در نقاشی‌های جواد علی‌محمدی اردکانی
گریز از مهلکه‌ی انسان‌محوری در نقاشی‌های جواد علی‌محمدی اردکانی گالری فرمانفرما مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی به نگارخانه‌ی «فرمانفرما» رفتیم که میزبان آثار «جواد علی‌محمدی اردکانی» بود؛ او متولد 1348 در اردکان یزد است و دکتری پژوهش هنرش را از دانشگاه شاهد دریافت کرد؛ و اکنون استادیار، مدیر گروه نقاشی و عضو هیأت …
اسطوره‌ها، اشیاء و توهم در آثار پگاه رجامند
اسطوره‌ها، اشیاء و توهم در آثار پگاه رجامند گالری «اُ» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی تصاویر فراواقعگرایانه می‌توانند همگی بازتاب عالم خیال منفصل باشند؛ این فضای ادراکی را عوالمی میان جهان محسوس و عالم عقلانی گفته‌اند. به‌واقع نقاش، شهروند مکان مورد نظر تمدن کنونی ماست. پردازش و کنکاش ذهن نقاش در جهان …
انسان‌گرایی در گلدان نقاشی‌های فریبا فرقدانی
متن یک گلدان در فضای هیچ، داستانی دیرینه و همچنان زیبا نقدی بر نمایش «فریبا فرقدانی» در گالری «اعتماد» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی در هفته گذشته، به نگارخانه‌ی «اعتماد» در کاخ «نگارستان» رفتیم که پذیرای نقاشی‌های «فریبا فرقدانی» بود؛ نقاشی که به سراغ طبیعت رفته است. او کارنامه‌ی درخشانی در سال‌های …
تلفیق نگاه هنر شکل‌گرا با نگاهی جدید در آثار ساسان نصیری
تلفیق نگاه هنر شکل‌گرا با نگاهی جدید در آثار ساسان نصیری نقدی بر نمایشگاه «ساسان نصیری» در گالری «ایرانشهر» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی جای شک است که بتوان تشریح کامل و همه‌جانبه‌ای از محصول هنری یک هنرمند ارائه داد؛ به‌خصوص اگر هنرمند در کار خود خبره باشد؛ نقاش به‌وسیله‌ی منطق هنری از …
پدید آمدن هیولای اجباری در گالری هما
پدید آمدن هیولای اجباری در گالری هما نقدی بر نمایش «شادی اجباری» با نام «پدید آمدن هیولا» در گالری «هما» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی مرگ‌اندیشی، خصلتی است که بزرگان دین و اندیشه بر آن سفارش کرده‌اند؛ بمیرید، پیش از آن‌که بمیرید؛ به‌راستی آن‌که به‌هنگام نمی‌زید چگونه به‌هنگام می‌میرد؟ بدون شک مرگ، …
ساله شریفی و تکثیر عشق در جهان معاصر
ساله شریفی و تکثیر عشق در جهان معاصر نقدی بر نمایش «این سری عاشقانه باشه» در گالری «هما» مجله هنرهای تجسمی آوام: جاوید رمضانی «گل« به‌عنوان عنصر طبیعی در جایگاه سوژه، همواره منشأ الهام هنرمندان بوده است؛ اما این فرم طبیعی با گذشتن از فیلتر ذهن هنرمند، به تفاوت‌هایی نایل می‌شود که در نگاه مخاطب …
تعلیق | یادداشتی بر نمایشگاه «سیاوش حاتم‌آبادی»
تعلیق یادداشتی بر نمایشگاه «سیاوش حاتم‌آبادی» در گالری والی آوام مگ به قلم جاوید رمضانی «سیاوش حاتم‌آبادی»، هنرمند جوانی است که تجارب بسیاری را در حوزه‌ی نقاشی، گرافیک و موسیقی دارد. آشنایی من با او به نمایش آثارش در گالری «ایوان» باز‌می‌گردد؛ این نمایشگاه با عنوان «سینکرونیسیتی» استوار بر مفهوم «اتفاق» در جریان تولید اثر …
دنیای درون و جهان بیرون در آثار مرجان شکری
نقدی بر نمایشگاه «مرجان شکری» در گالری «چهار» ذره دیوانه‌ی خدا آوام مگ به قلم جاوید رمضانی عالم خُرد و عالم کلان، دنیای درون و جهان بیرون، مرزها و افق‌های دانش ما را از هستی محدود کرده‌اند. با تعاریفی که در قرن هجدهم از زیبایی‌شناسی به‌عنوان علم ادراک در حوزه‌های مادون عقلانیت توسط «بوم گارتن» …
«سرگیجه» کاویان هازلی | فقدان اتوپیای خیالی
نقدی بر نمایشگاه «سرگیجه» کاویان هازلی گالری والی آوام مگ به قلم جاوید رمضانی کاندینسکی در مقاله‌ای که در باب فرم انتشار داد، گفته بود دو قطب مشخص در هنر مدرن انتزاع تمام‌عیار و رئالیسم تمام‌عیار است. این فاصله بعدها در طراحی، بیانی متفاوت یافت و رویکردها به طراحی متعین و ازپیش‌تعریف‌شده همراه با آنیت …
کوه کوه نیست | تأمل دیداری در آثار مصطفی فرج‌آبادی
کوه کوه نیست | نقدی بر مجموعه «کوه کوه است» مصطفی فرج‌آبادی گالری اُ آوام مگ: به قلم جاوید رمضانی نقاشی قدیمی‌ترین عمل هنری انسان‌هاست. تجربه‌ی شکار و برخورد با طبیعت و رسم و نقرِ آن بر روی صخره‌ها قدرت انسانها را برای مواجهه با ترس‌هایشان افزایش می‌داده است. این جریان کارکرد ذهن آنان را وسیع‌تر …
کوهستانِ فرید جهانگیر | چه چیزی زیستن امروزِ ما را معنا دهد
یادداشتی بر نمایشگاه «کوهستان»، آثار فرید جهانگیر گالری ایرانشهر آوام مگ: به قلم جاوید رمضانی تا چه حد می‌توان هنر را در غالب یک شیء صرف یا رفتاری بر اساس تکنیک تعریف نمود؟ آیا هنر براساس ایده‌ی هنرمند شکل می‌گیرد؟ حضور ایده در ذهن آیا حاصل سازوکارِ تفکر است یا تحریک احساسات در لحظه‌ای مشخص؟ …
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال 97 به قلم جاوید رمضانی
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال 97 به قلم جاوید رمضانی در این پرونده مروری داریم بر نقد نمایشگاه‌هایی که جاوید رمضانی در سال 97 نگاشته است که مشتمل بر 30 نقد است که قریب به اتفاق آن در حیطه نقاشی نوشته شده است. جاوید رمضانی سردبیر منتقدان برنامه هنرنامه، پر مخاطب‌ترین رویداد تخصصی هنرهای تجسمی است …
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۶ به قلم جاوید رمضانی
جاوید رمضانی مدیر سایت آوام مگ، مدرس، منتقد، مولف، هنربان و هنرمند تجسمی است، او با سابقه‌ای بالغ بر سی سال در حوزه هنر و بیش از ۵۰ نمایشگاه گروهی و ۲۵ نمایشگاه انفرادی در سرتاسر ایران و جهان، اینک به مدت هشت سال است که مدیریت سایت خبری هنری را در دست دارد. او همچنین موسس گروه هنری آوام و زیر شاخه‌های آن است. در کنار این‌ها سردبیر منتقدین برنامه هنرنامه ویژه نقد هنرهای تجسمی در شبکه چهار سیما نیز می‌باشد.
