روایت زندگی و دردها در هنر معاصر سریلانکا
پرونده هنر سریلانکا – مقدمه
مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم نسیم پیرهادی
مقدمه:
سریلانکا سرزمینی است با تاریخی کهن و اسرارآمیز که پشتوانه‌ی هنر امروز این کشور است و این امر باعث حضور هنری غنی و عمیق در آن کشور است. هنگامی که به هنر معاصر کشوری مانند سریلانکا نگاه می‌کنید، بدون درگیرشدن با تاریخ اخیر این کشور غیرممکن است. سریلانکا شاهد رویدادهایی تاریخی بوده است که این سرزمین، مردم و هنرمندانش را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داده است. هنگام مشاهده‌ی هنرشان بیننده با روایتی روبه‌روست که نه‌تنها با دیدگاه فراگیر و کلی، داستان‌های کشور و مردم آن را بیان می‌کند، بلکه با دیدگاهی موشکافانه بر جزئیات زندگی افراد و تجربیات شخصی آن‌ها متمرکز است.
هر هنرمند داستان خود را بازگو می‌کند، که بی‌پرده و گیراست. داستان‌هایی که هنرمندان می‌آفرینند را در مطبوعات یا حتی در ادبیات به دلیل سانسور نخواهید یافت؛ روایاتی عمیقاً شخصی و احساسی و در بعضی موارد بسیار دردناک. این روایات با نسل جوان‌تر تکامل یافته است؛ هنرمندانی که کمتر از درگیری و جنگ سیاسی داخلی سخن میگویند و بیشتر به درگیری‌ها و تنش‌هایی اجتماعی و سیاسی که از ارزش‌های سنتی نشئت گرفته است توجه می‌کنند.
جاگات ویراسین‌ها، ترکیب مواد روی کاغذ، 2013
صندلی سفید، آنولی پررا، «صندلی چوبی، توپ پارچه‌ای، عکس، گوی شیشه‌ای»، 2015آخرین دهه‌ی قرن بیستم به‌عنوان یک دوره‌ی تجدید حیات هنری در سریلانکا قلمداد می‌شود که سرآغاز آن سال 1990 بود و به «جنبش دهه‌ی 90» معروف است. این جنبش، راه را برای ایده‌ها و روش‌های متنوع در هنرهای تجسمی این کشور گشود. گروهی به نام «تیرتا» در سال 2000 باحضور 11 هنرمند آغاز به کار کرد که اکثر آن‌ها هدایت‌گر تغییرات هنری جنبش دهه‌ی 90 بودند. این گروه، توانسته است با گذشت نوزده سال از تأسیس هم‌چنان به کار خود ادامه دهد و هنرمندان را با شخصیت‌های یکتا از نسل‌های متفاوت گردهم‌آورده و فضایی را برای هنر و فرهنگ ایجاد سازد که بعد از گذشت این همه سال، هم‌چنان قلب هنر معاصر سریلانکاست. این افراد حامل میراث هنری دهه‌ی 90 بودند و به برانگیختن جامعه‌ی هنری در خصوص گسترده‌ی گرایش‌های خلاقانه می‌پرداختند. تشکیل این گروه گامی منطقی در جهت فعالیت‌های بسیاری از هنرمندان بی‌قرار بود که در جست‌وجوی راه‌هایی برای مقابله با معضلات اجتماعی و سیاسی بودند. به این ترتیب نسل جدیدی از هنرمندان مجهز به طیف وسیعی از ایده‌ها و مفاهیم تازه، به صحنه‌ی هنر سریلانکا تسلط یافت‌اند. در بررسی این جنبش قدرتمند به صورتی به وضوح می‌بینیم که هنرمندان نسل جدید، به تمام ایده‌ها و نظریات هنر تثبیت شده‌ی زمانه‌ی خود در سریلانکا، یورشی نظری و علمی برده‌اند.
نقشه‌ی دیگر، پالا پوتاپیتیا، «نقشه چاپ‌شده‌‌ی دولتی»، اکریلیک، جوهر، مداد، 2016
چشم‌ها، دانوشکا ماراسینها، «ویدئو اینستالیشن»، 2012
چیدمان، پرادیپ چاندراسیری، چاپ دیجیتال، زغال چوب و لامپ، 2014
پرفورمنس «فضای گریزان» کاری مشترک از باندو مانامپری و گودوین کونستانتین، 2009 ویژگی اصلی در این‌جا تلاش‌های آگاهانه‌ای است که هنر را به‌مثابه بیان «حال» و «درست در این‌جا» تعریف می‌کند. به عبارت دیگر اکثر هنرمندان معاصر عقیده‌ی مشترکی را در تلاش‌های هنری‌شان نشان می‌دهند که لزوماً خود و انرژی خلاق خود را در «لحظه‌ی اکنون» مستقیم و بدون واسطه ارائه می‌دهند . این موقعیت آن‌ها را از دو حقه‌ی تاریخی آزاد کرده است؛ یکی از سنت، در طرح‌های ضداستعماری در اوایل و اواسط قرن بیستم که به «سریلانکای واقعی» معنی می‌بخشید و دیگری، عقاید گیج‌کننده‌ی هنر به‌عنوان بیان «خود» و «روح»؛ جایی که «خود» یا «روح» به‌عنوان یک موجود کاملاً غیرسیاسی تعریف می‌شود.
این موقعیت رسمی، رویکردهای هنری و استراتژی‌هایی را شکل داده است که در آن احساسات، خشونت، ناامیدی، تنش، هیجانات و شرایط عینی طبقه‌ی متوسط شهری و روستایی امکان ورود به حوزه‌ی هنر معاصر را کسب کرده‌اند؛ هنری که مبتنی بر مسائلی است که مستقیماً با واقعیت زندگی در ارتباط است.
چیدمان «ناپدیدشدن»، پوشپاکانتان پاکیاراجه، گالری ساسکیا فرناندو، 2017
در خاطرات بصری من ، آنوشا گاجاویره، زغال روی کاغذ، ۲۰۱۹منابع:
- Theertha – A Journey by a Collective of Restless Artists 2012, By Anoli Perera
- Serendipity Revealed: Sri Lankan contemporary art by Sarah Bolwell 2014/Exhibition at The Brunei Gallery, London
- Art of the 1990s: Pluralism and ‘para-modernism’ , http://theertha.org/
چشم‌انداز جاده، پرادیپ تالاواته، «فوتوپرفورمنس، چاپ دیجیتال»، 2012
خیلی خوب بود و متن انطباق خوبی با فضای اثار داشت
ممنون از حسن توجه شما