مجله آوام ناشر پژوهشی هنرهای تجسمی
جایی میان نگارگری و شعر در آثار کتایون روحی
نقدی بر نمایشگاه کتایون روحی در گالری شیرین
مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روشنفکر
باغ در هنر ایرانی نمایانگر جهان آرمانی و وعده داده شده و بهشت است همچنین باغ مکان روییدن درختان است، درختی که ریشه در زمین و سر به آسمان دارد.
آثار کتایون روحی که با عنوان باغی دگر در نگارخانه شیرین به تماشا گذاشته شده‌است، نمایانگر درختانی هستند که در زمینه‌های یکدست سیاه و سفید قرار گرفته‌اند، تنه و شاخه‌های این درختان از نوشته‌هایی بر عکس تشکیل شده و در گوشه و کنار برگی و یا میوه‌ای از جنسی دیگر روییده است و میان جهان تخت و دو بعدی او تنها این نقاط کوچک هستند که مانند دریچه‌ای دوسوی نقاشی‌ها را به هم متصل می‌گردانند.
کتایون روحی متولد 1344 است و در پاریس تحصیل کرده و زندگی می‌کند. روحی قلم نقاشانه خود را از نگارگری ایرانی برداشته و از شعر به صورت فرمی و محتوایی بهره می‌برد، او آثارش را در بافتی سرتاسر شاعرانه و مشابه اشعار غنایی فارسی خلق کرده و به واقع نیز او از خاکستری و بافت حاصل از نوشتار برای ایجاد فرم‌های بصری در آثارش بهره برده‌است. روحی از اشعار به صورت چین خوردگی‌های لطیفی در بافت ساکن پس زمینه سود جسته و به این ترتیب ریتمی را ایجاد کرده است که آن نیز به آهنگ شعر شبیه است هرچند نوشته‌های درون آثار مستقیما شعر نیستند و در آثار تکرار می‌شوند اما لحنی شاعرانه دارند.
روحی در آثار متاخر و همچنین گذشته خود این پرده نازک و مواج نوشتار را به شکل‌های مختلفی داشته است و در کنار آن نیز بازگشتی به فضای واقع گرا با لحن نگارگری می‌کند این‌گونه می‌توان گفت که به نظر می‌رسد او هر عنوانی را که بر مجموعه‌های آثارش بگذارد کماکان همان لحن را دنبال می‌کند. لحنی احساساتی و درون گرا که آینه آمال و تجلی آرزوها و خیالات لطیف آفریننده خود هستند.
کتایون روحی همچنین از رنگ به صورت محدود بهره می‌برد و نقاط تاکید آثار را به منظور ایجاد تنوع به کار می‌گیرد و به ترکیب‌بندی‌های قرینه و ایستای سنتی وفادار می‌ماند، استفاده از نگاره درخت، درخت زندگی و دو رنگ سیاه و سفید برای پس‌زمینه هرچند ارتباط هوشمندانه او را با نگارگری معاصر ایرانی برقرار می‌کند اما در چرخه تکرار، فرم را به یکنواختی می‌برد و روحی نمی‌تواند آثار را از گرفتاری در این حس بیرون بیاورد.
کشف رمزگان پنهان در گوشه‌های تابلو و تلاش برای خواندن نوشته‌های برعکس شده علیرغم آغازی بازیگوشانه و طناز به واسطه قاب‌های عمودی سلب و ایستای ستون مانند به چشم خسته مجال استراحت نمی‌دهند و این گوشه‌هایی که قرار است به واسطه عنوان نمایشگاه بازتاب دهنده آن باغ دگر باشند ضعیف‌تر از این عمل می‌کنند که بتوانند بر کل نمایشگاه سایه بیفکند یا تاثیری عمومی‌تر بر آن بگذارد. آن‌ها کوچک و بدون تاکید در فضای کلی تابلو رها شده‌اند، نقب‌هایی که به تاریخ هنر ایران و جهان و بازی با آن پرداخته‌است، اما ترسان و گوشه‌گیر.
کتایون روحی کارنامه پرباری از نمایشگاه‌های نقاشی در داخل و خارج از ایران دارد و در نحوه کاری خود تثبیت شده‌است. او با استفاده از قلم‌گیری نقاشی سنتی ایرانی و عناصر نوشتاری که بخشی از فرهنگ پایه او را تشکیل می‌دهند به متدی نشانه‌ای دست یافته‌است که جهان فردی و ذهن او را بر بوم نقاشی بازتاب می‌دهد. متدی فردی که او چندان بر کشف قابلیت‌های فرمال آن نمی‌رود و بیشتر محو لطافت شاعرانه و توالی خیال در آن باقی مانده‌است.
نقدهای دیگر به همین قلم:
زخم‌های بی التیام در امتداد مفهوم فرهنگ
زخم‌های بی التیام در امتداد مفهوم فرهنگ نقدی بر نمایشگاه مهرداد فتحی در گالری تم مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روشنفکر فرهنگ، مفهومی چند لایه و غیر خطی است و نخستین کسی که تعریفی جامع و خارج از چهارچوب واژه از آن ارائه کرد مردم‌شناس انگلیسی ادوارد بانت تایلور[1] بود. دکتر داریوش آشوری در …
شعر و آنچه به جا مانده است در آثار لیلا سیبر
شعر و آنچه به جا مانده است در آثار لیلا سیبر نقدی بر نمایشگاه لیلا سیبر در گالری ژاله مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روشنفکر جستجوی شعر در انسان و شرق اسرار آمیز شرق جایگاه افسانه‌ها است، ادوارد سعید در کتاب ارزشمند شرق شناسی می گوید: « اصطلاح مشرق زمین تقریبا یک بدعت اروپایی …
روزگرد گالری محسن در آثار ساسان ابری
روزگردِ ساسان ابری در گالری محسن نقد نمایشگاه مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روشنفکر فرم و کارماده در همه گونه‌های اثر هنری اولین سطح و مدخل ورودی مخاطب به اثر است. این فرم است که مانند چراغ راهنمایی جهت ورود را تعریف می‌کند و فرصتی است که مخاطب سرنخ‌های اصلی از محتوا و مفهوم اثر را …
دیدار با آشنای ابدی ازلی انسان در شکوه رنج مهسا کریمی‌زاده
دیدار با آشنای ابدی ازلی انسان در شکوه رنج مهسا کریمی‌زاده نقدی بر نمایشگاه شکوه رنج مهسا کریمی زاده گالری ایرانشهر مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روشنفکر فضا در هنرهای تجسمی یک کیفیت مهم است، کیفیتی که مکان و زمان و عناصر و اشیاء را در اثر هنری به یکدیگر متصل می‌کند. فضا …
کرم خراط | روایتی از بابک کاظمی و پرگل عینالو
روایت گالری راه ابریشم از کرم خراط و پوسیدگی درون نقدی بر نمایشگاه کرم خراط بابک کاظمی و پرگل عینالو گالری راه ابریشم مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روشنفکر کرم خراط آفتی گیاهی است که به درختان مختلف آسیب می‌زند، این کرم تا مدتی حدود دو سال در درون تنه درخت می‌ماند و از درون آن را …
تصاویری از رنج و لذت در صعود شروین امدادیان
تصاویری از رنج و لذت در صعود شروین امدادیان نگاهی به مجموعه عکس‌های «صعود»، شروین امدادیان گالری ای جی مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روشنفکر در دل مناظری بکر و تصاویری زیبا از قله‌هایی که این سرزمین کوهستانی و یکه را پوشانده‌اند، در وصف صعود و آرامش و خلسه‌ی ارتفاع، جایی که آسمان به …
خیال‌انگیز یا بیان‌گر، در نمایش استعداد شاهین دانشفر و آرش قاضی
خیال‌انگیز یا بیان‌گر، در نمایش استعداد شاهین دانشفر و آرش قاضی یادداشتی بر نمایشگاه «استعداد» در گالری «ای.جی» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روشنفکر از نظر من آنچه عکاسی به ارمغان آورده است، امکان پیشرفته‌ای در حیطه‌ی دیداری است که فاصله‌ی تصویر و تصور را کوتاه می‌کند. فاصله‌ای که در رسانه‌های دیگر تصویری، …
«نامرئی‌ها» سه هزار بار به طبیعت نزدیک‌ترند
«نامرئی‌ها» سه هزار بار به طبیعت نزدیک‌ترند نقدی بر نمایشگاه «نامرئی‌ها» مجموعه عکس امیرحسین شایگان مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روش‌فکر در عصر اولین جمعه‌ی مردادماه، گالری «والی» میزبان نمایشگاهی از آثار هنرمند جوان، «امیرحسین شایگان»، است. مجموعه‌ی عکسی با عنوان «نامرئی‌ها» که در ابعاد متنوع و سیاه‌وسفید به تماشا گذاشته شده است. شایگان متولد …
چند روزی در میان مرکز نبشی و یادواره‌ی عباس کیارستمی
چند روزی در میان مرکز نبشی و یادواره‌ی عباس کیارستمی نقدی بر نمایشگاه «چند روزی در میان مرکز نبشی» یادواره‌ی عباس کیارستمی آوام مگ: به قلم مریم روش‌فکر چند روزی است که دومین نمایشگاهی که «پرهام دیده‌ور»، به یادبود عباس کیارستمی، گردآوری کرده، در حال برگزاری است. نمایشگاهی از هفتاد‌و‌نه عکاس به مناسبت هفتاد‌و‌نهمین سالروز …
تهران از نگاه دانشجویان ایرانی و آلمانی در نگارخانه‌ی دانشگاه هنر
تهران از نگاه دانشجویان ایرانی و آلمانی نگاهی به نمایشگاه «دو شهر» در نگارخانه‌ی دانشگاه هنر به همت دکتر «محمد مترجم‌زاده» و پروفسور «یورگ وینده» آوام مگ: به قلم مریم روشنفکر «دو شهر»، عنوان نمایشگاهی است که حاصل بخشی از برنامه‌ی سه‌ساله‌ی تبادل دانشگاهی بین گروه عکاسی دانشگاه هنر و دانشگاه دورتموند بوده که با حمایت …
یحیی دهقانپور | بازیابیِ ارزشِ عکاسی‌شدن
بازیابیِ ارزشِ عکاسی‌شدن نقدی بر نمایشگاه «بهاریه»ی یحیی دهقانپور | گالری پروژه‌های آران آوام مگ: به قلم مریم روشنفکر عکاسیِ هنری در ایران تاریخی سردرگم و ناشناخته دارد که تاکنون سامانی به آن داده نشده است، اما از میان نام‌هایی که بی‌شک در روند شکل‌گیری و بالیدن آن مؤثر بوده‌اند، یحیی دهقانپور یکی از مؤثرترین …
یادداشتی بر نمایشگاه آرش بهرامی در گالری اعتماد نگارستان
یادداشتی بر نمایشگاه آرش بهرامی در گالری اعتماد نگارستان هنر سیلوئت بدوی آوام مگ: به قلم مریم روشنفکر در اولین هفته‌ی آغاز به کار گالری‌ها در سال جدید، سالن گالری اعتماد در باغ‌موزه‌ی نگارستانِ تهران میزبان آثار آرش بهرامی است، هنرمندی که زیست‌گرایی و زیست‌هراسی را نقطه‌ی عزیمتِ فکریِ نمایشگاهِ خود قرار داده است. این …
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال 97 به قلم مریم روشنفکر
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال 97 به قلم مریم روشنفکر در این پرونده مروری داریم بر نقد نمایشگاه‌هایی که مریم روشنفکر در سال 97 نگاشته است که مشتمل بر 26 نقد است که قریب به اتفاق آن در حیطه‌ی عکاسی، نقاشی و چیدمان نوشته شده است. مریم روشنفکر از منتقدان برنامه‌ی هنرنامه، پر مخاطب‌ترین رویداد تخصصی …
