چرا در نقاشی پشت شیشه نمادهای عاشورا حضور پررنگی دارد؟

به بهانه ایام محرم و نقش نقاشی پشت شیشه

نقاشی پشت شیشه و عاشورا

سنت نقاشی پشت شیشه یکی از ارکان مهم هنرهای تصویری ایرانی است. این نوع نقاشی شاید اصیل‌ترین سند خلاقه‌ی فرهنگ تجسمی ایرانی هاست. این سبک نقاشی به لحاظ فرم ،محتوا و عناصر نمایشی به کار رفته در آن، ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد و موقعیت ذهنی هنرمند شیعه‌ی ایرانی را به خوبی نمایان می‌سازد.

شیشه در این نوع نقاشی، بستر تخیل نقاش می‌شود و هنرمندان آن اغلب بی‌نام و یا با امضای اسم کوچک در گوشه‌ای خود را نشان نمی‌دادند. نقاشی پشت شیشه به دو دسته ی تزیینی و مذهبی تقسیم می‌شود.

اطلاعات دقیقی از خاستگاه ورود این تکنیک به نقاشی ایرانی وجود ندارد اما بر اساس گمانه‌زنی ها این نقاشی توسط بازرگانان ونیزی وارد ایران شده است. در نیمه نخست قرن ۱۳ زمان سلطنت فتحعلی شاه و رواج صورتگری و شبیه‌کشی ،تکنیک نقاشی پشت شیشه در آثار این سبک از نقاشی ایرانی زیاددیده می‌شود.

در اواخر قرن ۱۳ و اوایل قرن ۱۴ در شیراز، اصفهان، قزوین، تهران و کاشان از نقاشی پشت شیشه در گچ‌بری و آینه‌کاری های خانه ی اعیان زیاد استفاده می‌شده است و همزمان به صورت مستقل نیز برای نقاشی به کار می‌رفته است.

نقاشی پشت شیشه و عاشورا

واقعه عاشورا نیز از زندیه مورد توجه هنرمندان شیعه و مسلمان در مدیوم نقاشی پشت شیشه قرار گرفت . نقاشی پشت شیشه در سال‌های پایانی رونق‌اش، با الهام از تعزیه و پرده‌خوانی شکل گرفت.

در همین زمینه کتاب ارزشمند و جامعی از نقاشی پشت شیشه از مجموعه شخصی دکتر جهانگیر کازرونی و دکتر فریال سلحشور به چاپ رسیده‌است.

کتاب نقاشی پشت شیشه

مطالب دیگر اینجا بخوانید.

سایت آوام ایام سوگواری عاشورا و تاسوعا را تسلیت عرض می نماید.

نویسنده